Japan - Gentlemen Take Polaroids (1980)

Klopt mijn top10 verandert ook voortdurend

De tweede Japan in ingetogen stijl, waarbij de toetsen van Richard Barbieri en David Sylvian en de fretloze bas van Mick Karn het geluid bepalen. Het gitaargeluid van Rob Dean versmelt met de keyboards en bas door het gebruik van de ebow, waardoor ik die moeilijk te herkennen vind.

Barbieri's bijdragen zijn belangrijk. Soms is zijn uitwaaierende spel vergelijkbaar met dat van Dave Greenfield van The Stranglers, toen die groep min of meer parallel van stevige muziek overschakelde naar rustiger wateren.
De reden dat ik in het werk van Japan dook, is omdat ik bezig ben de eerste jaren van synthesizer new wave te (her)ontdekken; van die invloed is echter na de verrassende voorganger nauwelijks meer sprake. Alleen in Methods of Dance klinkt een duidelijke sequencer, waarover warme lagen toetsen, bas en gitaar worden gelegd. De zachte vrouwelijke achtergrondvocalen zijn van ene Cyo, een dame wier identiteit door de bandleden nimmer is gedeeld. Het levert een warm en dansbaar nummer op met bovendien sterk drumwerk.
Ook in Swing valt op dat een gevarieerde beat aanwezig is, die weliswaar strak doordendert, maar tegelijkertijd af en toe een tel lijkt over te slaan. Líjkt: schijn bedriegt.
Bij het verschijnen van het album was deze artrock niet zo mijn ding. Mijn eerste kennismaking kwam pas met Nightporter, toen het twee jaar later op single uitkwam. Een mooie pianoballade, buitenbeeldje in het werk van de band. In Nederland haalde het echter niet eens een tipparade. Desondanks kon je het af en toe op de radio horen.

Afgelopen weekend zag ik op Netflix de documentaire Blitzed! over de Londense club van Steve Strange (van de groep Visage) met eigenzinnige kleding en make-up. Japan werd daarin niet genoemd maar imago en trendsettende mode pasten wel bij die van de groep.
Synthesizerpop? Nee, maar wél een voorbeeld hoe de nieuwste digitale mogelijkheden van dat jaar werden geïntegreerd in een groepsgeluid, waarbij de drummer niet werd vervangen door digitale geluiden. De groep als collectief creëert een warme sfeer rond de toetsenpartijen, leidend tot het herkenbare geluid van Japan.

(Eerder verschenen op jorros-muziekkeuze.nl)

De in 1974 opgerichte band Japan (toen nog naamloos) begon met het spelen van Funk. De band won een talentenjacht in 1976 en kon tekenen bij het Duitse Hansa-Ariola en werd omgetoverd tot een glamrock band in de traditie van oa. David Bowie en Roxy Music.

In het eigen Groot Brittannië werd Japan niet echt geaccepteerd. Het eerste succes had Japan in Japan. Het debuutalbum Adolescent Sex had in Engeland dan ook weinig succes. Ook de opvolger Obscure Alternatives scoorde geen hoge ogen. In hun thuisland was de punk en new-wave rage big business en was glamrock achterhaald.

Uiteindelijk schakelde Japan over naar de New-wave en dat was duidelijk te horen op het derde album Quiet Life. Desondanks scoorde het album matig en werd het contract met Ariola beëindigd.

In 1981 werd de band ten onrechte gerekend te behoren tot de New Romantic scene vanwege hun uiterlijk vertoon. Voor de New Wave bands was het echter een verkleedtruc die bij hun act hoorde terwijl het voor de leden van Japan een levensstijl was.

Het is bijzonder dat er toch nog critici waren die het album afkraakten als zijnde een stel imitators van Roxy Music. Persoonlijk denk ik dan ‘en wat dan nog’. Beter goed gejat dan slecht zelf bedacht. Het album staat als een huis. Prachtige baslijnen, fijne zang, fijne composities wat wil een mens nog meer? Het album is nog een paar maal opnieuw uitgebracht en met redelijk succes.

Het album opent sterk met het titelnummer. In Swing zijn het de drum en de prachtige baslijntjes die het doen. Burning Bridges is als vervanger van het nummer Some Kind Of Fool op het album terecht gekomen. Net voordat de persen begonnen te draaien. Ik denk niet dat ze daar spijt van hebben. Een bijzonder buitenbeentje.

