Led Zeppelin - Led Zeppelin IV (1971)

Een halfje eraf voor dit album, van 5 naar 4,5. Vooral omdat nummers als Four Sticks of Going to California mij nog maar weinig doen. Het enige echt sterke nummer op dit album (op Stairway na, wat ik ook al wat te veel gehoord heb) vind ik toch wel Black Dog. Hey, hey, mama, said the way you move, gonna make you sweat, gonna make you groove Héérlijke opener!

Ik zie dat ik verder nog niet echt iets inhoudelijks geschreven heb... nu is Led Zeppelin voor mij niet echt de grootheid die ze voor een zichzelf respecterende classic rockliefhebber wel schijnen te moeten zijn, maar dit album gaat er toch goed in, al zijn lang niet alle songs even geslaagd.

Ik hoor hier vooral dat deze 'oer heavy metal band' een mooie variatie aan stijlen aan de dag legt. Blues, folk en standaard hardrock (die toen nog helemaal niet zo standaard was) worden in een stevig jasje gehangen.

Dat ik in de eerste alinea schrijf dat ik niet alle songs even geslaagd vind en in de tweede alinea dat er nogal een variatie aan stijlen langskomt, is natuurlijk niet per se zonder oorzakelijk verband. Om even concreet te worden: Black Dog en Rock and Roll doen me beide niet al te veel. Te 'standaard'? Is het het kennelijk briljante musiceren van de vier heren waar ik eigenlijk niks van hoor. Misty Mountain Hop (te dissonant?) en Going to California (geen vaart, geen spanning) werken ook niet echt. Dat wordt allemaal meer dan goedgemaakt met The Battle of Evermore en Four Sticks (hoewel ook hier niet door het opvallende individuele musiceren, maar veeleer door het totaalplaatje), Stairway to Heaven (uitgekauwd, maar toch...) en vooral het tenhemelschreiend mooie When the Levee Breaks.

Dé plaat van Led Zeppelin. En puur en alleen al om Stairway To Heaven eigenlijk, wat toch hét nummer van de verder overigens ook geniale band blijft. Deze nummer IV en nummer I blijft ik toch wel het beste van de band vinden. Welke van de twee boven de ander uitsteekt, zou ik niet weten. Ze zijn beide érg goed.
Deze begint in ieder geval met Black Dog, een heerlijk bluesnummer met een gitaarpartij om 'U' tegen te zeggen. De kracht van dit nummer wordt voortgebouwd in Rock And Roll wat ook een erg lekker nummer is, hoewel in mindere mate dan Black Dog. Black Dog heeft net dat beetje extra vind ik. Dit komt ook wel door de plaat van opener. Ik duw de cd in de speler en weet dan dat er pas over een halve minuut
Hey, hey, mama, said the way you move
Gonna make you sweat, gonna make you groove
uit de speakers zal knallen. En het is iedere keer weer een feest wanneer het weer zover is.
The Battle Of Evermore is dan iets rustiger, meer folk zou je kunnen zeggen. Een erg mooi folk nummer overigens. Het creeërt een rustpuntje in het album, maar weet de sfeer van de eerste twee nummer wel heel erg goed te bewaren. En dat is positief.
En dan, ja, Stairway To Heaven. Hier is al erg veel over geschreven, maar toch zou ik mijn mening er toch nog even aan toe willen voegen. Het is gewoon prachtig. Revolutionair weet ik niet, het is wel 1971 en ik weet niet of er toen al ooit iemand had gedacht aan zo een geweldige opbouw met climax. Het nummer vloeit eigenlijk moeiteloos voort uit The Battle Of Evermore, omdat het ook zo rustig begint. En bijna onmerkbaar wordt de climax opgebouwd, eerst nog heel degelijk en subtiel, later gewaagder en plotser. Het nummer zit echt prachtig in elkaar en ik vraag mij af of dit niet een enorme bron van inspiratie is voor menige postrock-band. De solo rond de zesde minuut verdient overigens nog een aparte vermelding. Wát een solo!
Misty Mountain Hop gaat dan weer iets meer terug naar het geluid van Black Dog en Rock And Roll maar om hee; eerlijk te zijn haalt hij het niveau van twee genoemden niet. Niet dat het nummer slecht is, maar het grijpt me nergens echt bij de strot.
Four Sticks is dan weer een heerlijk nummer. De riff is bluesy en rockend tegelijk en de uitwerking van het nummer met de bijna wel afrikaans aandoende drums is erg goed te noemen. Het nummer krikt het niveau van de plaat weer omhoog naar een erg hoog niveau, hoewel ik moet toegeven dat het het niet haalt bij de eerste helft van de plaat.
Going To California gaat dan weer eens beetje terug naar The Battle Of Evermore en ik zie nu pas een zeker patroon ontstaan. Het album, oorspronkelijk opgedeeld in twee delen (kant A en B) kent op allebei de kanten dezelfde song-indeling lijkt het wel. Eerst twee rock en bluesachtige nummers, om dan met een folky en ingetogener nummer een rustpunt te creeëren om vervolgens met Stairway To Heaven en When The Levee Breaks een soort 'grande finale' te creeëren. En in tegenstelling tot de twee vorige nummers, weet Going To California zijn 'broertje' wel te evenaren, misschien wel te overtreffen. Het is een prachtig, ingetogen nummer waar de acoustische gitaar volledig tot zijn recht komt. Prachtig!
En dan dus weer een 'grande finale', tenminste dat zou ik op dit moment verwachten. When The Levee Breaks echter, begint compleet anders dan Stairway To Heaven en is, op de lengte in enige mate na, totaal niet te vergelijken met Stairway To Heaven. En tóch noem ik het geslaagd in zijn bedoeling. Het nummer is bluesachtiger, zit erg goed in elkaar en de gitaarpartij rond de 2:30 is werkelijk geniaal gevonden. Ik weet niet hoe ze het presteren, maar hier weten de heren van Led Zeppelin me weer compleet te betoveren. Nee, het is geen Stairway To Heaven en misschien klopt mijn gevoel over de indeling van het album dan toch niet. Maar ach, wat maakt het uit. Het is gewoon prachtig!

