Nick Cave & The Bad Seeds - Skeleton Tree (2016)

Al verschillende keren Jesus Alone geluisterd, maar nu wat harder.
Dat dreigende is uiteraard kenmerkend voor Nick Cave, maar dit is bijna op een Scott Walker manier.
Live lijkt het mij een bijna onmogelijke opgave om dit te brengen.
Zong hij bij The Mercy Seat nog dat hij niet bang was om te sterven, ik geloof hem, nog steeds.
Maar je kind verliezen, daar moet ik als ouder niet aan denken, wil ik niet aan denken, mag ik niet aan denken, moet nooit een gedachte zijn die je leven gaat beheersen, omdat het in zijn geval gewoon een feit is wat niet meer terug te draaien is.
Vanaf dat moment lijkt mij dat alles stil blijft staan, en er geen beweging meer in zal komen.
Zou dit gevoel bij Skeleton Tree overheersen?
Ja, dat doet het.
Meer dan wat ik verwachtte, sluit het aan op Push the Sky Away.
Al lijkt de zang vrijwel onmogelijk.
Luister ik naar Girl In Amber, dan hoor ik verbitterende woorden die zich een onnatuurlijke weg banen door tranen heen.
Nick Cave zit dus in de meest pijnlijke periode die ik mij maar kan voorstellen.
Na het overlijden van zijn zoon hield iedereen zijn adem in.
Zou hij zichzelf terug trekken, en zou er hierdoor een abrupt einde zijn gekomen aan zijn muzikale carrière.
Of zou hij de kracht hebben om het te delen met de buitenwereld, in de vorm van een album.
Voor mij symboliseert de zwarte albumhoes met groene letters een beademingsapparaat waarbij het leven uit is verdwenen.
Leeg.
Ik wil en kan daar niet anders naar kijken.
Muzikaal gezien heeft hij absoluut beter werk afgeleverd, maar is dat belangrijk?
Persoonlijker en zwaarder kan hij niet klinken.
Het album van 2016?
Ja, maar meer vanwege het feit dat hij het heeft kunnen maken.
De kracht en het vermogen.

Ninke en Arthur. Arthur en Ninke. Dochterlief en de overleden zoon van Australisch muzikant Nick Cave bezetten afgelopen week mijn gedachten. Tussen de gevolgen na de ziekenhuisopname staat een wereld van verschil maar vanuit de basis gebeurd hetzelfde: als ouders laat je alles laten vallen vanwege de liefde voor je kind. De wereld staat stil. Daarom past de nieuwe muziek van Nick Cave zo goed bij mijn gemoedstoestand.

Donderdagmorgen 1 september. Ninke heeft 40 graden koorts, hevige buikpijn, diarree, hoofdpijn, kan niets binnenhouden, zakt bijna in elkaar. Haar huisgenote besluit een taxi te bellen en haar naar het ziekenhuis te sturen. Eerste diagnose: bloedvergiftiging. Dinsdag 14 juli 2015. Arthur Cave (15 jaar) valt van een rots bij de Engelse kustplaats Brighton. Hij wordt met ernstige verwondingen overgebracht naar het ziekenhuis.

Ninke is ondertussen weer behoorlijk opgeknapt, het blijkt een infectie aan de maag-darmwegen te zijn geweest. Arthur overlijdt aan zijn verwondingen.

Het momentum dat je in de gaten krijgt dat je kind mogelijk in een levensbedreigende situatie verkeerd is lastig te omschrijven. Eén ding is echter wel duidelijk: je wilt naar haar toe. We boeken een vlucht naar Londen en de volgende ochtend om 7 uur staan we op London City Airport. Drie dagen zijn of gaan we naar het ziekenhuis. Om bij Ninke te kunnen zijn. Uiteindelijk zien we op zondag dat de situatie verbetert waardoor we met een redelijk gerust hart weer kunnen vertrekken.

Nick, zijn vrouw Susie en de tweelingbroer van Arthur - Earl -, komen na het overlijden van Arthur in een hele andere dimensie terecht. Cave zit midden in de opnames van een nieuwe plaat. Er draait een 3D camera mee om dit proces te documenteren. Een timmerman, een bankier of een IT programmeur gaat na verloop van tijd weer aan het werk en doet uiteindelijk weer zijn/haar ding. De buitenwereld merkt geen verschil. Maar een kunstenaar kan expressie geven aan zijn gevoel. Het in zijn werk door laten klinken. En dat is precies wat gebeurd. De bandleden zitten op dezelfde golflengte van Cave waardoor de intensiteit van de muziek afspat.

In de docu 'One more time with feeling' (afgelopen donderdag wereldwijd, eenmalig, in 650 bioscopen vertoond) zien we de worsteling van Nick Cave. Ook Susie en Earl komen voorbij. Nick moet continue zoeken naar de juiste woorden in de interviews. Het voelt beklemmend aan. In zijn teksten en gedichten kan hij zich beter uiten. Zijn stem klinkt breekbaar, soms gebarsten, op een vreemde manier zacht, in de nieuwe songs.

Het meest treffende beeld, voor mij, is wanneer Nick de situatie in een metafoor beschrijft. Om het overlijden van Arthur zit een cirkel getrokken. Een cirkel waar Nick met een elastiek aan is verbonden. Hij beweegt, leeft en voelt een soort van schijnblijheid. Maar wanneer het elastiek te lang is opgerekt word hij onverbiddelijk teruggeslingerd naar de kern. De cirkel om de gebeurtenis op 14 juli 2015. En dat zal altijd zo blijven.

Ondanks de pijn, de tranen die bijna uit het vinyl sijpelen, biedt de muziek mij troost.

