Marvin Gaye - What's Going On (1971)

Rond 1970 brak voor de soul een nieuw tijdperk aan. Was Soul tot dan toe meestal een maximaal 3 minuten durende explosie van passie en beat waar je voornamelijk op danste, daarna werd er steeds vaker afgeweken van het typische single formaat.

De Soul LP evolueerde van een greatest hits + enkele vullertjes formule to een weldoordachte selectie songs met persoonlijke thema's.
Marvin Gaye's "What's Going On" is hiervan een klassiek voorbeeld.
Deze plaat toonde een voor die tijd gedurfde weerspiegeling van de gemoedstoestand van 1 van Motown's meest grillige en eigengereide artiesten. Dat verwoordde zich vooral in de verschillende aspecten van politieke en sociale bewogenheid die in de songs aan bod komen.

Gisteren na lange tijd weer eens beluisterd, de 5 sterren blijven uiteraard staan maar hij komt met stip mijn top 10 binnen.

Ik zou nog steeds een recensie schrijven over dit album. Dus laat ik me daaraan maar eens wagen.

Dit is een classic, makkelijk zat. Nou ja, makkelijk, zeker niet om een recensie over te schrijven.

Je vraagt 'men' naar soul en waarschijnlijk komt 'men' dan al snel met de naam van Marvin Gaye op de proppen. Niet alleen is Marvin Gaye niet één van de allerbeste soulzangers ooit geweest, ook buiten zijn muziek was hij een zeer interessant persoon te noemen. Dat laatste boeit minder, want dit is een muzieksite.

De CD dus.
Meneer Gaye (ik mag Marv zeggen), is zo ontzettend perfectionist bezig geweest met het maken van al zijn albums dat hij vond dat alleen zijn eigen stem het best op de achtergrond paste. Dus besloot hij behalve de leadzang ook de backing vocals zelf in te zingen. Een prachtig staaltje van perfect productiewerk.

De stem van Marv staat als een huis, hij weet je vast te pakken en nooit meer los te laten. Hij zingt ook daadwerkelijk ergens over. Een maatschappelijk betrokken zanger. Dat is in vergelijking met de 'Bitch', 'Shit', 'Nigga' zingende R&B zangers van nu wel anders.
Marv zingt niet alleen die teksten, hij brengt ook echt het gevoel over dat het hem zeer naar het hart ligt. Hij zingt die teksten niet alleen, hij beleeft ze. En jij ook, door hem.

Het enige wat mij soms heeft geirriteerd aan deze cd is het nummer 'Save the Children'. Daarin zegt hij steeds eerst een zinnetje voor, voordat hij het zingt. Het ene moment irriteer ik me mateloos aan dat nummer. Ben ik in een andere bui, dan vind ik buitengewoon geniaal. Dat nummer blijft me opvallen.

Zodoende mag ik met stand zeggen dat dit album totaal geen zwakke punten kent. Alles klopt, alles leeft, alles beleeft. En zo hoort soul te zijn.

5 dikke sterren.

Ik zal wel weer helemaal geen gevoel in mijn donder hebben, totaal soulloos zijn en er niets van begrijpen, maar ik vind dit maar een saaie plaat.

What's going on is een mooie track en ook Mercy mercy me is goed maar voor de rest kabbelt het maar wat voort.

Zelfs voortkabbelen kan nog wel mooi zijn, maar bij deze plaat hoor ik het gewoon niet.

Geef me dan maar Otis Redding ; Dat is Soul die ik wel kan waarderen.

Was ook niet voor jouw geweldige recensie bedoelt hoor..... maar meer dat ik aan al het voorafgaande weinig tot niets toe te voegen heb.....

Maar dit is voor mij de ultieme soul plaat om de vrij simpele reden dat op dit album wat mij betreft alles samen komt wat soul zo intens en bijzonder maakt.....