4,5* (i.v.m. het mindere Misty Mountain Hop)

Led Zeppelin IV is in de eerste plaats het album van het nummer dat bij miljoenen kampvuren voor de muzikale omlijsting moet hebben gezorgd. Stairway To Heaven, met misschien wel het meest getokkelde gitaarintro aller tijden, is ook één van de mooiste songs aller tijden. Volgens de luisteraars van Top 2000 schijnt alleen Bohemian Rhapsody nog mooier te zijn. Ik hou het bij deze klassieker.

Stairway To Heaven heeft alles. Van die lang uitgesponnen opbouw tot die vurige eruptie halverwege, van een hemelse melodie tot en met die Hall Of Fame waardige gitaarsolo. Een rocksong ook, die beide kanten van Led Zeppelin laat horen: de melodieuze én de harde. In die acht minuten puur muzikaal genot komt het allemaal voorbij.

De andere prijsnummers van deel vier zijn Black Dog en When The Levee Breaks. De eerste track brengt allesverwoestende rock in de stijl van Immigrant Song. Op het scherpst van de snede, dampend vanaf de eerste seconde. Het was de eerste single van dit album. Slotnummer When The Levee Breaks is er ook een van bloed, zweet en tranen. Krachtige bluesrock, waarbij die harmonica Page prima bijbeent.

Single Rock And Roll doet wat de titel belooft: rock and roll dus. Misty Mountain Hop en Four Sticks (de b-kantjes van respectievelijk Black Dog en Rock And Roll) zijn gevlochten rondom zo'n ronkende rif van Page. The Battle Of Evermore is andere koffie. Met die middeleeuwse songtitel, die griezelige folky instrumentatie en een smekende Plant is dit de meest obscure track. Het akoestische Going To California, dat door Plant naar grote hoogte wordt gezongen, completeert het geheel.

Led Zeppelin IV, grotendeels opgenomen in de The Rolling Stones Mobile Studio is niet echt beter, maar ook niet minder dan deel I, II of III. Dat maakt Led Zeppelin tot één van de meest constante hardrockbands van die tijd. Met een diepste buiging voor Stairway To Heaven.

Via Stairway to Heaven ben ik destijds naar Led Zeppelin gaan luisteren, en dan begin je natuurlijk bij IV want op de traditionele wijze tellen is iets waaraan ik koppig weiger mee te doen. Lange tijd heeft deze met II gevochten om de titel van 'hun beste', maar na enkele jaren heb ik dan toch voor II gekozen. Deze is toch wat te onevenwichtig, enkele sterke nummers (Black Dog, Stairway to Heaven) afgewisseld met duidelijk minder nummers (ik zal maar niet zeggen welke ). Ondanks de sterke muzikale stukken (vooral Bonham dan natuurlijk) toch net geen 4*.

Elk jaar met Goede Vrijdag werd de wekker op tijd ingesteld.
Tegen 7 uur gelijk de radio aan.
Om maar niks te missen van de Top 100 aller tijden.
De eerste platen waren er om heerlijk te ontwaken.
Vervolgens de lange weg naar de Top 10.
Zouden ze het nu dan eindelijk redden?
Altijd die strijd tussen Queen, Deep Purple en Led Zeppelin.
In 1986 was het dan eindelijk zo ver.
Stairway To Heaven op de eerste plaats.
Hoe mooi kan een aankondiging zijn.
Gevolgd door de rustige opbouw naar een climax.
Voortaan zou de kruisiging van Christus worden toegezongen.
Robert Plant en Jimmy Page begeleiden Hem met zijn weg naar de hemel.
Vanaf dat jaar zou hij de eeuwige rust vinden.
Neder kijken, en zien dat het goed was.
Al zou snel een nieuwe koningin de macht overnemen.
Deze vervolgens niet meer los maken.