Recensie op de krenten uit de pop:
De krenten uit de pop: Nick Cave & The Bad Seeds - Skeleton Tree - dekrentenuitdepop.blogspot.nl

Eind 2014 begonnen Nick Cave en zijn band The Bad Seeds aan de opnames voor de opvolger van het in 2013 verschenen Push The Sky Away.

De opnames waren net een half jaar onderweg toen Nick Cave’s 15 jarige zoon overleed na een bijzonder tragisch ongeval.

Het moet een enorme impact hebben gehad op de sessies die enkele maanden na het ongeval werden hervat en nu hebben geleid tot Skeleton Tree.

Dat Skeleton Tree een hele donkere plaat is geworden zal dan ook niemand verbazen, al moet gezegd worden dat de muziek van Nick Cave altijd al moeilijk overweg kon met het daglicht.

Skeleton Tree opent met de beklemmende klanken van Jesus Alone, waarin Nick Cave zijn teksten in eerste instantie voordraagt als een gedicht, terwijl The Bad Seeds spookachtige klanken produceren.

De openingstrack zorgt direct voor een beklemmend en wat unheimisch gevoel en het is een gevoel dat je tijdens de beluistering van de rest van de plaat niet meer gaat los laten. Skeleton Tree werd direct na de release door The Guardian vergeleken met een gapende open wond en dat is het.

Nick Cave worstelt hoorbaar met het verwerken van het onverwachte noodlot en maakt de luisteraar deelgenoot van zijn gevoelens. Experts zijn het er niet over eens of een noodlottige gebeurtenis een kunstenaar verlamt of juist inspireert, maar in het geval van Nick Cave is er geen enkele twijfel. Skeleton Tree is een intieme en aardedonkere plaat, maar het is ook een plaat vol songs van een enorme schoonheid. Het zijn bovendien songs met een enorme impact.

The Bad Seeds kiezen vrijwel zonder uitzondering voor een ingetogen en stemmig geluid. Het is een geluid waarin de piano zorgt voor de melancholie en de synths voor de beklemming. Door het vrij ingetogen geluid sneeuwen de emotionele vocalen van Nick Cave nergens onder en wat komen deze vocalen hard aan.

Skeleton Tree staat vol met prachtige songs, maar het zijn ook songs die pijn doen. De tragische dood van zijn zoon heeft Nick Cave geïnspireerd tot intieme teksten die het verdienen om ontrafelt te worden maar het zijn ook teksten die een donkere deken over de plaat leggen. De instrumentatie en de vocalen sluiten hier prachtig bij aan.

Skeleton Tree is een plaat die je op je in moet laten werken. De meeste recensies van de plaat zullen dan ook te vroeg komen om de plaat goed te kunnen duiden, maar op basis van de eerste paar keren luisteren durf ik Skeleton Tree al wel een van de meest indrukwekkende platen van het jaar te noemen, uiteraard naast Bowie’s Blackstar dat ook al op zo'n indrukwekkende, ontroerende en beklemmende wijze werd getekend door de dood. Erwin Zijleman

Het is mij eigenlijk volledig ontgaan dat Nick Cave' zoon vorig jaar is overleden nadat hij van een klif viel. Geen flauw idee. Ook de wereldwijde première van de film bij dit album is mij totaal ontgaan. Waar lezen jullie dat toch allemaal? Ik heb er echt de tijd niet voor gehad.

Waar ik wel tijd voor had is het beluisteren van Skeleton Tree. Min of meer het rouwdocument van een getergde ziel. Het is dan ook een enorme opgave om als artiest jezelf bijeen te rapen en alles emotioneel te verwerken in je nieuwe kunstobject. Het is gelukt, dat staat buiten kijf. In amper veertig minuten zal het kippenvel minstens een aantal keren op je armen staan. Het middenstuk met Girl in Amber, Magneto, Anthrocene en I Need You gaat zelfs door merg en been. Emotie na emotie na emotie. En ja, het klinkt allemaal fantastisch triest. Na het titelnummer ben je dan ook helemaal leeg. Nick Cave & The Bad Seeds trekken je op een meeslepende manier het verdriet in. I Need You klinkt bijvoorbeeld echt als een smeekbede. Je hoort hem bijna huilen.

De vraag is echter of dit eeuwigheidswaarde heeft. Het album staat op een torenhoge score en wordt al dan niet terecht vergeleken met Bowie's zwanenzang Blackstar. Waar Bowie echt iets toevoegt, heb ik hier toch af en toe het gevoel naar een kerkdienst te luisteren. Mooi, gevoelig, ontwapenend maar ook te intiem en besloten. Blackstar is een monument, Skeleton Tree is de urn op dat monument. 4*

Nick Cave en zijn vrouw verloren vorig jaar hun zoon van 15 jaar toen hij van een klif viel vlak bij hun huis. Over dat extreme verlies gaat deze plaat. Aan de ene kant is het album zwaar, met heftige synthesizers, zoals op het indringende Jesus Alone. Een nummer wat mij trouwens aan het beste van the Veils doet denken. Op andere nummers overheerst de melancholie, zoals op het prachtige Skeleton Tree, waarin vaag een kinderlied is terug te horen. En regelmatig komt het samen op deze indrukwekkende plaat, zoals op het fraaie Girl In Amber, met een prachtige piano en het bezwerende Anthrocene. Verder spreken de woorden en de muziek voor zich, zeker ook op I Need You & Distant Sky. Ik vind het razendknap dat hij dit zo voor elkaar heeft gekregen, samen met zijn band.

Jouw reactie beschrijft precies de manier waarop ik dit album bij voorbaat niet wil beleven. Nog voor dit album uitkwam waren er verwachtingen dat dit een album een emotionele dans met de dood zou worden. In de geest van Blackstar idd.

