Isildurs Bane & Peter Hammill - In Amazonia (2019)

Vitaal en avontuurlijk.
Dat zijn de twee woorden die bij me opkwamen bij de eerste beluistering van dit buitengewoon interessante duo albumproject. Een daverende verrassing bovendien, want de unieke en compromisloze Hammill komt op zijn 70ste met een van de beste albums van zijn toch al imposante oeuvre. In de jaren tachtig luisterde ik intensief naar zijn werk ("Sitting Targets" is een van mijn favorieten, maar ook ouder werk als "The Silent Corner and The Empty Stage"). Ik heb hem sinds de jaren negentig eigenlijk nauwelijks meer gevolgd. Maar... zijn stem blijkt in 2019 niets aan kracht te hebben ingeboet. Integendeel. Begeleid door de Zweedse progrockformatie Isildurs Bane (en enkele opvallende gastmusici zoals een Japanse koto speelster) laat Hammill bovendien horen dat je nooit te oud bent voor nieuwe muzikale uitdagingen. Als prog zoiets betekent als progressief, vooruitstrevend, dan is dit album een mooi schoolvoorbeeld. Geen eenhapscracker, maar een zesgangenmenu... Meesterwerk!

Getipt door: Cervantes

Om meerdere redenen is dit een leuke tip geweest. Ten eerste heb ik mij eindelijk gemotiveerd gevonden om eens een duik te nemen in de muzikale wereld van Van Der Graaf Generator en wat blijkt, het zijn dus helemaal geen Nederlanders. Peter Hammill en consorten zijn gewoonweg Britse rotten met een voorliefde voor elektrotechnische snufjes en vooral ook sublieme Prog Rock. Prog is niet zozeer mijn voorkeursgenre, maar na de eerste luisterbeurt van Pawn Hearts was ik direct overtuigd van de kwaliteiten van de Britse graven. Isildurs Bane is een iets recentere Prog band uit Zweden, alhoewel hun debuutalbum ook alweer uit 1981 stamt. Bijna 4 decennium later hebben beide acts elkaar gevonden en bundelen ze in 2019 hun krachten tot een moderne Prog Rock poging.

Peter Hammill heeft samen met Mats Johansson, de keyboard-speler van Ilsidurs Bane, de composities op In Amazonia geschreven. Hammill neemt zelf de vocalen voor zijn rekening en Isildurs Bane verzorgt op hun beurt de instrumentele begeleiding. De Prog achtergronden zijn duidelijk merkbaar, maar het album huist veel meer stijlen. Sommige passages zijn pure onvervalste prog, maar andere nummers fuseren rock met elektronische elementen, zelfs tegen het ambient-esque aan. Het gehele album kent een cinematische feel, de verhalende teksten dragen daar ook positief aan bij.

Opener ‘Before You Know It’ gebruikt knisperende synthesizers en bombastische maar vertraagde drums voor een enigmatisch resultaat. Under The Current en Aquire zijn meer uitgesproken dan zijn voorganger en kennen een sterkere focus op melodieën, alhoewel de kleine subtiele instrumentele spelingen het album nog steeds een geheimzinnig feeling geven. Op This Is Where? tovert Hammill/Johansson een jazz-rock compositie tevoorschijn zoals we van Hammill gewend zijn uit zijn werk met Van Der Graaf. Een levendig geheel en een ode aan de glorie dagen lijkt het (ik kijk even naar Barney_Rubble, met VDGG in de top 10), maar valt daardoor ook weer op binnen het album. The Day Is Done is dan weer een 10 minuten lang minimalistisch symfonisch stuk.

Je hoort het al, het is een ambitieus project, maar daardoor ook een project die lijkt te lijden aan een identiteitscrisis. Soms dus onvervalste prog, dan streeft het een dark ambient sound, dan juist weer minimalistisch. Ik waardeer de exploratie van de sound, maar ik mis de samenhang. De start van het album is gehuld in mysterie, zelfs wat sinister. Je mag stellen dat de album-hoes goed uitgekozen is bij deze nummers. Deze ambiance verdwijnt echter naar mate het album vordert, de kleine eigenzinnige maar subtiele instrumentele wendingen die het voor mij juist interessanter maken, worden spaarzamer. Op het einde krijgen we nog een kleine callback naar deze donkere sound, maar ik had dit liever doorgevoerd zien worden over de speelduur van het gehele album.
Hammill legt een bewonderenswaardig enthousiasme in zijn zang, soms helaas net tegen het geforceerde aan. Verder bemerk ik op sommige momenten een mismatch tussen de stem van Hammill en de instrumentatie van Isildurs Bane, waarbij mij het idee bekruipt dat Isildurs Bane het extravagante van Hammill niet kan matchen of dat een zanger met een diepere, rustigere stem bij deze instrumentatie beter op zijn plek was geweest.

Ik heb zeker genoten van dit album, maar mis ik wat coherentie en van mij mag de sound van het album nog wat duisterder zijn. De ambiance van de start had volledig doorgetrokken gemogen wat mij betreft. Ik vermoed dat prog-liefhebbers hier behoorlijk hun hart kunnen ophalen, al is het maar voor This Is Where?