Folk en Hard Rock omarmen elkaar.
Na Woodstock bleek het mogelijk.
Led Zeppelin overleefde de flower power.
Al hadden de jaren zestig veel invloed op hun 4e album.
Robert Plant mysterieuze uiterlijk was ook een combinatie tussen een hippie en rocker.
Zijn voorliefde voor muziek was dan ook groot.
Natuurlijk werden oude fans niet teleurgesteld.
Sterk openen met recht toe recht aan nummers.
Vervolgens kwam die omslag.
Sandy Denny die samen met Robert Plant een geweldig duet neerzette.
Al zou The Battle Of Everymore altijd overschaduwd worden door Stairway To Heaven.
Het stemgeluid van Plant sloot ook perfect aan bij de grootste rockzangeres uit die tijd.
Helaas besloot Pearl Janis Joplin een jaar eerder dat het genoeg was geweest.
Waardoor een samenwerking tussen deze twee grootheden er niet zou komen.
Nooit eerder 2 stemmen zo mooi bij elkaar zien passen.

Zonder Led Zeppelin geen Guns 'n' Roses.
Zonder Led Zeppelin IV geen Out Of Time van REM.

Op het randje, maar geniaal.

Een album dat op het randje ballanceerd tussen genialietijd en hoogmoed.
Led Zeppelin IV is een album dat tot een van de betere vroege jaren 70 hardrock albums mag worden gerekend. Het album bevat invloeden uit Folk, Blues, Rock n Roll en Psychedelica en die stijlen worden perfect samengesmolten tot schitterende composities.

Waar hun vorige album Led Zeppelin III veel bescheidener was getuigd dit album van expirimente driften en de wil om zich definitief te vestigen als leading rockband, klaar om grote stadion concerten te geven en de wereld te veroveren.

Het album was destijds omhult door mistiek, op de hoes geen titel, maar ook geen uitvoerenden en runentekens aan de binnenkant van de hoes. Versterkt door de geruchten dat er verborgen boodschappen van de duivel in Stairway to Heaven zouden zitten als je de plaat achterstevoren draait zorgden er voor dat het album al snel op alle mogelijke manieren onder de aandacht werd gebracht.

Led Zeppelin was begin jaren 70 naar mijn meening op hun creative hoogte punt. Het album steekt zo ontzettend goed inelkaar met stevige rock nummers (Black Dog en Rock n Roll) nummers ondergedompelt in spiritualitijd (Misty Mountain Hop en natuurlijk Stairway to Heaven) en het betoverend mooie Going to California en als afsluiter het in Blues ondergedompelde When the Leaves Break .

Alles aan dit album ademt de perfectie uit van een band op de top van hun kunnen. Niet vreemd dat velen Led Zeppelin als inspiratie bron geven voor hun eigenwerk.

Het was echter wel allemaal op het randje Stairway to Heaven duurt net lang genoeg om niet weg te kwijnen in muzikale experimentatiedrift, de oculte inslag voert nergens de boventoon en When the Leaves break verliest nergens in de ruim 7 minuten zijn kracht.

5*

Vaak had ik de neiging om dit album in mijn top 10 te zetten en ik geloof ook dat het er even in heeft gestaan. Dan heb je het natuurlijk niet over een misselijk album. Dit is dan ook bescheiden gezegd een mijlpaal in de hardrock. Hardrock met allerlei invloeden, prachtig aaneen gesmeed door Led Zeppelin. Ik vind met name de leading vocals van Robert Plant ijzersterk en bindend werken voor het geheel. Hoewel je fantastische kwaliteiten van de rest natuurlijk niet onvermeld mag laten.

Four Sticks is een goed nummer, de rest is geweldig tot briljant. Je kan toch niet beter openen als met de hardrock van Black Dog? Het meer catchy Rock and Roll trekt die lijn lekker door. The Battle of Evermore zorgt voor een fijne folkrock wending in het album.
Dan volgt Stairway to Heaven, dat ik na misschien wel 1000 luisterbeurten zo ontzettend mooi blijf vinden, vooral natuurlijk het moment als de drum erin komt en vervolgens als Jimmy Page één van de solo's aller gitaarsolo's speelt. Misty Mountain Hop is geweldige rock en Going to California is echt prachtig. Afsluiter When the Levee Breaks is briljante bluesrock, oh zo lekker.

Nu ik al dit moois ook nog geremasterd (2008) op een Japanse Shm cd hoor, spoedt dit album zich weer snel mijn top 10 in. Een echt meesterwerk.