"Hoe zal Nick Cave de dood van zijn zoon overbrengen op ons luisteraars?". "Welke zielenroerselen zal hij met ons delen?" Het heeft iets enorm voyeuristisch. Alsof het vanzelfsprekend is dat Cave zijn hart volledig uitstort over ons. Maar hij heeft zijn prive gedachtes en emoties. Ik vind het helemaal niet vanzelfsprekend dat hij midden in zijn rouwproces in staat moet zijn om hier een coherent, diep persoonlijk verhaal met ons te delen.

De muziek staat op zichzelf. Natuurlijk sijpelt alle emotie van de afgelopen tijd er doorheen, in meer of mindere mate. Maar het is gewoon album nummer zestien (geloof ik) van Nick Cave en de zijnen. Een logische, zij het wat donkere vervolgstap na Push the Sky Away.

Een breekbare, geëmotioneerde Cave zingt over een stemmige, sfeervolle muzikale omlijsting a la Mermaids. Geen meeslepende melodieën, geen hooks en refreinen, maar een hele directe Cave die rechtstreeks tot de luisteraar probeert te spreken. Komt dat dan ook zo direct binnen? Nee, bij mij (nog) niet. Het is nog te vroeg om te oordelen, maar die stijl van Mermaids trok mij op het vorige album al wat minder. Absoluut niet verkeerd, maar ik geef toch de voorkeur aan een wat traditionelere Cave song met meer ruimte voor frivoliteit. Dit is gewoon wat taaier. Misschien dat het album zijn schoonheid in de loop van de tijd nog meer prijs gaat geven, maar voor nu reken ik dit nog niet tot de toppers in zijn indrukwekkende oeuvre.

Het leven kan meedogenloos zijn, en ons plots zonder genade de duisternis in sleuren. Dat weet Nick Cave maar al te goed.
Eerst jarenlang erin slagend om als een levende dode op het randje van de afgrond te blijven bivakkeren (alleen Keith Richards stond nog een stapje dichter bij de richel) en steeds te overleven.
Vervolgens ver weg van de heroïne een nieuwe rol als gelukkige huisvader vindend.
Maar uiteindelijk je zoon moeten verliezen bij diens eerste ontmoeting met diezelfde afgrond waar jij jarenlang steeds op het nippertje aan ontsnapte.
Het is bijna té tragisch.
Skeleton Tree is een rauw, blauw, bloedend hart. Een pijnlijke maar fascinerende plaat waarop je zonder pardon gedwongen wordt om recht in Nick Cave’s doorweekte ogen te kijken.

Skeleton Tree is na Bowies Blackstar de tweede plaat van het jaar waarin een legendarische performer met de dood worstelt. Hier stoppen de gelijkenissen echter. Want op Blackstar worstelt David Bowie met zijn eigen dood, en op het einde van de plaat heb je het gevoel dat het hem gelukt is, dat hij erin geslaagd is zijn carrière af te sluiten op een hoogtepunt, en dat de cirkel van zijn leven rond is. Niets van dit alles op Skeleton Tree. Want Nick Cave is niet dood. Hij leeft nog, maar voor de rest van zijn dagen zonder zijn zoon. Daar is niks moois aan. Er is geen acceptatie mogelijk. Blackstar is een plaat waarvan iedere artiest mag hopen dat ie ooit in staat is met zo’n werk een carrière af te sluiten. Een Skeleton Tree moeten maken wens je zelfs je minst favoriete muzikant niet toe.

Al heeft het, toegeven, tot iets heel moois en speciaals geleid. De feel van het album is loodzwaar, maar staat desondanks vol nummers die in hun gitzwarte breekbaarheid gewoon ontzettend mooi zijn. Dit is de eerste plaat van Nick en zijn Bad Seeds waarop de liedjes pas beginnen nadat de doden gevallen zijn, en op de achtergeblevenen gefocust wordt. Waar de teksten normaal tot in de puntjes verzorgd worden al waren het fragmenten uit de wereldliteratuur, daar wordt er op Skeleton Tree voornamelijk rechtstreeks vanuit de onderbuik gezongen. Het levert een setje songs op waar je hart gewoon van breekt. ‘I need you, I need you, just breathe I need you’, je moet wel van steen zijn om hier niet op zijn minst een beetje verdrietig van te worden. Ook de gastvocalen van de Deense Else Torp op Distant Sky zijn hartverscheurend, net als het treurige orgeltje Rings Of Saturn en nog een duizendtal andere kleine en grote dingetjes doorheen de plaat. Sowieso is het soms alsof Nick geprobeerd heeft de luisteraar even leeg en verslagen achter te laten als hij zich zelf voelt.

Als dat zo is, dan is het hem gelukt. Skeleton Tree is de wrangste, minst gezellige plaat in het oeuvre van Nick en de Seeds, en dat wil na albums als The Firstborn Is Dead en Murder Ballads wel wat zeggen. Het is gelukkig ook een van zijn mooiste werkstukken geworden, al zal dit voor altijd het album blijven dat hij eigenlijk niet had mogen maken. Maar ja, dat stomme noodlot ook…

(Dit bericht komt van mijn muziekblog The Irresistibles. Het is zeker niet de bedoeling dat al mijn blogposts op musicmeter terechtkomen, dus wie benieuwd is naar meer mag altijd de facebook-pagina liken. Bedankt!)

