Black Sabbath - Sabotage (1975)

Ik ben het met je eens, Ketwiezel. Ik heb alle lp's van Sabbath thuis, maar deze draai ik toch het vaakst.
Dus nog een halve ster erbij, en dan kom ik op 5 sterren. Prachtige hoes trouwens.

Als ik een handvol platen mocht meenemen naar een onbewoond eiland dan gaat Sabotage mee.
Ken het sinds 1975 ( ik was 15) en het was direct een van m'n favouriten. Goede songwriting natuurlijk maar vooral door de sinistere sound van het album en experimentele wendingen. Smaken verschillen, dat is ook het mooie van muziek. Ik lees hier bv kritische noten over Don't start, het tweede nummer. Ik vind het juist geniaal gedaan mn als intro voor Symptom of the Universe. Al met al een van de weinige albums waar ik altijd weer op terug kom en dat nooit gaat vervelen. 5 sterren dus!

Hierbij de ultieme nabrander voor deze discussie:
Black Sabbath - Sabotage | The Documentary - YouTube

Vanaf: 24:20 - The Making of Sabotage’s Album cover.

Enjoy

misschien wel het beste sabbath album

Misschien niet het beste Sabbath album.

Ik ben er ook erg gek op. De vreemde broadway-achtige toestanden neigen soms wat naar het theater van The Who maar ik vind het wel wat hebben. Vooral het meeslepende Megalomania is weergaloos. Natuurlijk is er de klassieke Sabbath die de meeste impact maakte maar dat neemt niet weg dat de ontwikkelende band toch ook dingen afleverde die minstens zo fraai zijn.

Zelf noemde ik Sabotage ook ooit hun beste, maar dat was nadat ik Headless Cross hun beste noemde en weer voordat ik Volume 4 hun beste noemde, terwijl ik nu Master Of Reality weer hun beste vind. Ik kan er met de jaren altijd weer net even anders naar kijken en luisteren.

Zeker wel hun beste album

Vreemd genoeg vormt Sabotage een van de schijven van Sabbath die mij het meest intrigeert. Aan de ene kant kil en bij vlagen afstandelijk, de andere kant van de medaille laat een veelzijdig geluid horen. Am I Going Insane klinkt radiovriendelijk en zalvend voor de oren terwijl afsluiter The Writ korte metten maakt met de gedachte aan een rustig einde van de plaat. Hole in the Sky klinkt nog vrij conventioneel terwijl een track als Megalomania zijn naam eer aan doet en de uithoeken verkent van het genre. Sabotage vormt voor mij de meest vreemde - wellicht naast het onderschatte Born Again - schijf van de heren, veel woorden zijn van toepassing op deze titel, een plaat met vele gezichten die nog steeds wat geheimen prijsgeeft. Kortom; een album dat groeit met de jaren. Het gebodene verdient een kleine herwaardering van mijn kant. Niet de beste van de mannen uit Birmingham maar wel een plaat waarmee ze wederom heel eigenwijs hun eigen weg gingen en dat is te prijzen.

Alle vijf albums die hier aan voorafgaan hebben een hoger stemgemiddelde en meer stemmen. Dat er mensen zijn die Sabotage hun beste vinden is uitnodigend om het te blijven proberen maar mijn perceptie dat Sabbath het hier allemaal wat te ver ging zoeken is nog moeilijk te veranderen denk ik.

@Kronos: ik snap wel wat je bedoelt maar het is anders; niet per definitie daarom beter maar creatief gaat het verder en gaat het ook weer een soort terug naar de eerste Sabbath klanken.
Ik denk dat ik daarom ook Animals by far de beste vind van Pink Floyd.

Dat verwoord(de) ik als; 'mijn perceptie (is) dat Sabbath het hier allemaal wat te ver ging zoeken'.

En het te ver gaan zoeken gebeurt vaak omdat het aan inspiratie ontbreekt.

De zesde Black Sabbath. De breuk met hun stelende manager Patrick Meehan leidde tot de boosheid die hoorbaar van dit album afstraalt. Hierdoor zijn de arrangementen ten opzichte van de twee voorgangers eenvoudiger en minder swingend, de gitaarmuren daarentegen logger en hoger.
Maar kwaliteit verloochent zich niet: Iommi soleert her en der meer dan aardig, Osbourne zingt net als op de voorganger hoog en krachtig, Butler en Ward vormen wederom een creatieve ritmesectie. Iommi en Butler zouden beiden de spaarzame toetsenpartijen voor hun rekening nemen.

Gebleven is daarbij Iommi’s voorliefde voor akoestische gitaren, tot jazzinvloeden toe: Don’t Start (Too Late), het laatste deel van Symptom of the Universe. Dan is daar de gotische koorzang in filmjaren '40-stijl van Supertzar, waarmee de band vervolgens als begintune hun concerten zou inluiden.