Ook het vierde album van Led Zeppelin staat weer als een huis. De eerste twee nummers "Black Dog" en "Rock and Roll" rocken de pannen van het dak. Vooral de eerste heeft een ijzersterke riff en een mooie zanglijn van Robert Plant. "Rock and Roll" is niet heel complex, maar gewoon een heerlijk nummer. Briljant in al zijn eenvoud. "Stairway to Heaven" blijft een mooi liedje, hoe vaak ik hem ook hoor. Toch bevat "Led Zeppelin IV" een paar mindere broeders. Zo vind ik "The Battle of Evermore" iets te Keltisch klinken en kunnen ook"Misty Mountain Hop" en "Four Sticks" me minder bekoren. De afsluitende tracks "Going to California" en "When The Levee Breaks" zijn wel weer prima in orde. De mindere broeders leiden ertoe dat ik "Led Zeppelin IV" iets minder beoordeel dan bijvoorbeeld hun eerste twee platen. Maar dit doet niets af aan het feit dat ook "Led Zeppelin IV" weer een klasseplaat is.

Led Zeppelin is één van de invloedrijkste bands geweest in de ontwikkeling van hardrock. Met een combinatie van muziekstijlen zoals blues, folk, hard rock en heavy metal wisten ze een compleet nieuw geluid te ontwikkelen. Na het debuut in 1969 met het gelijknamige album brachten ze kort achter elkaar verschillende albums uit waarvan vele bekende hits afkomstig zijn. Het succesvolle naamloze album verscheen in 1971 en bevat klassiekers zoals Stairway to Heaven en Black Dog.

Geïnspireerd op het start en stopritme van het nummer Oh Well van Fleetwood Mac opent het album met Black Dog. De openingstrack kent een sterke gitaarriff en een complex geheel door het ritme waarin het nummer is opgebouwd. John Paul Jones schreef de riff voor de track en Jimmy Page’s gitaarsolo bestaat compleet uit overdubs. Dit creëert een geweldig nummer waarin Robert Plant zijn vocale kwaliteiten gelijk al aantoont. Zijn kenmerkende schreeuwende stijl pas perfect in het ritme waarbij de muziek telkens stopt als hij gaat zingen. De plaat gaat verder in een wijziging van stijl door het nummer Rock and Roll. Zoals de naam het al aangeeft wordt hier het swingende jaren 60 gevoel teruggehaald van de Rock and Roll. Een snel ritme dat wordt gevormd op de drums en piano. Jimmy Page knalt heerlijk door het ritme heen met zijn gitaar en Robert zet zijn vocalen op scherp. The Battle of Evermore toont de afwisseling in muziekstijlen aan die Led Zeppelin weet neer te zetten. Met een Keltisch geluid door de mandoline en akoestische gitaar wordt een nummer neergezet dat wat minder de uitspattingskracht van Zeppelin bevat. Samen met folkzangeres Sandy Denny zingen ze een epos neer die een relatie heeft met The Lord of the Rings. Het nummer valt misschien wat uit de toon met de rest van het album maar levert wel een mooi verhaal op.

“The pain of war cannot exceed the woe of aftermath,
The drums will shake the castle wall, the ring wraiths ride in black, Ride on.
Sing as you raise your bow, shoot straighter than before.
No comfort has the fire at night that lights the face so cold.”

Aan het einde van de eerste kant horen we een meesterwerk dat door de jaren heen alleen maar krachtiger is geworden. Het gaat om Stairway to Heaven dat zich onderscheidt door de muzikale complexheid van het nummer. Beginnend op een akoestische gitaar en de mellotron wordt een rustgevende sfeer opgebouwd dat aan kracht toeneemt bij de zang van Plant. De rustgevende muziek krijgt na twee minuten een versnelling waarbij Robert de teksten op een zachte wijze ten gehore brengt. De teksten zijn na al de jaren nog steeds sterk en zijn net als vele nummers in die tijd in een kort tijdsbestek geschreven. Na vijf en halve minuut wordt opnieuw een versnelling aangekondigd door een herhalend drumritme en de overgang van akoestisch naar elektrisch door Jimmy Page op gitaar. Live werd dit altijd schitterend vertolkt door de dubbele gitaar om snel te kunnen overschakelen van 6 naar 12 snaren. De kracht van Plant’s stem neemt ook toe wat er voor zorgt dat het nummer een andere sound krijgt en steeds krachtiger wordt. De gitaarsolo van Jimmy en de vele drumversnellingen spelen goed op elkaar in. Terugkomend in de rust van het begin sluit Plant het nummer passend af. Het nummer is een muzikaal hoogtepunt in de muziekgeschiedenis door de opbouw en de invloed op vele artiesten. Ondanks dat Stairway to Heaven zo vaak ten gehore is gebracht blijft het elke keer weer een kippenvel moment om te horen.