Van de persoon die Nick Cave nooit trok. Al twee albums weet de man me te boeien en raken. Hoe zwart, desolaat en angstaankagend Skeleton Tree soms ook mag klinken, schoonheid is zelden muzikaal zo trefzeker uitgedrukt. Ondanks het feit dat het album voor ongeveer de helft uit non-songs, mijn term voor songs die meer atmosfeer dan melodie in zich hebben, bestaat, overtuigt het zo sterk dat al mijn bezwaren tegen non-songs verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Dit album is als een opbouwende onweersstorm, die vrijwel al het licht dooft, maar uiteindelijk niet echt losbarst. Als dan in het laatste nummer 'Skeleton Tree', Cave zijn troost over de luisteraar uitstort, is het moeilijk om de ogen droog te houden. Het is zalvend als een perfect koor in een kathedraal, als de zon na de regen en de storm. Samen bieden zij hoop, leven.

Waar ik 'Push The Sky Away' tot mijn verbazing erg goed vond, is Skeleton Tree de overtreffende trap. Ja, de albums liggen in elkaars verlengde, maar deze nieuwe plaat kent nog zoveel lagen dieper. Het is verleidelijk om veel in het album leggen, met de persoonlijke tragedie die Cave trof, maar veruit het meeste stond al op de band/computer. Wellicht dat het stukje extra er aan te wijten is.

Skeleton Tree is een modern klassieke plaat. Dit is voorbij rock, pop, punk, noem het maar op. Cave is definitief gearriveerd op zijn eigen planeet. En die schijnt heel helder en groot aan het firmament.

Het hele verhaal staat hier op WoNo Magazine.

Al een paar dagen helemaal in de ban van de nieuwe cd van Nick Cave & the Bad seeds.
Zelden een album gehoord die bij een eerste luisterbeurt zo'n verpletterende indruk achterliet,iets wat natuurlijk nogal veel te maken heeft met de privé situatie/gebeurtenissen van de zanger.Dat laatste komt vooral tot uiting in de door merg en been gaande teksten vol emotionele diepgang.
Je voelt je er als luisteraar soms wat ongemakkelijk bij maar ter gelijkertijd geniet je van de zowel prachtige als sobere muzikale invulling die garant staat voor veel sfeer en intensiteit.
Slechts bij Distant sky gaat het wat de verkeerde kant op,een iets te veel een begrafenis nummer wat ik niet echt trek (iets te veel voyeur).
Voor het overige is the Skeleton tree een album van een intense en donkere schoonheid die je niet al te vaak tegenkomt,zonder zwakke plekken en met voor mij I Need you en Girl in Amber als uitschieters.
Album van het jaar?

"Het album dat ik nooit ofte nimmer wilde kopen"

Het begon allemaal een kleine week geleden met het prachtige Push The Sky Away. Dit album, dat in zeer korte tijd stukje bij beetje haar schoonheid heeft prijsgegeven, is een tamelijk forse 'ear-opener' gebleken en Skeleton Tree is nu eenzelfde lot beschoren. Heel wonderlijk allemaal en hoewel ik nog steeds geen liefhebber van eerder werk ben, ga ik er op dit moment toch vanuit dat er nog meer pareltjes op het Cave strand moeten liggen.
Zijn Bad Seeds album uit 1997: The Boatman's Call staat in ieder geval al genoteerd! (Edit: is zojuist ook al aangeschaft!)

De belangrijkste reden voor de ommekeer zou weleens het vocale gedeelte op de laatste twee albums kunnen zijn. De zang klinkt op een of andere manier doorleefder, subtieler en daardoor aangrijpender. Niet geheel vreemd natuurlijk zingt Cave op zijn nieuwe album zo mogelijk nog hartverscheurender - en mooier - dan ooit en soms gaat zijn af en toe haperende en zwaar geëmotioneerde stem dwars door merg en been. Tel daar nog bij op dat de schijnbaar eenvoudige muzikale omlijsting op Skeleton Tree van een onvoorstelbare schoonheid is, waardoor het ongemakkelijke gevoel dat zijn stem oproept nog eens wordt versterkt. Een enkele keer meer dan je lief is, misschien?

En... zelfs al voelt Skeleton Tree op z'n minst nog wat oncomfortabel aan, ik ben zo blij dat ik het album dat ik nooit ofte nimmer wilde kopen... gekocht heb vandaag.

Als geen ander heeft Nick Cave de gave om te balanceren op de dunne scheidslijn tussen indringende gevoelsmuziek en potsierlijke kitsch. Precies op de momenten dat het over de scheef lijkt te gaan, neemt hij wat gas terug en weet hij me vervolgens weer direct in het hart te raken.

Kan je vertellen dat iemand die een kind heeft verloren jonger dan rond de vijftien het dondersgoed begrijpt, vind het een "apart" statement. De pijn zal voor ieder mens anders zijn.

Ook ik heb de film gezien samen met iemand die (gelukkig) deze ervaring niet heeft beleefd maar het dondersgoed begreep. Dus lotgenoten film ben ik het zeker niet mee eens, verdriet en geluk is niet te claimen maar krijg je toebedeeld.

Denk dat je vele malen een aha-erlebnis gehad zal hebben bij het zien van de film, Cave heeft een prachtige film en muziek document nagelaten ..... een bittere troost

Wens je verder veel sterkte met het dragen van je verlies

De band die in 1983 rond de Australische muzikant, schrijver en componist Nick Cave ontstond was een voortvloeisel uit de invloedrijke post-punk band The Birthday Party. Met zijn Bad Seeds bracht hij een ongekende reeks aan diepgaande en fascinerende albums uit, waarin zijn poëtisch geladen teksten altijd centraal zijn blijven staan. Drie jaar geleden wist het bloedstollend mooie en aangrijpende Push the Sky Away het tot mijn album van het jaar te schoppen en dat is met het vervolg Skeleton Tree geen ander verhaal. Waar het verhaal wel een andere loop krijgt is de onverwachtse wending die zowel zijn leven als het album beïnvloede. Op zijn meeslepende documentaire 20,000 Days on Earth uit 2014 zagen we hem nog op de bank zitten met zijn tweeling Earl en Arthur. In de zomer van 2015 sloeg echter het noodlot toe toen zijn zoon Arthur van een klif viel en op 14 juli aan zijn verwondingen stierf. De nasleep van het overlijden voert zich tot in het diepste door van het album Skeleton Tree. De dood speelde altijd al een belangrijke rol in de muziek en teksten van Nick, maar nu hij zelf wordt geconfronteerd met verlies klinkt hij kwetsbaarder dan ooit tevoren. Veel van de muziek werd al geschreven voordat de dood om de hoek kwam kijken, maar de bewerkingen die er daarna plaatsvonden zetten alles in het teken van het verlies. Zijn langdurige samenwerking met Warren Ellis voert zich nog dieper voort, met een minder gepolijst geheel als vervolg, waarin elementen uit de alternatieve rock, elektronica en ambient music met elkaar fuseren.

