Gazpacho - Night (2007)

Eigenlijk wist ik een tijdlang niet goed hoe ik dit album onder woorden moest gaan brengen. Ik begin steeds beter te begrijpen waarom niet......

Het sluimert langzaam in je hoofd, het kruipt tergend langzaam je muzikale aderen in, het hypnotiseert.
En dat alles gaat langzaam, zeer langzaam, zo langzaam als de pulserende beat op dit magistrale album.
Na verloop van tijd wordt je week, ben je bedwelmd en voel je je als een verslaafde die niet meer weet hoe er aan te ontsnappen.
Droomwereld of waarheid: het is een balans die moeilijk te vinden is. Alles is mistig rondom dit album, maar het geeft je een dusdanig goed gevoel dat niets er meer toe doet.
Bij dit soort bezwerende klanken kun je gerust alles laten voor wat het is. Laat je meevoeren op de stem van Jan Ohme, laat je meenemen naar oorden die voorheen niet leken te bestaan, laat je bloed volpompen met de klanken van Thomas Andersen, Robert Johansen, Mikael Krømer, Jon-Arne Vilbo en Kristian Olav Torp. En geniet. Genieten van muziek die weet te betoveren en tegelijkertijds zo aards is.
Nog steeds weet ik dus niet goed hoe je deze muziek onder woorden moet brengen, maar soms zijn woorden ook gewoonweg te veel en is het beter te zwijgen. Bij deze.............

Maar dan zet ik wel nog even Night op en geniet nog een keer opnieuw.

Betoverend. Dat lijkt me een korte, maar o zo rake omschrijving voor Night van Gazpacho. Wat een enorm rake plaat is dit zeg... Obsessed verstaat blijkbaar de kunst van het MuMe-hypenm want het is niet de eerste keer dat er een hele goede plaat op mijn pad komt na een van zijn berichten. Maar goed, hype of niet (een hype doet nochtans eerder afbreuk aan de reputatie van een plaat: ‘ach ja, het is toch maar een hype, waait wel weer over. Belachelijk hoog gemiddelde trouwens’), ik heb zelden zo’n sterk album gehoord. Daar ben ik na flink wat luisterbeurten inmiddels wel achter.

Bij de eerste luisterbeurt was dit wat mij betreft meteen een prima plaat, maar had het nog lang niet de lading die ik er nu wel in hoor. Het was allemaal bijzonder aardig, maar bleef wat mij betreft een beetje hangen in een net iets te traag en slepend tempo. Het kwam voor mijn gevoel pas in de laatste twee nummers een beetje los. Inmiddels zie ik dat juist als de grote kracht van Night. Want dit zit allemaal zo enorm goed in elkaar. Bij veel progressieve rockalbums met een aantal lange nummers erop heb ik nogal eens de neiging in slaap te vallen. Dit zakt helemaal nergens in. Waarom weet ik eigenlijk niet: het is traag, slepend, veel terugkerende thema’s... alle ingrediënten eigenlijk om mij niet van begint tot eind te kunnen boeien. Toch had ik mij voorgenomen tijdens het beluisteren van Night een uitermate veelomvattende en lange recensie te gaan schrijven, maar ben ik tijdens het laatste nummer pas hier aanbeland.

Het begin van Dream of Stone is even wennen. De zang valt zo vreemd en hoog in, dat je eerder met een vrij gelikt jaren 80 nummer te maken denkt te hebben. Dan wordt duidelijk dat het hier om veel meer dan dat gaat. Langzaam ontvouwt zich een prachtig klankentapijt en blijkt de zanger over heel veel nuance te beschikken. Bijzonder knap is hoe hij in het eerste nummer varieert van hoog en ingetogen (begin) tot lage uithalen (‘Will someone bring me back again’). Doorgaans zie je dat andersom. De hele plaat lang vind ik de zanger toch al bijzonder spannend om naar te luisteren. Ook leuk is het vioolspel in de intermezzotjes die vaak bij het eind van de tracks inbegrepen. Dat haalt net even de sleur uit de plaat, maar doet nergens afbreuk aan de sfeer en eenheid die Gazpacho weet te scheppen.

De drie wat minder lange tracks in het midden van de nummers lijken een soort verlengde van het openingsnummer en van elkaar te zijn. Thema’s keren terug en zeker de eerste twee zijn moeilijk uit de context voor de geest te halen. Valerie’s Friends staat wat meer op zichzelf en is wat mij betreft ook het absolute hoogtepunt van de plaat, voor zover die nog aan te wijzen zijn. In elk geval mijn favoriete 2007-nummer. Het slotnummer verschilt net even van de rest, doordat het minder gebruik maakt van thematiek uit het eerste nummer. Wat mij betreft geen bezwaar, het is een zeer verdienstelijke afsluiter, wat heet. Mij rest niets anders dan deze plaat met gezwinde plaat de laatste halve ster te doen toekomen en een positie te gunnen tussen de beste tien platen die ik ooit gehoord meen te hebben.

Meer van zulks (Frans? Jeroen?) is altijd welkom. Ik hou me aanbevolen voor tips

Nu Tick Tock (het moet al raar lopen als dat aan het eind van het jaar niet gewoon de Plaat van het Jaar blijkt te zijn) wat is neergedaald, is het een mooi moment om Night eens te herwaarderen.

Hoewel dit al het vierde album van deze sympathieke Noren is, was het met deze plaat dat ze ineens naar een wat groter publiek doorbraken. Omdat ik op het moment van uitkomen nog met de (ook behoorlijk sterke) voorgangers bezig was, ben ik wat verlaat aan deze begonnen (namelijk: pas vrij kort voor het uitkomen van de opvolger en het bijbehorende concert). Night was bij mij dan ook wat ondergesneeuwd.

