Dat het New Yorkse duistere nachtleven model staat voor het fictieve Gotham City is een algemeen bekend feit. Als je een hongerige hap uit de Big Apple neemt krijgen de wormen vrij spel. Niet vreemd dus dat de tweelingbroers Reid Bateh en Blaze Bateh samen met hun bassende schoolvriend William Brookshire vanuit Athens naar Brooklyn uitwijken om de postpunkband Bambara op te starten. Vanuit die underground scene bouwen ze een beperkte naamsbekendheid op.
Maar als hun vierde album Stray breder wordt opgepakt en Joe Talbot van IDLES zijn lof uitspreekt, raakt het Bella Union label van Simon Raymonde zodanig geïnteresseerd dat ze niks liever doen dat dit trio aan hun stal toe te voegen. Bambara blijft trouw aan Wharf Cat en met toestemming van Bella Union is deze deal snel rond. Bella Union richt zich vooral op het Europese continent in Amerika blijven ze aan Wharf Cat gebonden.
Dit contract biedt ze de mogelijk om met een heuse producent aan de slag te gaan. En dan komt Graham Sutton van het lichtgewicht postrock gezelschap Bark Psychosis in beeld. Vooral het veelvoudig gebruik van strijkers en blazers in doorbraakalbum Hex spreekt Bambara aan en met deze toevoeging in het achterhoofd schetsen ze langzaam het vleesarme geraamte van wat uiteindelijk tot Birthmarks zal leiden. Deze samenwerking werpt zijn vruchten af en wat voelt het toch goed aan. Niet dat de macabere The Birthday Party verwijzingen geëlimineerd zijn, ze staan niet meer zo frontaal confronterend op de voorgrond opgesteld.
Het stemgeluid van Reid Bateh neigt op openingstrack Hiss meer naar Justin Sullivan van New Model Army en stukken minder naar Nick Cave. Graham Sutton orkestreert de chaos tot een overzichtelijk toegankelijk industrieel geluid. Hiss verwoordt de anonimiteit van vluchtige liefde. Vluchtige liefde die leidt tot de drang om het uitzichtloze bestaan te ontvluchten. Hiss is overduidelijk afgeleid van de David Lynch klassieker Blue Velvet en laat genoeg mysterieuze vage hiaten open die de luisteraar zelf mag invullen.
Madeline Johnston van Midwife kruipt in de huid van hoofdpersonage Elena en je kan gerust concluderen dat Birthmarks een conceptalbum is. Door de schizofrene karaktertrekken deelt ze de zangpartijen met Emma Acs van Crack Cloud en Bria Salmena. Elena staat hierbij voor de kansloze vrouwen die in de prostitutie belanden, veelal verslaafd en afhankelijk van anderen. De oorsprong ligt veelal in het familiare verleden, de erfenis van ouders die uit een soortgelijke uitzichtloze situatie voortkomen. Elena doorbreekt deze ketting en gaat hierin zo ver dat geweld en moord niet geschuwd wordt. Hiss is slechts de aanloop tot het lugubere vervolg.
De Letters from Sing Sing postpunk is namelijk nog zieker. Hier schrijft een moordenaar een brief aan zijn toekomstige slachtoffer. Het voelt bijna als de bekentenis van de ter dood veroordeelde hoofdpersoon in Nick Cave’s The Mercy Seat aan. Hij eist niet alleen zijn geliefde op, maar maakt tevens een einde aan zijn leven. En dan zit je opeens weer in die paranoïde hersenspinsels van tekstschrijver Reid Bateh, en besef je dan niemand anders deze rol zo kan vertolken als hij. De romantiek van een Bonnie en Clyde achtig roadmovie verhaal, eerder mooi uitgewerkt in de cultfilm Natural Born Killers van Oliver Stone. Het duo heeft het Gotham City decor verlaten en laat sporen van vernieling achter. Ze zaaien paniek en voeden de bevolking met angst. Een ideaal horrorscenario waar Bambara zich heerlijk in uitleeft.
Het klassieke aangezette Face of Love ligt stilistisch erg in het verlengde van Hex. Dit is veel meer dan het werkveld van nachtburgemeester Reid Bateh. Dit is de eerste keer op Birthmarks dat de meerwaarde van Graham Sutton zich overduidelijk laat gelden. Deze nachtelijke strooptocht is een parende swingende dodendans, met een overduidelijke sprookjesachtige gotische invalshoek. Pray to Me begint met de elektronische pompende hartslag van de Suicide klassieker Frankie Teardrop, waarna Blaze Bateh als een bezetene op zijn drumstel tekeer gaat. Ondanks de tekstuele country verwijzingen is dit een stevige postpunk rocker die muzikaal verder nergens dit genre aanhaalt.
Met de jaren tachtig electric body music van Holy Bones waagt Bambara zich zelfs aan commerciële hitgevoeligheid. Zo kijkt de band dus tegen Valentijnsdag aan. Eerst liefdevol om het vervolgens genadeloos de kop in te slaan. De zoete roze snoepjesgeur maakt ze misselijk. De twee hoofdpersonages hebben een dopamine allergie en laten geen gelukzaligheid toe. De sensuele Elena’s Dream nachtmerrie visioen bezit nog iets menselijks. Als een maagdelijke Eva laat Elena zich door slangen verleiden. De basis wordt door avantgardistische freejazz en ambient triphop gelegd, en ook hier is ziener Graham Sutton van onschatbare waarde.
Het deprimerende Because You Asked maakt de dood tastbaar en is overduidelijk door een rouwende Nick Cave beïnvloedt. Ondanks dat dit waardig is uitgevoerd liggen de vergelijkingen er te dik bovenop. Op het moment dat Graham Sutton de grip op de gekte verliest ontstaat er een verwrongen demonische ritmische Dive Shrine bastaardtrack. De vergaande glorie van een spookkroeg, met de lege flessen als stille getuige waarin een doorgeslagen alcoholist zijn doodgeslagen slachtoffers verbergt.
Het bedrieglijke bittere Smoke is de terugkeer naar New York, de stad die nooit slaapt en altijd in beweging blijft. We beloven eeuwige trouw aan elkaar, al weet je diep van binnen dat ook Elena niet aan het moordlustige gedrag van haar partner zal ontsnappen. Loretta staat voor het verliezen van de maagdelijke onschuld. Nu wordt niet alleen de ziel aan de duivel verkocht, hij eist tevens haar lichaam op. Het is een pervers eerbetoon aan het vrouwelijke geslacht, waarbij de verteller haar als lustobject etaleert. Verwacht geen vredig einde, daarvoor is Bambara te extreem en te eigenzinnig.
Birthmarks is zeker niet op alle vlakken origineel, maar als het zo’n overdonderend resultaat oplevert, stoort het mij niet. Lijf Graham Sutton als vierde bandlid in, en laat hem niet meer los.
Bambara - Birthmarks | Alternative | Written in Music - writteninmusic.com