De gitzwarte en duistere klanken van Jesus Alone grijpen je vast in de treurnis die hem is overvallen. Nick klinkt aangeslagen en uit zijn stemgeluid komen rauwe emoties voort, pijn en verlies sluipen door in elke klank van het nummer. De synths, piano orkestratie sluipen diep je zintuigen binnen, waarna zijn teksten je niet onberoerd laten (You fell from the sky, Crash landed in a field, Near the river Adur, Flowers spring from the ground, Lambs burst from the wombs of their mothers, In a hole beneath the bridge). Maar ook de wonderschone pianoklanken van Girl in Amber geven veel emoties weg. Nog nooit klonk Cave zo kwetsbaar, in elk woord lijkt hij te breken. De elektronische onderlaag klinkt beangstigend, waarna het achtergrondkoor de gelaagdheid van de pijn blootlegt (I used to think that when you died you kind of wandered the world, In a slumber till you crumbled, were absorbed into the earth, Well, I don’t think that any more). De synth-pop vindt een weg in het enerverende I Need You. Nick barst bijna in huilen uit, maar lijkt steun te zoeken bij zijn vrouw en familie. Zijn teksten vormen een lijn van emoties, waar de onderlaag aan percussie, loops, en synths elk woord van extra kracht voorziet. De laatste twee nummers breken de laatste mensen die nog overeind staan. Distant Sky is een prachtig duet met Else Torp, een ontsnapping aan de realiteit naar een bewustwording van wat hem is overkomen. Ontroerend in de minimalistische instrumentatie van bellen en orgel. Het slotstuk en tevens de titeltrack bouwt zich voort op de klanken van de piano en gitaar en doet Cave ontwaken in de realiteit. Het tragedie is nog niet verwerkt maar het leven gaat verder hoe zwaar het ook is.

Nog geen 40 minuten beslaat de ontroerende plaat, maar het is genoeg om je compleet te laten meeslepen in het verlies, de nasleep, de verwerking en de wederopstanding. Zijn gebroken stemgeluid, de kwetsbaarheid en verdriet laten hem de teksten voordragen zoals hij dat nog nooit deed. Een aangrijpend meesterwerk waarin ook de band als geheel het verlies verwerkt, de muzikale ondersteuning staat volledig in het teken van de klap. Alleen Nick Cave kan op deze wijze zijn verdriet verwerken, door het maken van een bedroevend mooie plaat, waarin alleen zijn laatste woorden (It’s all right now) hem nog een sprankje hoop geven.

4,5*

Afkomstig van mijn site Platendraaier.

Nick Cave & The Bad Seeds – Skeleton Tree

Op 16 mei 2015 zag ik Nick Cave voor het eerst live. Het was in het World Forum Theater in Den Haag, een magische show. Ik had van tevoren geen voorstelling van hoe Nick in zo’n show zou zijn.
‘The Man in black’, niet al te vrolijke muziek, een zanger achter zijn piano. Maar ook de publiekstrekker van The Birthday Party. Een wilde, manische dichter, die haast angstwekkend energiek te keer gaat.
We kregen ze die avond allebei te zien: hij was in topvorm. Als bewonderaar van zijn gehele oeuvre werd ik die avond verwend. Krachtige vertolkingen van nummers uit de Tender Prey-jaren.
Prachtige ballads van The Good Son en The Boatman’s Call en een heleboel Push The Sky Away. Nick maakte grapjes, bezweerde en ontroerde. Het had haast niet beter kunnen zijn.

Daarna meteen 10,000 Days On Earth gekeken.
Daarin zag ik een artiest die met gepaste trots en weemoed terugkeek op zijn leven en carrière.
Hij had zichzelf naar buiten gedroomd.

Twee maanden later volgde een nachtmerrie. Het noodlot van Arthur Cave was absurdistisch wreed.
In een boek had het als vergezocht geklonken. Experimenteren met LSD bij de kliffen van Brighton...
Oerstom natuurlijk, maar je zou het Arthur, Nick en zijn hele familie hebben gegund dat het daarbij gebleven was. Een leerervaring, met de staart tussen de benen naar huis, een week huisarrest.
Het liep helaas anders af.

Toen ik het nieuws hoorde, trok ik gelijk het Nick Cave-shirt wat ik in mei gekocht had aan.
Uit een soort solidariteit met mijn held. Nutteloos natuurlijk, maar zo voelde het wel.
Ik walgde even van mezelf toen er een stemmetje in mijn hoofd klonk:
‘Maar wat zal het een muziek opleveren…’¨

Niemand had het Nick Cave kwalijk genomen als dat juist niet gebeurt was. Als hij nooit meer een piano had aangeraakt. Maar ik geloofde toen al niet dat dat het geval zou zijn. Vroeg of laat, zo dacht ik, zou Nick in de muziek houvast proberen te zoeken… en ontzettend mooie muziek maken.
En dat gebeurde.