Wat hebben we hier? Een plaat van Gazpacho-niveau... hoog niveau dus. Toch moet ik zeggen dat ik het hier en daar wel een beetje in langdradigheid vind verzanden, vooral tijdens Dream of Stone (wat als openingsnummer toch een beetje het visitekaartje is). Het is hier al eerder door iemand opgemerkt: die wat steviger stukken, die hadden ze wel wat meer door mogen zetten. Dat is dan ook precies wat op Tick Tock gebeurd is.

Het voelt als een soort luxeprobleem om een plaat van dit niveau als overgangsplaat aan te wijzen. Toch doe ik dat bij deze... Tick Tock, dát is het echte meesterwerk.

Dankjewel MuMe voor deze prachtige ontdekking! Gazpacho's Night is heerlijke atmosferische symfonische rockmuziek. Muzikaal erg bombastisch en meeslepend, met enkele serieuze climaxen en veel melodieuze passages met piano en viool die de gitaren versterken. Het is ook een soort conceptalbum, met terugkerende motiefjes. De zang is op z'n Jeff Buckley's - "is het nu een man of een vrouw die zingt?" - en als dat je meug is, dan zit je met Night gebeiteld. Ik vind het ook erg fijn dat de zang zich wel enige gereserveerdheid weet aan te meten. Geen overdreven vocale uitspattingen (zoals op Grace), want dat zou met deze statische muziek niet gewerkt hebben.

Zoals de lengte van de nummers al aangeven is het wel even wennen om erin te komen. Dream of Stone, de magistrale opener, duurt 17 minuten en gebruikt die tijd ten volle om rustig op te bouwen. Het concept van het album is een (nachtelijke) droom.
Summer nights in windows frame the moon on your face
And when the night confines you in a desireless embrace...
Chequered Light Buildings gaat dan verder op het thema van het openingsnummer, maar is iets meer recht voor de raap. Upside Down is rustiger, met prachtige zang en mooie viool. De nummers vloeien mooi in elkaar over, zo ook Upside Down dat ongemerkt overgaat in de spannende powerballad Valerie's Friend. Dat begint erg rustig, met veel schijnopbouwen om dan plots te exploderen in een leuk stukje elektrische gitaarmuziek en stevige drums. Het is niet gemakkelijk om bij een samenhangende plaat als deze een favoriet aan te duiden, maar ik denk dat ik Valerie's Friend zou kiezen. De afsluiter Massive Illusion is wat afwijkend, met handgeklap en folkachtig gitaarspel. Minder episch (nuja...), maar wel een mooie afsluiter. Aan het einde van de rit wordt het personage wakker van zijn droom, en de luisteraar wordt wakker van een mooie luisterervaring.

Ik heb me voorgenomen om eens wat vaker berichten te typen bij albums. Dan kan ik niet anders dan beginnen bij mijn persoonlijke top 10 albums. Waar dit album van Gazpacho op 1 staat. Mijn favoriete album aller tijden!

Toen ik dit album voor het eerst hoorde begin 2008 was ik direct verkocht. Aangenaam geluid, mooie composities en prachtige zang van Jan Henrik Ohme.

Met terug werkende kracht toen ook het eerdere werk van deze band beluisterd. Wat ik ook goed vond, maar absoluut niet aan dit werk kon tippen.

Na dit album heeft Gazpacho ook enkele mooie andere albums uitgebracht. Waarvan, wat mij betreft, het niveau van het album Tick Tock het dichtste bij dit album in de buurt komt.

Ik heb de band inmiddels een aantal keer live in Nederland mogen zien, een waar feest!

Prachtige plaat, maar af en toe ook wel wat veel van het goede: die lang aangehouden drie-akkoorden-reeks in het openingsnummer gaat voor mij bijvoorbeeld wel wat èrg lang door. Dat is natuurlijk ook precies de bedoeling, en het trance-effect onderken ik ook wel, maar op een gegeven moment schiet het voor mij zijn doel voorbij en zijn de vloeiende overgangen in het arrangement niet meer voldoende om de volle zeventien minuten boeiend te houden, zeker in combinatie met de soms overdadig dramatische stem van de zanger (het compactere Valerie's friend bijvoorbeeld spreekt mij veel meer aan). Een mooie plaat vol fraaie sfeerstukken waarvan ik de klasse zeker zie, maar waar voor mij persoonlijk te weinig beweging in zit.

Naar aanleiding van dit topic luisterde ik naar dit album.

Eigenlijk was ik bij het eerste nummer de weg al een beetje kwijt en dat ging als volgt: ‘onheilspellend, sfeervol begin en dan een VROUW!? Ik had er eigenlijk een mannenstem verwacht eigenlijk. Een diepe mannenstem. Die stem van de vrouw past wel goed bij het sfeertje zeg. Of is het wel een man? Want als ik afbeeldingen op zoek van de band dan zie ik alleen maar mannen.’
Maar ja, sfeervol opgezette muziek dus met de nodige stevige gitaren en drums. Die zijn naar mijn idee wel in dienst van de muziek. Waar ik soms bands vind rammen om het rammen lijkt het hier bij Gazpacho wat beter op elkaar afgestemd en staat het gehele plaatje in dienst van de instrumentatie. Daarbij vind ik de toevoegingen van de meer klassieke muziek ook wel prettig in deze opzet. Kijk, echt een groot liefhebber van gitaargedreven muziek zal ik nooit worden, maar als het smaakvol opgediend wordt zoals hier vind ik het best.