Het album is een schitterend emotioneel geladen concept over pijn, verdriet en tegenslag (kommer en kwel al om zeg maar) en dan door Marvin zo emotioneel gezongen hij legt hier echt heel zijn ziel en zaligheid in.... Je hoort de pijn gewoon door je speakers komen....
En daarbij komt dan ook nog dat dit album groten deels autobiografisch is tja............. Tis gewoon mijn persoonlijke soul favo een brok emotie geweldig..... superlatieven schieten te kort.

Dit zal wel altijd in mijn top 10 blijven staan. Sinds ik hem voor het eerst hoorde is dit schijfje een vriend voor het leven geworden. (Als ik de elpee ooit zie staan neem ik die direct mee )

Gaye maakte simpele liefdesliedjes toen hij de drang voelde om iets relevants te maken, maar Berry Gordy (baas van het Motown label) zag daar niets in. Gaye heeft toen de song What's Going on opgenomen en gedreigd op te stappen als Gordy hem niet een hele plaat liet opnemen met dit soort materiaal.
Gordy heeft toen groen licht gegeven en Gaye heeft de rest van de songs opgenomen als twee stromen muziek (omdat ze over de twee kanten van een elpee verdeeld moesten worden).

Het resultaat is een van de mooiste platen ooit: geïnspireerd, gedreven, muzikaal. Het is soul met wat jazz invloeden.
En alleen maar sterker door de goede teksten: het gaat over maatschappelijke betrokkenheid, over hulp bieden, over religie.
Save the Children is bijna over the top, maar op de een of andere manier weet Marvin Gaye het door zijn oprechtheid toch voor mekaar te krijgen dit niet te sentimenteel te laten klinken.

Vreemd dat ik hier nog nooit een bericht heb achter gelaten.

Hoewel ik ben thuis ben kan ik het zeker waarderen en hartstikke veel van genieten. Vooral tijdens de eenzame koude winters die we tegenwoordig in Nederland kennen. Zelf bezit ik maar twee soul albums ( de ander is Piece of Man van Gil-Scott Heron). Ik waagde mij aan dit album wegens het lovend kritiek. Ook kende ik inmiddels het albums reputatie als Gaye’s opus magnum.

Het album heeft een warm geluid. Het geeft mij een gezellig gevoel, een openhaard gevoel zeg maar. De instrumenten spreken mij erg aan. Zo hoor ik hier meerdere malen percussies, saxofonen, basgitaren en een piano. De basgitaar wordt dan ook door niemand minder dan Motown’s huis basgitarist Bob Babbit ingespeeld. De klanken zijn rustig, nergens vliegen ze je nek haren aan. Nee het klinkt net zo harmonieus als het gezang van Gaye. En dat is waar de kracht zit. Het muziek past namelijk erg goed bij Gaye. Af en toe lijkt het er zelfs op dat de instrumenten heerlijk meezingen. En dan heb ik het niet over het gezang van het achtergrondkoor. Die overigens een sterke toevoeging is aan de songs.

Echte absolute toppers kent het album zijn meer gebaseerd op favoriete van de luisteraar (of moet ik zeggen bewonderaar?). Dit album kent namelijk het woord dalen niet, het kent enkel pieken. In volle overgaven luister je naar wat Gaye op zijn hart heeft. Een song als God is Love wordt vol positief geluid gezongen. Neem het gezang op de vrij minimalistische Wholy Holy, het is gewoon puur magistraal. Daarnaast worden de nummers vooral vakkundig aan elkaar gebreid.

Een persoon dat de soul en RnB van nu enkel kent zal een cultuurshock ervaren ( of iets dergelijks). Want de emotie die alleen al uit het gezang straalt is zeer zeldzaam tegenwoordig. Althans in de mainstream dan. Veel van de nummers kent menig mens. Alleen moet daarvoor wel achter de oren worden gekrabd. Dit album is voor iedereen die van goede zang houd, soul wilt ontdekken of gewoon van goede muziek houdt is deze plaat van essentieel belang. Menig soulliefhebber zal deze plaat dan ook allang in bezit hebben. En waarom ook niet? Het zal je enkel goed doen. Het is een deel muziekgeschiedenis op een speelduur van ruim een half uur. Veel plezier.