Symptom of the Universe kende ik niet, toen ik de plaat ergens in '81 of ’82 kocht. Maar ik werd omver geblazen, wát een ultieme riff – een snelle versie van hun naamlied op het debuut, dat dezelfde intervallen bevat. In dit boze jasje very metal.
Zware rockriffs, die vaak worden herhaald, volgen met Megalomania en The Thrill of It All. Minder doem, zo ervaarde ik het, maar zeker heavy. Ook The Writ is knap zwaar, maar kent eveneens een melodieuzer deel, waarop Osbourne prachtig zingt.
Dat de plaat melig eindigt, vond ik wel leuk. Na alle grimmigheid tóch weer een knipoog van de madman Ozzy. Pas in internetjaren kreeg het een aparte titel: Blow on a Jug.

De docu die Zagato hierboven noemt, is inderdaad het kijken waard. Zo wordt nog eens verteld waarom twee van de bandleden rare kleding op de hoes dragen; bij de beenbedekking van Bill Ward moest ik denken aan de kledingstijl van kleine meisjes in de jaren ’70: rode maillots waren toen erg hip bij die groep.

Heb nog even gekoekeld: Wikipedia vertelt dat Meehan in 2017 voor andere zaken werd veroordeeld en mag volgens Wikipedia tot 2030 geen zakelijke rol meer vervullen. De man is kennelijk meer dan verzot op centjes (zoals mr. Crabs van Spongebob indertijd smakelijk kon vertellen) en leert dat maar niet af…

Deze de hele week in de auto in de cd speler gehad, en vind het een prachtplaat met veel verschillende wisselingen, een plaat die steeds een andere wending krijgt. De prijsnummers zijn Hole in the Sky, Symptom of the Universe, Megalomania, en The Writ! Wat mij vooral opvalt is dat bij ieder begin van een nummer er lekker stevig de gitaar word ingezet, met uitzondering van nummer 2, Don't Start (Too Late), een kort acoustisch nummertje. Toen ik deze voor het eerst hoorde dacht ik van, wat hoor ik nu, is dit Black Sabbath wel, maar na meerdere luisterbeurten begint hij steeds meer te vallen. Nummer 7 bijvoorbeeld op het laatst met dat weirdo gelach, en blijkt dat ze veel lef hadden om deze uit te brengen. Van de eerste 6 platen ligt Master of Reality het verst van deze af, en misschien zit Vol 4 nog het dichtst bij deze in de buurt. Het tweede deel van Symptom of the Universe laat Ozzy zijn beste zangprestatie horen die ik ooit van hem heb gehoord, en het klinkt idd een beetje als Robert Plant. Een pracht plaat met vele wendingen, die je altijd weer nieuwsgierig maakt, en in wezen een vernieuwende en modernere versie van Vol4

Misschien is dit ook nog wel zo, dat BS het hier te ver ging zoeken omdat het aan inspiratie ontbrak, zeker voor een 'beginnende metal band'. Nummers 1 en 3 vind ik nog zeker een stap vooruit in de ontwikkeling van de metal t.o.v hun voorgaande albums, de rest heeft daar niet veel mee te maken, maar de vele wendingen blijven mij wel nieuwsgierig maken naar dit album, en dat hoeft voor mij niet perse metal te zijn. In 1975 waren dit soort gekkigheden best wel gangbaar, en moest de metal natuurlijk ook nog vorm krijgen.

Drie goede nummers daarnaast alleen maar opvullers. Zelfs 2 instrumentale songs. Nee. Vanaf hier haak ik even af en kom er wel weer in zodra Ronnie James Dio achter de microfoon gaat staan.

Sabotage wordt in het algemeen beschouwd als de afsluiter van het gouden tijdperk van Black Sabbath, een reeks van zes albums die allemaal een klassiekerstatus aangemeten krijgen. Wat Sabotage betreft kan ik daar voor het eerst helaas niet in meegaan; ik vind het een rommelig en inconsistent album waarbij voor mij de eerste barsten in het Sabbath-blazoen duidelijk zichtbaar worden.

Aan het eerste kwartaal ligt het alvast niet. Hole in the Sky is een prima agressieve, rechttoe-rechtaan knaller die de spits mag afbijten. Via een abrupte stop en een akoestisch niemendalletje gaan we door in het intense Symptom of the Universe, veruit hét hoogtepunt van de plaat. De eerste twee derde van het nummer bestaan uit snijdende riffs en bulderend drumwerk, vooraleer er een scherpe bocht wordt gemaakt en we een heerlijk jazzy outro voorgeschoteld krijgen. Ozzy's vocalen zijn op beide nummers van topniveau, zoals trouwens ook op de rest van het album. Erg knap hoe hij als zanger gegroeid is door de jaren heen.