“There’s a lady who’s sure all that glitters is gold
And she’s buying a Stairway to Heaven
When she gets there she knows, if the stores are all closed
With a word she can get what she came for
Ooh, ooh, and she’s buying a Stairway to Heaven”

Het vervolg wordt doorgezet met Misty Mountain Hop dat opent met John Paul Jones op de elektrische piano en het drumritme van John Bonham. Het is effectief opgebouwd met een gitaarriff dat zich rond her herhalende pianogeluid heen bouwt. Muzikaal gezien is het een samensmelting van verschillende muziekstijlen. De titel van Four Sticks spreekt voor zich want drummer John Bonham had ook daadwerkelijk vier drumstokken nodig om het ritme juist te kunnen neerzetten. De versie op het album is maar één keer live ten gehore gebracht wat de complexiteit van het nummer goed weergeeft. John Paul Jones geeft er nog een eigen vervorming aan door het gebruik van een synthesizer en Jimmy brengt de gitaarriff goed naar voren. De indeling zit mooi in elkaar wat ook merkbaar is in het refrein wat net weer een ander ritme heeft. In Going to California komen de mandoline en akoestische gitaar goed samen wat het tot een folk nummer doet aanvoelen. Opnieuw is de samenhang erg mooi en de stem van Robert effectief. Hij kan als geen ander de nadruk leggen op bepaalde zinnen met hoge uithalen. De afsluiter van de plaat is When the Levee Breaks, een cover van het bluesnummer van Kansas Joe McCoy en Memphis Minnie uit 1929. De versie van Led Zeppelin is vooral bekend door de sterk uitgevoerde drumsolo van Bonham dat later vaak gebruikt is in de hiphop. De mondharmonica gaat goed samen met het ritme en versterkt de beat die door het nummer heengaat. De vele echo’s zijn goed terug te horen en geven de track net dat beetje extra pit mee. De gitaarriff van Jimmy herhaalt zich samen met het drumritme keer op keer en de mondharmonica speelt daar schitterend omheen. De vertolking van Zeppelin is erg mooi en vooral de herhalende opbouw stuwt het nummer van hoogtepunt naar hoogtepunt.

“Cryin’ won’t help you, prayin’ won’t do you no good,
Now, cryin’ won’t help you, prayin’ won’t do you no good,
When the levee breaks, mama, you got to move.”

De geweldige samenhang van diverse muziekstijlen maakt het vierde album van Led Zeppelin tot een complexe en sterke plaat. De invloed van elk nummer is voelbaar in het gebruik van verschillende muziektechnieken en experimenten in ritme en zang. Rustige nummer als Going to California en The Battle of Evermore worden afgewisseld met hevige gitaarsolo’s in Black Dog en When the Levee Breaks. Het nummer waarop alles echter samenkomt is Stairway to Heaven, de verschillende tempowisselingen die de sfeer veranderen door het hele nummer heen. Een klassieker waar de kwaliteiten van ieder individu hoorbaar zijn en muziekstijlen worden samengevoegd. Het album zou de opmars van de band alleen nog maar verder versterken wat zeer terecht is afgaande op de invloed di zee hebben gehad in de muziek.

4,5*

Afkomstig van Platendraaier.

Recensie reissues op de krenten uit de pop:
De krenten uit de pop: Led Zeppelin - IV / Houses Of The Holy, Deluxe Editions - dekrentenuitdepop.blogspot.nl

Er werd al jarenlang over gesproken en vooral ook gespeculeerd, maar afgelopen zomer waren ze er opeens. Ik heb het natuurlijk over de bijzonder fraai uitgevoerde reissues van de eerste drie platen van Led Zeppelin.

Het zijn reissues waar ik, en met mij vrijwel iedere andere liefhebber van rockmuziek die de geschiedenis van de popmuziek heeft veranderd, van heb gesmuld. Van het allereerste moment en tot de dag van vandaag.

De eerste drie platen van Led Zeppelin waren echter nog niet mijn favoriete platen uit het prachtige oeuvre van de Britse band, waardoor ik met nog hogere verwachtingen uit keek naar de tweede worp. Deze tweede worp lag vorige week in de winkel en roept bij mij louter superlatieven op.

Led Zeppelin IV is immers de plaat die vorm heeft gegeven aan de hardrock uit de jaren 70, maar veel meer was dan een hardrockplaat, terwijl Houses Of The Holy pas goed liet horen hoe goed en hoe veelzijdig Led Zeppelin was.

Een ieder die de twee beste platen van Led Zeppelin (maar dat is mijn mening) van de eerste tot de laatste noot kent, zit waarschijnlijk niet te wachten op mijn beschrijving van de platen. Voor deze lezers kan ik melden dat de nieuwe versies van Led Zeppelin IV en Houses Of The Holy werkelijk fantastisch klinken. Met name drummer John Bonham lijkt zo af en toe bijna bij je in de woonkamer te zitten, maar ook de rest klinkt glashelder. Geldt zowel voor de cd-versies als de versies op vinyl (waar natuurlijk de voorkeur naar uit moet gaan).