Marvin raakte verzeild in een diepe depressie na het overlijden van zijn ‘partner’ Tammi Terrell en weigerde een tijd zelfs om op te treden en probeerde door te breken als sporter van de sport American Football. Later kwam hij in contact met Al Cleveland en een lid van de Four Tops die bezig waren met het schrijven van ‘What’s going on’ en vroegen om zijn medewerking. Uiteindelijk hebben ze hem overgehaald om het nummer zelf te zingen en dat leidde uiteindelijk tot de opname van dit album.

En man, wat is dit eigenlijk een controversieel album voor die tijd met thema’s als de Vietnamese oorlog, armoede, drugsgebruik, corruptie en geweld. Berry Gordy, eigenaar van Motown, weigerde zelfs om ‘What’s going on’ en ‘God is love’ uit te brengen op single omdat het te spraakmakend was. Gordy stemde dan uiteindelijk toch toe en dacht dat ‘What’s going on’ een flop zou worden, wat hij niet wist, was dat ‘What’s going on’ op dat moment de snelst verkopende Motown single ooit zou worden.

Met de komst van dit album werd m.i. muziekgeschiedenis geschreven, niet alleen met de twee eerder genoemde nummers maar met dit hele album. De nummers zijn diepgaand en hebben stuk voor stuk een betekenis/boodschap. Dit album is gewoon helemaal af en komt dicht bij perfectie. De sfeer op dit album is prettig en doeltreffend waardoor het niet gauw verveelt. Daarmee is dit ook een van de beste albums die ooit op het Motown label zijn uitgebracht.

Het Amerikaanse blad Rolling Stone zette dit album in 2003 op een zesde plaats in de lijst van 500 best gemaakte albums ooit, wat ik overigens heel begrijpelijk vind.

Marvin Gaye heeft een goddelijk stemgeluid en ook het hart op de goede plaats (en zijn soul natuurlijk)

Maar ondanks diverse luisterbeurten kom ik er maar niet doorheen. De orkestrale arrangmenten zijn voor mij te veel van het goede, om van die ooh-aah achtergrondkoortjes maar te zwijgen.

De ideale plaat voor rond het paasfeest.
Marvin Gaye als Black Jesus die om vergiffenis van zijn zonden vraagt.
Zijn voorliefde voor de verboden vruchten.
Vrouwen en drugs.
Motownbaas Berry Gordy die hem als een Judas laat vallen, nadat het huwelijk stuk loopt welk Marvin met zijn zus heeft.
En dan begint de persoonlijke lijdensweg pas echt.
What’s Going On is slechts een voorbede.
Het antwoord op Jesus Christ Superstar.
En welke muziekstroming leent zich hier beter voor dan de Soul.
Stel je eens voor dat Aretha Franklin, James Brown, Stevie Wonder, Michael Jackson samen met Marvin Gaye een verbond hadden gesloten.
Om dit te verwerken tot de ultieme The Passion.
The Summer Of Love (Part 2).

Toen de Rolling Stone (het tijdschrift dus) in 1987 twintig jaar bestond, publiceerde de redactie een top-100 van de beste elpees die tijdens hun bestaan waren uitgekomen. En op die lijst (dus zonder o.a. Revolver, Pet sounds, Highway 61 revisited en Blonde on blonde) stond What's going on op nummer 10. Van Marvin Gaye kende ik alleen Sexual healing, bepaald niet mijn kopje thee, maar een plaat die zó goed zou moeten zijn moest ik toch wel leren kennen.
        Inmiddels zijn we een kwart eeuw verder, en nog altijd staat kant 1 (de eerste zes nummers) voor mij als een huis, met ijzersterke composities in weidse en toch intieme arrangementen en met een prachtige flow. Helaas is kant 2 beduidend minder: Right on heeft een melodie die niet echt van de grond komt en een tamelijk vormeloos arrangement, en hoewel het na ongeveer vijf minuten een hoopgevende sfeerwisseling heeft gaat het daarna ook nog eens veel te lang door, en Wholy holy is voor mij echt veel te melig. Gelukkig is Inner city blues een perfecte afsluiter, inclusief die aardige terugverwijzing naar het titelnummer, alsof de cirkel van Gaye's spirituele beschouwing van de wereld om hem heen nu rond is.
        Al met al een indrukwekkend album met in het derde kwart helaas een ernstige inzinking die mij er van weerhoudt om de volle vijf sterren te geven.
        Overigens heb ik nog een eerste-generatie-CD, en daarop is bij bij Mercy mercy me duidelijk te horen dat de lang aangehouden noot van de sax op ongeveer 2'21 gedurende een fractie van een seconde wegvalt. Is dat bij de geremasterde versie verbeterd, of was dat zó evident onderdeel van het "oer-geluidsbeeld" dat ze dat zo hebben gelaten?
 

