https://i.imgur.com/8S3z37C.jpg

In het andere topic van 1001 albums had ik het over dit boek. Het is niet de nieuwste editie maar mijn interesse is wel gewekt als ik de laatste pagina's in deze uitgave bekijk. Het recentste werk is van 2004. Daar ga ik mee beginnen om zo terug te reizen richting de 12de eeuw. Daar aankomen is niet de ambitie. Ik heb nu zin in die hedendaagse componisten en zie wel waar ik uitkom en wanneer. Het hoeft ook niet dezelfde uitvoering te zijn als ik die niet kan vinden. En misschien zullen sommige muziekstukken gewoon niet (in hun geheel) beschikbaar zijn online.

1001. Julian Anderson - Book of Hours (2004)

Discogs

Een intrigerend werk. Na drie beluisteringen blijf ik wel met het gevoel zitten van dat het nogal stereotype moderne muziek is. Dat heeft ongetwijfeld te maken met mijn gebrek aan luisterervaring. Julian Anderson heeft les gehad van Olivier Messiaen en dat meen ik hier terug te horen.

Het volgende werk (of vorige eigenlijk) is van Wolfgang Rihm. Die naam ben ik al eens tegengekomen maar verder geheel onbekend mee.

1000. Wolfgang Rihm - Jagden und Formen (2001)

Discogs

De muziek is op te vatten als een dringende zoektocht naar structuur (vandaar de titel Jagden und Formen). Het begint met twee violen die elkaar in razernij achtervolgen. Drie kwartier lang is er amper pauze in de dynamiek van de muzikale ontplooiing. De althobo geeft soms wat rust met een langzame lyrische melodie te midden van de tsunami.

Ah, Rihm ik heb wel een stukje vioolmuziek van hem door Anne-Sophie Mutter op een CD met het vioolconcert van Berg, verder ken ik niets van Rihm.
Eens proeven de komende dagen.

Rudi S, zonet eens op Rihm gezocht in mijn collectie op Discogs om te zien of ik er zeker niks van heb. Blijk ik die cd met Anne-Sophie Mutter ook te hebben. Nog maar van begin dit jaar trouwens, toen ik in enkele weken tijd zo'n honderd cd's met klassiek in de kringloopwinkel heb gekocht. Waarschijnlijk heb ik toen de naam zien voorbijkomen.

Ik ga dat Gesungene Zeit straks eens beluisteren. Jagden und Formen is vooral... jachtig. Vijftig minuten lang. Met enkele mooie rustpuntjes.

Kronos
Wat feitelijke/inhoudelijke achtergrondinformatie zou dit topic goed kunnen doen.

Jaartal staat er al, link naar componist op Wikipedia, link naar muziek op YouTube, link naar cd op Discogs. Korte samenvatting van de tekst bij het werk van Rihm. Wie meer wil zal zelf op zoek moeten.

Hier nog even de link naar Spotify, want op YouTube wordt Jagden und Formen bij elke track onderbroken. Helaas ook op Spotify maar daar lijken de pauzes korter. Het is niet de bedoeling want de indeling dient alleen maar om de luisteraar te helpen structuur te vinden, niet om het muziekstuk in stukken te hakken. Wie het wil horen zoals het hoort zal de cd moeten hebben. De muziek spreekt me erg aan. Al vind ik het wat drukte betreft iets teveel van het goede.

Gesungene Zeit, geschreven voor Anne-Sophie Mutter, is bijna de tegenpool. De noten krijgen hier in alle rust de ruimte, slechts een enkele keer opgeschrikt door luide klanken. Een verklaring bij de titel - Time Chant, terwijl het instrumentaal is - geeft Rihm in het cd boekje:
Chanted, not "played". To me, instrumental virtuosity is an enhancement of vocal abilities. On string instruments, in particular, I love the drawn-out vocal timbre, the vibrating of the ray of time, the energy which collects in the note in order to generate the next note. And between the notes there appears, unimaginably, the thing that we can call music. One note is the experience of music; a second note, the memory of music.