Niet alle fans zullen tevreden zijn.
Niet iedereen was zo gecharmeerd door Push The Sky Away als ik, met de tape-loops en de minimalistische composities: die stijl zet zich voort op Skeleton Tree, zij het op geheel andere wijze. Maar iedereen moet het er toch over eens zijn dat het ongelofelijk knap is dat dit album zo snel na Arthur’s dood al op de planken lag… met een film erbij.
Vervuld van een intensiteit die bijna beklemmend is.

In Nick Cave’s oeuvre is het een mijlpaal, omdat het iets laat zien wat denk ik zo erg bij het leven hoort (wat weet ik er nou van...) Zowat iedere plaat van Cave klinkt anders, er zit voortdurend ontwikkeling in, vol energie, maar ook emotionele zwaartekracht.
Skeleton Tree is het stil staan.

Het komt niet voort uit een drang om jezelf opnieuw uit te vinden.
Het komt voort uit het onvermijdelijke stilstaan van al het leven, wanneer er zich een verdriet aandient wat zo groot is, dat het al het andere klein laat lijken. Het is moeilijk voor te stellen wat voor een impact Arthur’s dood op de ontwikkeling van deze plaat, die toen al in aantocht was, heeft gehad. De muziek doet vermoeden dat het roer radicaal is omgegooid, dat er nieuwe nummers zijn geschreven, nieuwe opnames hebben plaats gevonden. Aan de andere kant was Cave nooit wars van het donkere. De titeltrack van Push The Sky Away had bijvoorbeeld zeker niet misstaan op Skeleton Tree met zijn fatalistische sfeer. Toch was er toen nog niets aan de hand, zou je zeggen, dus wie weet…
Het is al even moeilijk voor te stellen hoe een dergelijk verdriet moet voelen, als je nog nooit zoiets hebt meegemaakt. Maar hoewel Skeleton Tree misschien wel Nick’s meest persoonlijke plaat is, kan er door het algemene thema van de rouw toch nog mee te identificeren zijn.

Iedereen maakt wel eens wat mee.
Het abrupte einde van een veelbelovende liefde, de onverwachte dood van familie.
Alleen zijn op momenten van groot verdriet: dan kan een plaat zoals deze helpen.
Juist omdat het wonden erkent die je anders zou willen negeren.

De confrontatie met jezelf die tot kunst verheven wordt.
Jesus Alone heeft gelijk dat confronterende in zich.
Donkere wolken trekken zich samen, alles verduistert.
Tot alleen de nachtmerrie nog zichtbaar is… want die is echt aan de gang.
Smekende fluitende tonen suizen door het nummer heen.
Weeklagend gezang naar het einde toe. Zacht, gebroken, maar zo intens.
Er kan niet verder geleefd worden, je bent in je vlucht naar beneden gehaald.
Er moet verwerkt worden, en dat moet je alleen doen.
Tegen het einde lijkt Nick haast uit elkaar te vallen van verdriet.

Rings of Saturn ligt wat lichter op de maag.
Even lijkt de rouw niet het thema de plaat te worden.
Het doet meer denken aan Mermaids van de voorganger.
Misplaatst is het niet. Het past in de sfeer van de plaat, zonder gelijk de moed te drukken.
Goed dat het het tweede nummer is.
Er volgen aktes die moeilijk op te volgen zijn.
De Nick Cave van 2013, van Mermaids en Rings of Saturn, is niet meer geloofwaardig voor wie Girl in Amber heeft gehoord.

Girl in Amber doet mijn hart stilstaan.
Het staat qua intensiteit aan de top, met nummers als The Mercy Seat… maar op geheel andere wijze. Het is innig somber en hartverscheurend mooi. Verlies doet alle momenten van geluk nietig lijken. Het maakt niet uit wat er te beleven valt, hoe intens je ergens van geniet. Uiteindelijk eindigt alles met mensen die sterven en mensen die achterblijven, gepijnigd door het verdriet van onomkeerbaar verlies.
Totdat je uiteindelijk zelf sterft.

Ondertussen vraag je de dood om nog even te wachten. Niet zozeer met jezelf, maar eerder met het wegnemen van de mensen van wie je houdt. Maar het is onverbiddelijk: je gaat mensen verliezen.
Als ik rouwende mensen wil troosten, weet ik nooit wat ik moet zeggen.
Als ik zelf rouw weet ik ook niet wat ik moet zeggen. En ondertussen zijn er dan al die mensen die denken dat het ‘er-constant-over-praten’ zal helpen. Je pijn degraderen met overzichtelijke woorden...

Soms is dat juist niet wat je nodig hebt.
Soms wil je een hele dag in bed liggen en alleen maar janken:

‘Don’t touch me, don’t touch me’

Nick geeft ons geen boodschap, geen filosofisch inzicht in zijn rouw.
De woorden zijn hier niet overzichtelijk, ze willen geen verhaal vertellen.
Prachtige, droevige regels tekst kruipen door elkaar heen.
Om in een klein, eerlijk moment iets weer te geven van de onbegrijpelijkheid van leven en dood, rouw en afscheid.

'If you wanna leave, don’t breathe a word, just step away and let the world turn’

Nick zingt het en laat zich gelijk weer meesleuren door zijn rouwende regels, met brekende stem:
'The phone it rings no more, the phone it rings and you won’t stay'

M’n moeder heeft het nummer van mijn oma nog steeds in haar telefoon staan, bij de favorieten.
Maar ze zal haar nooit meer kunnen bellen – die vanzelfsprekendheid is door een plotselinge herseninfarct voorgoed verdwenen. Ze kan alleen nog maar herinneren.
Ik troost haar en hou mijn eigen verdriet voor me.
’s Avonds verwerk ik het voor mezelf.
In het donker, luisterend naar Nick's Skeleton Tree.
Girl in Amber luister ik twee keer.