Verder kun je voor beide platen kiezen uit meerdere extra’s. Een enkeling zal genoeg hebben aan de fraai klinkende geremasterde versie, de meerderheid gaat waarschijnlijk voor de versie met een bonus-disc vol outtakes (niet onmisbaar, maar wel interessant), terwijl de ware fan diep in de buidel zal tasten voor een box met cd’s, LP’s en een lijvig boekwerk. De laatstgenoemde versie is werkelijk prachtig, maar ook met de gunstig geprijsde geremasterde versie kun je jezelf spekkoper noemen, al is het maar vanwege het fantastische geluid. Dan de platen zelf:

Led Zeppelin IV staat bekend als de plaat die aan de basis staat van de geboorte van de hardrock. Dat begrijp je wanneer opener Black Dog of vooral de tweede track Rock and Roll uit de speakers knalt, maar Led Zeppelin IV heeft absoluut meerdere gezichten.

Dat hoor je in het folky The Battle Of Evermore, met fantastische vocalen van Sandy Denny en zeker ook in het inmiddels klassieke Stairway To Heaven of het psychedelisch aandoende Going To California.

In de overige tracks geeft Led Zeppelin flink gas en imponeert het met loodzware baslijnen, moddervette drums, de huiveringwekkend mooie zang van Robert Plant en natuurlijk het unieke en veelzijdige gitaarspel van Jimmy Page, die net als zijn bondgenoten keer op keer voor kippenvel weet te zorgen.

De plaat vormt misschien de basis voor de 70s hardrock, maar het is dankzij de invloeden uit de folk, blues en psychedelica ook veel meer dan dat. Led Zeppelin IV verscheen bijna 43 jaar geleden, maar klinkt nog altijd relevant en urgent. Het was even geleden dat ik de plaat gehoord had, maar ik was direct bij eerste beluistering weer diep onder de indruk van deze klassieker uit de geschiedenis van de popmuziek. Een unieke plaat die zijn gelijke niet kent.

Nog meer onder de indruk ben ik van de nieuwe versie van Houses Of The Holy, met afstand mijn favoriete Led Zeppelin plaat.

Houses Of The Holy was in 1973 de opvolger van het zeer succesvolle Led Zeppelin IV. Led Zeppelin was opeens een hele grote band, wat het budget voor Houses Of The Holy flink opschroefde.

De platenmaatschappij van de band had ongetwijfeld gehoopt op Led Zeppelin V, maar kreeg een behoorlijk ingetogen plaat, waarop Led Zeppelin de blues en de rock voor een deel verruilde voor folky songs, deels aangekleed met strijkers, en voor songs met een portie funk en reggae. Dat moet even schrikken zijn geweest destijds.

De geweldige opener The Songs Remains The Same laat nog een mix van meer ingetogen en wat uitbundigere muziek horen, maar in het schitterende Rain Song dat volgt horen we Led Zep bijna ingetogen folk maken, bijna 8 fascinerende minuten lang. Deze folk wordt in Over The Hills And Far Away weer vermengd met rock, waarna de band in The Crunge opeens verrast met funky ritmes en muziek die pas jaren later een breed publiek zou bereiken.

Dancing Days is juist weer een stevige rocksong met flink wat bluesy accenten, maar de volgende verrassing ligt al weer op de loer. D’yer Mak’er laat een flirt met reggae horen, jaren voordat de Stones het genre zouden ontdekken. No Quarter is vervolgens weer een zwaar pyschedelische track, waarna afsluiter The Ocean toch weer terugkeert naar het geluid van de eerste vier platen van Led Zeppelin.

Qua veelzijdigheid is Houses Of The Holy een buitengewoon opvallende plaat, maar ook de vorm waarin de vier muzikanten van de band steken valt op. Ik denk niet dat ik Robert Plant nog vaak zo mooi en vooral bijzonder heb horen zingen als op Houses Of The Holy en ook het gitaarwerk van Jimmy Page is van een niveau dat maar heel weinig gitaristen gegeven is. De subtiele baslijnen en synths van John Paul Jones en het beukende maar ook veelzijdige drumwerk van John Bonham maken het unieke geluid van Led Zeppelin compleet.

Het levert een plaat op van een zeldzaam hoog niveau. Destijds misschien niet helemaal op de juiste waarde geschat, maar inmiddels een erkend klassieker. Iedereen zal zijn of haar eigen favorieten hebben in het oeuvre van Led Zeppelin, maar voor mij is er één plaat die mijlenver uitsteekt boven de rest: Houses Of The Holy. Het origineel dat ik in huis had was prachtig, maar de nieuwe versie is nog vel mooier. Kippenvel van de eerste tot de laatste noot. Erwin Zijleman

Het 4e album bevatte geen artiest of titel vermelding op de fantastisch mooie hoes. Zep kreeg blijkbaar zoveel kritiek over zich heen, dat ze deze plaat "anoniem" wilden uitbrengen. Niet dat dat gelukt is, maar het idee is wel origineel. De plaat zelf is een groeier gebleken.