Alles wat ik over dit album lees eindigt in superlatieven, een klassieker en een van de beste albums allertijden. Commercieel en artistiek gezien kan ik best begrijpen dat ”What’s Going On” deze status heeft. Persoonlijk vind ik dat allemaal net even wat te overdreven en vind ik ”What’s Going On” gewoon een goed album. Instrumentaal vind ik het heerlijk, de baslijntjes zijn zo lekker en de flow van het album is super. Het zorgt voor een mooi in elkaar overlopend consistent geheel. Ook zijn er dingen die me minder bevallen: de strijkers vind ik meestal erg cheesy en mierzoet en meneer Gaye hangt met regelmaat de wereldverbeteraar uit. Afhankelijk van mijn bui gaat dit me tegenstaan en vind ik het er te dik bovenop liggen. In zijn geheel slaat de balans absoluut positief uit en vind ik ”What’s Going On” een bijzonder fijn album. Echter in de grootsheid die aan deze klassieker wordt toegedicht ga ik niet helemaal mee. Gewoon goed, dat wel!

1001 Albums you must hear before you die

Het volgende album in m'n ontdekkingstocht werd Marvin Gaye - What's Going On (1971), een absolute klassieker die ik eigenlijk helemaal niet kende. Hoog tijd dus dat daar verandering in kwam. Soul is een genre waar ik sowieso weinig van ken, dus dan is dit album een mooie start, lijkt me.

Op zich was het zeker een aangename kennismaking met het genre, maar ik moet langs de andere kant toch ook toegeven dat het voor mij iets te veel 'achtergrondmuziek' is. Op het titelnummer na, staan er voor mij niet echt nummers op het album die ik los zou luisteren of aan playlists zou gaan toevoegen.

Dat wil zeker niet zeggen dat ik het slecht vind. Je hoort de kwaliteit, muzikaal zit het goed en Marvin Gaye heeft ook een erg aangename stem. Het album klinkt ook als een echt geheel en er staan geen nummers op die ik slecht vind. Maar ik kan niet zeggen dat het me echt bij m'n nekvel pakt, wat de meeste users hier wel lijken te ervaren.

Ideale plaat om sfeer te scheppen bij een etentje bijvoorbeeld, maar voor mij blijft het daar jammer genoeg bij.

Favoriet: What's Going On

3,5*

Op 20 mei 1971 verscheen het maatschappijkritische meesterwerk What’s Going On. Wat Le Sacre du printemps van Igor Stravinsky is voor de moderne klassieke muziek is What’s Going On voor de soulmuziek. Beiden hebben ruimschoots de tand des tijds doorstaan. Tot 1971 behoorde Gaye tot de hitfabriek van Motown, het label scoorde aan de lopende bands hits. Zo scoorde Gaye bijvoorbeeld samen met Tammi Terrell een grote hit met Ain't No Mountain High Enough, geschreven door Ashford & Simpson.