Tot dusver dus geen vuiltje aan de lucht. Dan komt echter Megalomania en smelt mijn enthousiasme als sneeuw voor de zon. Dit nummer had echt geen tien minuten uitgesponnen moeten worden. Er wordt geopend met een lome openingsfase waarbij de groep een mysterieuze, onheilspellende sfeer wil neerzetten, maar het komt bij mij net niet goed binnen en balanceert net op het randje van saaiheid. Vanaf ongeveer drieënhalve minuut gaat het beetje opgebouwde spanning en duisternis er dan nog volledig uit wanneer een koebel een heel middelmatige riff mag inleiden. Deze riff wordt als centraal thema in de rest van het nummer tot in den treure herhaald alsof Iommi van mening is dat hij hiermee het warm water uitgevonden heeft. De passage op ongeveer tweederde met de gitaarsolo doet me even opveren, maar in de laatste drie minuten krijgen we vervolgens bijna niks anders dan een eindeloze loop van eerder genoemde riff, met wat symfonische toetsen er overheen om je toch te overtuigen dat je echt wel naar een episch meesterwerkje aan het luisteren bent. Helaas raakt het mijn koude kleren niet. De overgave waarmee Ozzy zijn teksten voordraagt en zijn stembanden bijna eruit schreeuwt op het einde (zeker dat dit Robert Plant niet is?), is ook niet voldoende om de boel te redden.

Op naar de tweede helft dan maar. The Thrill of It All opent heel aardig, maar na een minuut sijpelt alle spanning eruit als een leeglopende ballon, eerst door nogmaals een ongeïnspireerd en hakkelig riffje, vervolgens door een melodische wending halverwege het nummer waardoor de tweede helft veel en veel te opgewekt klinkt voor een Sabbath-compositie. Supertzar krijgt niet zo veel liefde hier, maar vind ik nog best origineel en vermakelijk als intermezzo. De gitaar, koorzang en orkestrale elementen wisselen elkaar goed af en vormen een warm, sfeervol geheel.

Dan volgt helaas het dieptepunt van het album. Waar Sabbath gewoonlijk voor op zijn tijd was, voelt Am I Going Insane als een oubollig overblijfsel uit de psychedelica van eind jaren '60. Het is een bevreemdend en kitscherig experiment dat voor mij gewoon niet in het DNA van deze groep past. Afsluiter The Writ trekt het niveau gelukkig terug een stuk naar boven. Met haar vele wendingen en progressieve tintjes (zoals iets wat lijkt op klavecimbel en xylofoon na ongeveer vijf minuten) had dit nummer zo op de voorganger kunnen staan. Gelukkig is het niet enkel toeters en bellen: halverwege en in de laatste minuut wordt er gewoon heerlijk gebeukt als we van oudsher van deze groep gewend zijn. Niet per se een hoogvlieger in de Sabbath-catalogus, wel een van de lichtpuntjes van deze plaat.

De eindbalans: twee steengoede nummers mogen de plaat openen, waarna het een achtbaan wordt van relatieve hoogtepunten en een paar stevige dieptepunten. Het grootste euvel voor mij is dat het bij vlagen helemaal niet meer als Black Sabbath klinkt. Waar de vorige plaat de grenzen van het experiment grotendeels met zinderend succes opzocht, is men er hier bij momenten te ver in doorgeschoten. Een klassieker zoals de vorige vijf albums kan ik Sabotage dan ook echt niet noemen.

En dan nu op naar onontgonnen terrein: het voor mij onbekende Technical Ecstasy...

1. Black Sabbath
2. Paranoid
3. Sabbath Bloody Sabbath
4. Master of Reality
5. Vol. 4
6. Sabotage

Wat is en blijft Sabotage toch een vreemd maar intrigerend geheel, de plaat staat bol van aparte muzikale ingrediënten, verrassende transities en fraaie wendingen. Venijn wordt afgewisseld met akoestische elementen en toegankelijke stukken worden weer opgevolgd door het meeste stevige materiaal wat de heren tot nu hadden gecomponeerd.
Sabotage blijft wellicht 1 van de albums met Ozzy die de meeste tegenstrijdige emoties oproept. Een plaat waar je van houdt of niet kan uitstaan.
Ik behoor tot de eerste categorie, een album dat de met jaren is gaan groeien. Oke; Am I Going Insane vind ik nog steeds geen topper en Don't Start doet mij ook bitter weinig.
Voor het overige is en blijft het genieten, Symptom of the Universe is een meesterwerk, de wijze waarop het keiharde riffwerk wordt afgewisseld met een prog/funk achtige transitie is weergaloos.
Dit geldt voor meer songs op dit schijfje, afwisselender en verrassender hebben de heren voor mijn gevoel nooit geklonken.