1.Black Dog (4:55)
Net als de voorgaande 3 albums is de start altijd erg veelbelovend. Een dikke gitaarrif zet de toon, en de rest van de band vaart heerlijk mee. De inspiratie voor de tracks is een grappige: een zwarte retriever die af en toe zijn buurhond ging bezoeken om zich te vermaken, maar het beestje was zo oud dat ie daarna niet eens meer naar huis kon lopen. Een tafereel wat de heren zelf aanschouwden op het landgoed waar ze de plaat opnamen. Heerlijke opener

2.Rock and Roll (3:40)
De titel zegt al wat ik kan verwachten. Helaas is dit genre niet iets waar ik heel graag naar luister. Vaak vind ik de songs teveel op elkaar lijken, en dus te eentonig. Gelukkig heeft deze track een zodanig Zeppelin sausje meegekregen dat ik hier wel naar kan luisteren, maar ik een echte favoriet zal dit nooit worden. Ik geniet vooral van de drums en de zang van Plant op dit nummer,

3.The Battle of Evermore (5:51)
Een mandolin en gitaar, meer is dit instrumentaal gezien niet. REM maakte ook van dit soort nummers (later) maar die kende ik eerder, dus ik leg meteen een link naar die songs. De zangeres van Fairport Convention zingt een deuntje mee, ik vind het geen toevoeging. De stem van Plant is zo boeiend dat hij toch alle aandacht wegtrekt met zijn geluid, en haar stem echt overbodig maakt. Weer zitten er referenties naar Lord of the rings in, net als in Ramble on van Led Zeppelin - Led Zeppelin II (1969). Ik vind het een mooi nummer, ondanks de kale instrumentatie. De mandoline vult het nummer goed genoeg. Op de special edition staat ook een instrumentale versie van dit nummer, en ook zonder de vocalen van Plant boeit het nog.

4.Stairway to Heaven (8:02)
Tja, wat kan ik hier nog over vertellen? Verreweg het meest bekende nummer van de band. Miljoenen keer gedraaid op de radio en in toplijsten altijd in de top 5 terecht gekomen. Van mij mag dit altijd op nummer 1 staan, want dit nummer is pure kunst. Ik kan het niet vaak genoeg horen. Alles klopt hier. Ik hoef het niet uit te leggen. Als ik dit nummer hoor, dan moet het stil zijn om me heen, even 8 minuten niet storen..... MUZIEK met allemaal dikke vette hoofdletters.

5.Misty Mountain Hop (4:38)
Weer zo'n aanstekelijke rif. De zo herkenbare drums van Bonham rammen er weer lekker in. Plant zingt wat tegendraads, maar dat duurt net niet lang genoeg om het lelijk te vinden, en dat maakt dit dus weer een prima nummer. Omhoog dat volume!

6.Four Sticks (4:45)
Bonham met 4 drumstokjes. En zo ontstond de titel. Voor mij is dit het eerste nummer van het album wat mijn aandacht verliest. Er gebeurd veel te veel in dit nummer, en het is zonder een structuur. Ik word er lichtelijk nerveus van. Die bijna 5 minuten lijken er wel 10, en dat is geen goed teken.

7.Going to California (3:32)
Gelukkig keert de rust terug met dit nummer. Weer alleen gitaar en mandolin. Wederom is deze combinatie genoeg voor een erg mooi nummer.

8.When the Levee Breaks (7:08)
Dit intro is zo waanzinnig lekker. Als de volume knop nog hoger kan (wat tijdens dit album al een paar keer omhoog is gezet) dan gaat ie bij dit nummer op maximaal. De mond harmonica snijdt prachtig door het nummer heen. De gitaar van Page is deze keer redelijk sutbiel op de achtergrond aanwezig in het begin, maar speelt wel een belangrijke rol. Later treed hij alsnog naar voren, en tilt de song naar een nog hoger niveau Het moment dat Plant inzet maakt het nummer perfect. Wederom pure klasse. De 7 minuten van dit nummer lijken er maar 2.

Toen ik alle albums net begon te luisteren vond ik dit hun minste album. Niet slecht, en gevuld met top songs, maar toch als geheel een stuk minder. Nu vind ik alleen Four Sticks een stuk minder, en de rest van de nummers echt heel erg goed. When te levee breaks en Stairway ontstijgen dat hoge niveau naar niet normaal zo goed, en daarom gaat mijn stem ook omhoog naar 4,5. En dat terwijl ik exact 1 jaar en 2 dagen terug nog twijfelde aan een 3 of 3,5. Dat zegt veel over het geduld wat ik nodig had met dit album. Maar het kwartje is gevallen, en goed ook!

Ik ben geen groot fan van Led Zeppelin, maar dit zeer gevariëerde en afwisselende album heeft zeker zijn momenten. De ultieme klassieker Stairway To Heaven eist natuurlijk de aandacht op, maar de overige tracks zijn ook de moeite waard. Echt kapot ben ik er evenwel niet van. Daar vind ik de songstructuren nou net iets te repetitief en langdradig voor.