Terug naar de baslijnen en prominent slagwerk met My New Career. En dan Methods Of Dance en Ain’t That Peculiar. Twee songs waar toch een beetje de sleet van de tijd op komt. Dat geldt absoluut niet voor Nightporter.

Het instrumentale The Experience Of Swimming is ook niet meer wat het vroeger was. Dan is het daarop volgende The Width Of A Room, ook instrumentaal, wat beter gebalsemd. Afsluiter Taking Islands In Africa is nog steeds een prettig einde.

Ik merk dat ik het album wat minder kan waarderen dan destijds. Misschien toch de tand des tijds. Mijn 5 sterren worden er 4,5.

Dit staat op de uitzoeklijst, Gentlemen take polaroids en Swing zijn aangename nummers.

Sterker nog , dit hele album is geweldig. Een wat vergeten meesterwerk van een unieke band.

Voor mij de absoluut beste plaat van Japan en een van de sterkste platen ooit. Ik haal deze regelmatig uit de kast en luister dan de plaat in zijn geheel af. Zijn tijd ver vooruit en over het algemeen zwaar ondergewaardeerd.

Vind je het briljante live album oil on canvas niet de ultieme Japan beleving?

Dit album behoort zeker tot het beste werk wat Japan heeft uitgebracht.

Alhoewel ik daarbij wel de kanttekening maak dat op Quit Life en Tin Drum enkele prachtige composities staan. David Sylvian bepaald met zijn bijzondere stemgeluid en zijn kenmerkende composities wel duidelijk het geluid van Japan.

Een groot talent wat zich in de jaren daarna verder heeft ontwikkelt, niet meer voor de grote massa maar meer voor de liefhebber van de soort. In die zin zie ik zeker overeenkomsten met Mark Hollis (Talk Talk) die ook in grote lijnen het groepsgeluid van zijn groep bepaalde maar ook overging op een absolute non-commerciële toer. Helaas maar voor relatief korte tijd weliswaar….

Tja, een beetje artistieke ontwikkeling is natuurlijk nooit weg , maar Sylvian maakt het wel heel bont. Hij heeft eigenlijk al 25 jaar lang geen muziek meer uitgebracht wat een beetje gemiddelde muziekliefhebber nog zou kunnen waarderen. Ik ken geen artiest die zijn publiek zo van zich vervreemd heeft als hij, met een aantal albums die je als pure navelstarerij zou kunnen kwalificeren. Maar goed, een artiest mag doen wat hij wil en er is vast iemand die het wel goed vindt. Jammer vind ik het wel, toch een van de aller mooiste stemmen uit de popmuziek. ..

Een stem die op Blemish maar vooral op Manafon juist volledig tot zijn recht mag komen.

Mooi dat jij daar van kan genieten, ik vond het stomvervelend om naar te luisteren. Maar goed hij heeft natuurlijk zat gewone popliedjes gemaakt dus eigenlijk mag ik nauwelijks zeuren.

Blijft van de buitencategorie, ik neig zelfs naar de volle 5.

Juul1998B, ken je dit?

Aan die neiging heb ik een tijdje terug al toegegeven. Een mens is zondig toch?

Album een paar keer beluisterd. Het zit hem vooral in de gelaagdheid van de instrumentatie, er gebeurt zoveel in de muziek dat je bij elke luisterbeurt weer nieuwe geluidjes hoort. Verdient de volle waardering wat mij betreft. Wat moet dit vernieuwend geweest zijn voor die tijd...1980!

De platen hiervoor zijn anders ook erg sterk. Mijn voorkeur gaat naar de glamrock new wave van Quiet Life uit. Mijn eerste kennismaking, toen mijn vader met een handvol aan albums van een collega thuiskwam, die ik toen mocht luisteren. Ik was amper 12 jaar, maar daar zat ook werk van Echo and the Bunnymen, The Cure en Siouxsie and the Banshees tussen. Platen die mij vervolgens op muzikaal vlak gevormd hebben.

Die ga ik luisteren, ken ik nog niet behalve enkele songs op een verzamelaar.

Da's wel heel grappig: deze band, wellicht bekend (een soort van neo-wave) + album Deine Lakaien - Kasmodiah (1999) - MusicMeter.nl bevat in de derde song (Kiss the Future) een overduidelijke verwijzing naar Methods of Dance.

Ernst Horn (een van de leden van Deine Lakaien) heeft ook meegewerkt in Qntal - een soort van gothic/dark folk, heel vaardige muzikanten