Magneto is al even ontregelend.
Het is een ontregeling die ik op zoek als ik somber ben.
Het is het gat, de leegte, die is achtergebleven.
Het afscheid dat door mijn geest nog niet genomen is.
Mijn maag draait haast om als Nick zijn immense verdriet beschrijft.
De ellende van het dagelijkse leven dat zich door de rouw heen perst.
Een nieuw symbool doet zijn intrede in Nick’s poëzie: The supermarket
Het symbool voor iets dat zo normaal is dat het pijn doet voor de rouwende ziel.
Het zal later nog terugkomen.

Anthrocene kenmerkt zich door abstractere poëzie.
De toon is niet zozeer droevig, meer dromerig. Het is wat lichter van toon, maar wederom niet misplaatst. Toch is ook hier de zwaarte te horen. Het vermoeide zuchten van de synths enerzijds.
Schrille keyboard-klanken van de hogere machten anderzijds: There are powers at play more forceful than we

Het duurt iets te lang, waardoor het een wat mindere onderbreking wordt.
Maar het minpunt is van korte duur.
Nick zingt nog: close your eyes, little world, and brace yourself…

Brace yourself...
Passender kan het niet.
We worden gewaarschuwd ons klaar te maken.
Een emotionele mokerslag volgt.
Vanuit de verte keert de nachtmerrie terug, begeleidt door de synths. Zware, drukkende tonen maken zich meester van het nummer. Nick valt in op zijn breekbaarst. Er volgt geen poëtische spraakwaterval zoals in oudere nummers. De regels worden langzaam gezongen, regels worden herhaald. De schrijver in Nick blijft bij dezelfde regels terugkeren: Nothing really matters when the one you love is gone
Het contrast met zijn gebruikelijke stijl is in I Need You het pijnlijkst duidelijk.
De supermarkt blijf terugkeren: de arena voor Cave’s dagelijkse gevecht met de buitenwereld die gewoon doorgaat.

Voor mij is deze plaat meer geworden dan gewoon een nieuw buitengewoon mooi album van Nick Cave. Met name Girl in Amber en I Need You roepen gevoelens en beelden bij mij op.
Het laatste gesprek met mijn oma dat ik een maand geleden via Skype had. Geen vuiltje aan de lucht, zo leek het. Wel leek ze veel ouder op een scherm. Matige beeldkwaliteit legde opeens een nadruk op de waarheid: ze wás veel ouder geworden.

Op dat moment, kampte ik nog met een liefdesverdriet. I Need You zette ik daarbij graag op.
De worsteling die erin doorklinkt, vond ik bij m’n gevoel passen. De worsteling met onvervulde verlangens, die je maar niet wil vergeten. M’n ex was waar ik met m’n hoofd was, dat laatste gesprek.
M’n oma, m’n familie voelde vanzelfsprekender: de onvoorwaardelijke liefdes. Een week later kreeg ik een telefoontje dat ze niet meer lang zou leven. En toen kreeg alles een heel andere lading.

In die laatste dagen, en daarna, bleef ik Skeleton Tree veel draaien.
Het deed me nog steeds veel, maar nu op een andere manier. Plotseling had ik te maken met een definitief afscheid. Een afscheid van een heel andere orde. Dit verdriet ging niet over een relatie, over een korte en voortdurend intense periode, die opeens moest eindigen. Dit ging over iets dat 21 jaar geduurd had, niet voortdurend intens was, maar waarin kleine mooie momenten, verspreid over zoveel tijd, hun eigen intensiteit hadden opgebouwd. Een intensiteit die opeens heel duidelijk wordt als het te laat lijkt. Plotseling is daar die drang naar nog een laatste gesprek, een moment tussen mij en mijn oma om die 21 jaar mooi af te sluiten. Maar dat moment komt nooit, hoe oneerlijk je je ook door de dood behandeld voelt.

I will miss you when you’re gone away… forever

De steeds herhalende pijnlijke akkoorden van I Need You drukken dat uit: de onverbiddelijke vergankelijkheid, een mens, opgeslokt door de eeuwigheid.
Je verdwijning begint bij je oorsprong.

Als The Boatman’s Call ging over het loslaten van een liefde, dan gaat Skeleton Tree over het definitief loslaten van een geliefde. In Green Eyes maande Nick zijn anonieme liefde de deur te sluiten, hem achter te laten in zijn kamer, om zijn liefdesverdriet te verwerken.
In Distant Sky is het Nick die de vleugels neemt. Om op te stijgen en nooit meer terug te komen.
Het klinkt als een wens, het leven laten voor wat het is en zijn zoon navolgen.
Eric Clapton zong over hetzelfde thema in zijn Tears in Heaven.

Clapton zong in prachtige bewoordingen over hoe hij wist dat hij uiteindelijk door alle rouw moest zien te leven, omdat hij nog niet thuishoorde in de hemel.
In Distant Sky wordt dat gedeelte niet letterlijk gezongen.
Maar het is het gevoel wat ik krijg als ik de finale van het nummer hoor.
Daar zit het afscheid in, omdat Nick weet dat hij door moet en daardoor Arthur moet laten voor wat hij nu is: een herinnering. Met de nodige ellende die daarbij komt kijken.
Vanwege die tekstloze verwoording van dat gevoel vind ik Distant Sky meesterlijk.

Het enige minpunt is de aanwezigheid van Else Torp.
Thematisch gezien mooi, omdat je zou kunnen zeggen dat ze Susie een stem geeft.
Ook zeker mooi gezongen, maar toch trek ik het soms maar matig. Het contrast van de gebroken, zwaar emotionele zang van Nick Cave met haar engelengeluid is misschien te groot.
Maar dat zijn allemaal details.