Mijn gedoodverfde favoriet. Toen ik II echter hoorde, begon ik nog wel wat te twijfelen, maar nu ik het vierde album weer hoor, weet ik het toch wel zeker: dit is het beste wat Led Zeppelin ooit uitgebracht heeft. De tweede helft heeft wat minder briljante momenten, maar iedere keer weer ben ik euforisch als ik deze plaat hoor. Black Dog swingt als een malle, Rock n Roll rockt als een gek. Bij The Battle Of Evermore komen de folkelementen echt goed uit de verf. Zo kan ik wel doorgaan. Ik vergeet echter altijd dat When The Levee Breaks hierop staat en dat is een gigantische partij klasse waar dit kwartet mee afsluit. Ik geniet ervan hoe John Bonham snoeihard op de drumvellen mept, maar ook hoe een vaak klote intstrument als de mondharmonika subliem ingezet wordt. Terechte klassieker.

Tussenstand:
1. Led Zeppelin IV
2. Led Zeppelin II
3. Led Zeppelin
4. Led Zeppelin III

Het eerste album waarop de band voor mij de spijker op de kop slaat. De meer esoterische sfeer van Led Zeppelin III wordt dit keer helemaal goed gebruikt, er zijn geen flauwe bluestracks meer op en Page heeft een paar van zijn beste solo's. Het is voor de hand liggend om Stairway To Heaven te noemen, maar het opzwepende Black Dog, het bezwerende The Battle Of Evermore en het eveneens hypnotiserende When The Levee Breaks zijn misschien nog wel beter. Een absolute terechte klassieker!

Voorlopige tussenstand:
1. Led Zeppelin IV
2. Led Zeppelin II
3. Led Zeppelin
4. Led Zeppelin III

De eerste keer dat ik deze plaat hoorde was als 17-jarige, met alleen Led Zeppelin II achter de kiezen, en ik begreep er niets van. Ik hóórde het allemaal wel, en toen ik de plaat 15 jaar later opnieuw leerde kennen hoorde ik niet iets ánders, maar op de een of andere manier kwam het bijzondere van dit album die eerste keer niet bij me binnen en die latere keer wèl. Pas toen hoorde en begreep ik de diversiteit, de lagen van instrumenten, de rijkdom, de melodieën, het heavy begin dat plaatsmaakte voor folk en Moogs om dan toch weer te eindigen bij de loodzware bluesrock, en vooral de manier waarop de muziek zelfs tijdens de meest zware momenten bleef ádemen. Prince vond dat "Led Zeppelin were masters of color and shading at even the heaviest moments", een mooie omschrijving die perfect geïllustreerd wordt door When the levee breaks, waarin de drums, de zang, de mondharmonica en de gitaar (of liever gezegd gitaren) allemaal zodanig gekleurd en vervormd worden dat geheel uiteindelijk een unieke soundscape oplevert. Maar ik kan natuurlijk ook gewoon zeggen dat bijna alle nummers op dit album zó goed zijn dat de plaat na dat aarzelende begin in mijn puberteit inmiddels een vaste waarde in mijn top-10 is geworden. Een enorm rijkgeschakeerd album dat nog altijd vol magische verrassingen zit, hoe vaak ik het inmiddels ook al gehoord heb.

Naar aanleiding van dit topic beluisterde ik dit album.

Die megaklassieker die terug te vinden is op deze plaat ken ik natuurlijk wel. Maar verder zegt het album mij niet zoveel.
Vocaal vind ik dit album toch wel vet. Hij vliegt er vol in en met de nodige overtuiging. Stoere sound. Verder is het niet alleen het nodige rammen, maar is er ook ruimte voor wat meer welkome rust. Die afwisseling is voor een luisteraar als ik toch wel fijn. Vind bijvoorbeeld Going to California een mooie song.

De oude lp van TOEN ja niet meer te draaien. Of beter te beluisteren. Het kraakt en schuurt overal. Gelukkig de recente nieuwe remaster op de kop getikt, net alsal die andere Led Zep remasters. Deze dan gewoon op 1lp. Tja, wat moet er eigenlijk nog aan worden toegevoegd. Rock historie in optima forma. Voor velen absoluut DE plaat van de band. Dat moge kloppen...BIJNA dan want hun Phusical Grafitti ware, voor mij, zijnde immer bescheiden, de absoluut beste en meest gevarieerde Led Zep plaat. Maar dat ware een ander verhaal. Black Dog, Rock 'n Roll, het majestueuze Battle of Evermore met Sandy Denny, hemels gezongen, Stairway to Heaven, When the Levee breaks, Misty Mountain Hop, Going to California, Four Sticks, het is en blijft van een eenzaam niveau. Stairway, hoe vaak ook gehoord, de opbouw van pure folk naar die grandiose gitaarsolo, en alles wat daar tussen moge zitten, sheer amazement yes. Beter, op PG na, werd en wordt het niet. Oh no....those were the days, alas, gone 4ever.