De volgende compositie is opnieuw van Rihm.

999. Wolfgang Rihm - Deus Passus (2000)

Discogs

Op negenjarige leeftijd al wilde Wolfgang een mis componeren. Toen hij Deus Passus schreef was hij achtenveertig.

'Wolfgang Rihm bereikt zijn publiek effectief met de emotionele toegankelijkheid van zijn muziek.' (Christoph Prégardien)

Ja, die Rihm kan er wat van. Dit werk bevalt me alweer goed. Als het om vocale muziek gaat heb ik een voorkeur voor missen. Niet omdat ik kerks ben, maar opera is me vaak te theatraal terwijl ik meer hou van 'mystieke hogere sferen', zeker als ze dramatisch zijn zoals in een requiem. Hedendaagse muziek verankerd in een traditionele vorm spreekt me ook aan.

---

998. Gérard Grisey - Quatre chants pour franchir le seuil (1998)

Discogs

Een werk met poëzie over de dood. De meeste vernieuwers vanaf de tweede helft van vorige eeuw stonden minachtend tegenover consonantie terwijl Grisey deze juist wilde verfrissen. De keuze voor een vijftienkoppig ensemble kwam voort uit 'een muzikale behoefte om de lichtheid van de sopraan te contrasteren met iets enorm massiefs, zwaar doch weelderig en kleurrijk'. Het thema van de dood maakt het werk des te opmerkelijker gezien de componist enkele weken na de voltooiing plots stierf.

Mooi item om eens te gaan volgen. Soms heb ik het gevoel dat er nog zoveel te ontdekken is in de ‘klassieke’ muziek maar dat ik steeds in hetzelfde kringetje van componisten blijf hangen.

Quatre chants pour franchir le seuil van Gérard Grisey is absoluut het beluisteren waard. De 'lichtheid van de sopraan' komt volgens mij wel niet goed tot uiting omdat de zanglijnen eerder klinken als een soort angstkreten. Mooi maar huiveringwekkend is het. Net als de dood misschien, het thema waar de muziek over gaat. Tussen de liederen onderling zit niet heel veel verschil. Een werk als geheel waarin iets meer van ontwikkeling zit had mij meer aangesproken.

---

997. Pēteris Vasks - Vioolconcert 'Distant Light' (1998)

Discogs

Een opvallende ontwikkeling is de internationale opkomst van componisten uit de Baltische staten. Vasks is geboren in Aizpute (Letland) en schreef zijn eerste compositie op achtjarige leeftijd. Tālā Gaisma (Distant Light) is een krachtig vioolconcert dat het grillige van Kreisler, het traditionalisme van Brahms, de opgewektheid van Bruch en de landelijke gratie van Vaughn Williams lijkt te verenigen tot een unieke eigenheid.

'In mijn werken brand ik. Het is mijn vuur dat ik aan u geef.' (Peteris Vasks)

Kijk aan, leuk topic. Ga je hier nog mee verder Kronos? Of dacht je na 5 werken…“ik ben er klaar mee!”

Chameleon Day, het eerste antwoord dat in me opkwam was: 'Ooit wel waarschijnlijk'. En toen ik Spotify opende en nog maar eens wilde horen hoe zwak die nieuwe van Metallica is kwam vanuit het niets deze vraag in me op: 'Waarom niet meteen verder gaan en ontdekken hoe fascinerend Canticle of the Sun van Sofia Gubaidulina is?' Het eerste antwoord dat toen in me opkwam was onmiskenbaar: 'JAAAAAAAAAAAA!'.

996. Sofia Gubaidulina - Canticle of the Sun

Discogs

En nu zit ik ademloos en aangegrepen te luisteren. In plaats van zuchtend en geërgerd.

Bedankt voor je vraag.