Het meesterwerk van Gaye effende het pad voor meer artistieke vrijheid voor Afro-Amerikanen. Vijftig jaar na dato is het album nog steeds pijnlijk actueel. Opener en titelnummer What’s Going On gaat over de waanzin van oorlog. Een van de eerste regels luidt : Brother, brother, brother, there’s far too many of you dying”. Een verwijzing naar de twintig jaar durende Vietnamoorlog, waaraan Gaye’s broer Frankie ook drie jaar deelnam vlak voordat What’s Going On verscheen.

Een andere regel uit het lied is : “Father, father we don’t need to escalate”. Hierin richt hij zich tot de Heer, maar het zou ook kunnen refereren aan de regelmatige ruzies die hij toen al had met zijn vader Marvin sr. Het huwelijk van senior was niet bepaald het meest gelukkige en zijn ouders had om de haverklap ruzie, waarbij Gaye het altijd opnam voor zijn moeder. Later gingen die ruzies tussen senior en junior vooral over Gaye’s levenswandel. Een ervan werd Gaye fataal. Op 1 april 1984 werd Gaye, één dag voor zijn vijfenveertigste verjaardag, door zijn vader tweemaal in het hart getroffen en stierf in de armen van zijn broer Frankie. Nota bene vermoord met het wapen, wat Gaye vier maanden eerder zijn vader cadeau had gedaan.

De dag dat het gebeurde herinner ik me nog als de dag van gisteren. De schok was enorm bij mij toen ik het die dag hoorde in het acht uur journaal. Enkele jaren ervoor was Gaye een beetje van ons geworden, bewoners van de Lage Landen. In 1981 was Gaye namelijk naar Europa verhuisd. Op de vlucht voor cocaïnedealers, twee hebberige ex-vrouwen en de IRS, de Amerikaanse belastingdienst. In eerste instantie vestigde hij zich in Londen. Vlak ervoor had hij het Teteringse model Eugénie Vis ontmoet, na een optreden in Carré. Zij werd zijn geliefde en zou zich over hem en zijn zoontje gaan ontfermen en zorgde ervoor dat hij tijdelijk clean was.

Al spoedig vestigde Gaye zich in Oostende, maar verbleef ook af en toe in Teteringen, en verschenen in die tijd nog twee prima albums In Our Lifetime en vooral Midnight Love. Inspiratiebron voor de hit Sexual Healing was zijn vriendin Vis. Een nummer waaraan Charles Dumolin meeschreef, maar die er niet de credits voor kreeg. Dumolin werd onder andere bekend van Hey nana van Micha Marah en Jij en ik van Ann Christy. In opdracht van Stad Oostende maakte Dumolin ook het bronzen beeld “ Marvin Gaye” voor het Casino-Kursaal. Het monument weegt 2500 kg en is levensgroot. Het is nog steeds anno 2021 te bezichtigen in de lobby van de Kursaal.

Een zeer terecht eerbetoon voor een van de meeste begenadigde soulzangers uit de geschiedenis. Die ons prachtplaten naliet als Let’s Get It On, I Want You, Here,My Dear en natuurlijk What’s Going On.

Al jaren probeer ik te bevatten wat anderen zo waarderen in Marvin Gaye en vooral in dit album. Lukt mij helaas niet, Ik vind er niet veel aan, gladde muziek, waardeloze teksten (de wereld vergaat, iedereen is slecht, maar god is my friend), muv de eerste track kan het mij echt niet bekoren, liftmuziek voor in een tweederangs hotel wat mij betreft, zal niet mijn smaak zijn, daarom geen beoordeling

Recensie op de krenten uit de pop:
De krenten uit de pop: Marvin Gaye - What's Going On (1971) - dekrentenuitdepop.blogspot.com

Marvin Gaye - What's Going On (1971)
Marvin Gaye heeft een handvol klassiekers op zijn naam staan, maar het prachtige What’s Going On uit 1971 steekt er bovenuit en is een van de mooiste en meest indrukwekkende soulalbums aller tijden

Marvin Gaye is al veertig jaar niet meer onder ons, maar zijn muziek heeft tot op de dag van vandaag invloed. Stapels albums hebben zich laten inspireren door de bijzondere sfeer op What’s Going On, wat mij betreft het beste album van Marvin Gaye. Het album uit 1971 liet een andere geluid horen dan we tot op dat moment van Marvin Gaye gewend waren. What’s Going On valt op door een bijzondere sfeer en een al even bijzondere instrumentatie. Het tempo ligt vooral laag en de orkestraties zijn weelderig. Het past allemaal prachtig bij de geweldige soulstem van Marvin Gaye, die op What’s Going On een album lang de sterren van de hemel zingt.