Uiteindelijk zet Nick Cave een hele bijzondere plaat neer. Met de titeltrack wordt die waardig afgesloten. Een rouwend nummer, maar ook troostend. Een spaarzaam moment van acceptatie dat de dingen gaan zoals ze gaan: And it’s alright now
Het ‘now’ duurt maar even, maar is waardevol.

Ik wens Nick toe dat die momenten steeds vaker zullen voorkomen. Zijn meest persoonlijke plaat is ook mijn meest persoonlijke Nick Cave-plaat geworden. De muziek ervan is verweven met grote momenten van mijn verdriet. Maar mijn verdriet hoort bij het leven, en het tast mijn levenslust niet aan. Arthur’s dood had nooit zo vroeg moeten gebeuren: het ‘hoort er niet bij’. Maar het is gebeurd en ik wens Nick alle kracht toe in de verwerking ervan. Als dat betekent, dat we de komende jaren niks meer van hem horen, dan is dat zo. Dan is Skeleton Tree een waardig afscheid geweest.
Maar wie weet…




Aldus een recensie die ik schreef in December 2016. Toen kon ik de moed niet opbrengen om iets dat zo persoonlijk was online te zetten. Maar als Nick Cave dat met Skeleton Tree kon doen, dan is dit daarbij vergeleken een schijntje. En daarom voel ik zo'n dankbaarheid voor deze man. Voor de momenten waarop ik mijn liefdesverdriet niet met een 'Yesterday' kon dichten, maar naar dit zwaardere werk moest grijpen. En nog dankbaarder ben ik voor de steun die deze muziek gaf toen ik een vlucht naar huis moest nemen, toen opeens mijn oma op sterven lag. De reis werd daardoor iets waarbij ik troost bij mezelf kon zoeken. En ook tijdens de autoritten - terug van het ziekenhuis - pratend met m'n vader over de dood, over donkere snelwegen. Ook toen stond dit album op.

Nu is dat alweer een aantal maanden geleden en haal ik die gevoelens weer naar boven door te luisteren naar Skeleton Tree. Met wat bier bij de hand, zodat het allemaal net wat harder binnenkomt. En ik kan niks anders dan bewondering hebben voor deze man.

Ook omdat hij weer van zich heeft laten horen: hij is weer aan het toeren. En ik zal erbij zijn als hij in oktober naar Antwerpen komt. Nu in een andere hoedanigheid dan alleen maar als fan, zoals bij dat ene mei-concert in Den Haag. Want door al die lagen artiest is die menselijkheid van 'm nu wel dubbel en dwars doorgedrongen.

Let us go now, my darling companion
Set out for the distant skies
See the sun, see it rising
See it rising, rising in your eyes

Ik wist vooraf dat het nummer Distant Sky voorbij zou komen in de Ziggo Dome vrijdag 6 oktober. Ik wist niet hoe het gebracht zou worden. Nou, met Else Torp op een videoscherm. Een prachtig hoogtepunt van het optreden, maar niet eens behorend tot de absolute hoogtepunten die avond.
Een hoogmis onder leiding van Nick Cave. Zelden zo'n bezwerend en intens optreden meegemaakt, en dat heeft heel veel te maken met Skeleton Tree, het album dat zo donker klinkt, het album dat menigeen bij zijn strot wist te grijpen vorig jaar. Een album dat terecht hoog in de jaarlijstjes wist te eindigen, een album dat centraal stond deze bijzondere avond.

Hoe zou Nick de dood van zijn zoon verwerken?! Deels met dit loodzware album (dat naar verluidt al voor een deel af was toen het tragische ongeluk plaatsvond), des te meer met de documentaire Once More with Feeling en misschien toch zeker wel met de tour, een tour waarvan niemand zeker wist of er überhaupt ooit nog eentje zou komen.

Zo indringend als die optredens zijn, zo indringend zijn de nummers van Skeleton Tree. Nummers waar velen al genoeg over geschreven en gezegd hebben. Nummers die onder mijn huid zijn gaan kruipen na ruim een jaar. Donker is het zeker, maar ik ervaar vooral hoopgevende pracht, ook na al die draaibeurten, en Distant Sky is gek genoeg het lichtend voorbeeld op dat vlak. Het is het buitenbeentje, het meest duidelijke licht in de duisternis.

Het verbaast me enigszins dat velen met mij dit nummer aanwijzen als één van de favorieten van dit album. Ik denk dan juist eerder aan I Need You, dat veel rauwer is, klaagzang pur sang. Intiemer krijg je het bijna niet voorgeschoteld op Skeleton Tree. Mijn andere favoriete nummer dus.

Nu dit album al een jaar aan het rijpen is durf ik wel te zeggen dat het alleen maar aan kracht wint en dat zo'n optreden dat alleen maar versterkt. Ik vind het nog steeds geen makkelijke zit, dan kan ik The Boatman's Call, ook traag en donker, wat makkelijker beluisteren. Maar Skeleton Tree heeft inmiddels wel een zeer markante plaats in zijn discografie verworven of je dat nu wil of niet. Je kunt er gewoon niet omheen.

Op Skeleton Tree staat de tijd voor eeuwig stil, zoals zijn optreden in de Ziggo Dome voor altijd stil zal staan in mijn geheugen. Een prachtige drie-eenheid is voor mij afgerond: album, documentaire en concert. Vader, Zoon en de Heilige Geest.

Ik ben er uit (denk ik..): dit is voor mij Cave z'n beste. Beheerst, doorleefd, klein, donker, ingetogen, krachtig, in balans, echt, hoopvol. Typisch dat leed weer tot zulke geweldige kunst aanzet. Cave op z'n best .