Er zijn de laatste tijd nogal wat (neo-)soulalbums verschenen die zich zouden hebben laten inspireren door grote soulalbums uit het verleden. Een legendarisch soulalbum dat vaak wordt genoemd is What’s Going On van Marvin Gaye. Dat is een album dat ik zelf ook wel eens heb genoemd als referentiemateriaal, bijvoorbeeld in mijn bespreking van albums van Michael Kiwanuka en Curtis Harding, maar in het geval van de recent verschenen albums hoor ik de overeenkomsten met de klassieker van Marvin Gaye niet direct.

Marvin Gaye had al een flinke stapel albums op zijn naam staan toen in 1971 What’s Going On verscheen. Het album zou uitgroeien tot de onbetwiste klassieker in het oeuvre van de Amerikaanse soulzanger, die met Let’s Get It On uit 1973, I Want You uit 1976 en Here, My Dear uit 1978 nog drie albums maakte die het predicaat klassieker verdienen. Zelf heb ik het meest met What’s Going On, dat ook 54 jaar na de release nog altijd een bijzonder fascinerend album is.

What’s Going On klonk in 1971 totaal anders dan eerder verschenen soulalbums. Motown platenbaas Berry Gordy hoorde er in eerste instantie helemaal niets in, maar zal achteraf toch blij zijn geweest met de release van een van de beste soulalbums aller tijden. Het verschil met de soulalbums die voor 1971 verschenen hoor je vooral in de muziek op What’s Going On. Het is een opvallend rijk georkestreerd album waarop de strijkers vrijwel continu aanzwellen, maar ook in alle andere opzichten is What’s Going On een opvallend vol klinkend album met fantastische bijdragen van jazzy blazers, swingende percussie en weelderige koortjes.

Het tempo ligt op What’s Going On een stuk lager dan op de albums die Motown in de jaren 60 uitbracht, wat een bezwerend effect geeft aan de songs op het album. What’s Going On veranderde de soul in muzikaal opzicht, maar ook in tekstueel opzicht is het een bijzonder album. Marvin Gaye schuwt op What’s Going On de grote maatschappelijke thema’s niet en stelt misstanden genadeloos aan de kaak. Het voorziet het album van heel veel urgentie en die urgentie is ook vele decennia later nog voelbaar.

De grootste kracht van What’s Going On schuilt echter in de zang van Marvin Gaye, die op het album de sterren van de hemel zingt. De zang op What’s Going On is negen songs lang van wereldklasse en degradeert flink wat soulzangers van het moment tot figuranten. Soulzangers van het moment denken dat het nodig is om zoveel mogelijk voluit te zingen, maar zouden eens goed moeten luisteren naar What’s Going On, waarop Marvin Gaye zowel de kracht als de inzet van zijn stem prachtig weet te doseren. De Amerikaanse muzikant zingt vooral ingetogen en geeft de prachtige klanken op het album alle ruimte.

What’s Going On is voorzien van een bijzonder aangenaam en ook bijzonder krachtige flow, die er voor zorgt dat je negen tracks lang wordt meegesleept door het album of je dat nu wilt of niet. Marvin Gaye zou een dag voor zijn 45e verjaardag worden doodgeschoten door zijn vader, maar zijn creatieve piek beleefde de Amerikaanse muzikant dertien jaar eerder. Ik luister niet eens zo heel vaak naar What’s Going On, maar als ik naar het album luister ben ik altijd weer onder de indruk van de geweldige muziek op het album en nog meer van de fascinerende stem van een van de beste soulzangers aller tijden. Erwin Zijleman