David Bowie - ★ (2016)

Een nieuwe Bowie. Misschien was de komst van de vorige veel verrassender, omdat het leek alsof we van deze geweldenaar niets meer zouden horen: kluizenaar, ziek, geen zin meer. We hoorden van alles maar wisten niks zeker. En toen was daar ineens na tien jaar The Next Day.

We zijn drie jaar verder (voor mijn gevoel slechts een jaar) en daar is Blackstar. Slechts zeven nummers die bij elkaar een ruime veertig minuten klokken.
Openingsnummer Blackstar vind ik nu al één van de mooiste Bowie nummers ooit. Mysterieus, spannend, uitdagend en toch ook wel weer typisch Bowie.
Wat moet je eigenlijk zeggen over zo’n sterk nummer?! Je kan alleen maar hopen dat de volgende zes nummers een beetje in de buurt van dat niveau kunnen komen.

Pity She Was a Whore is dan wat herkenbaarder Bowie wellicht met die kenmerkende manier van zingen en de hoofdrol voor de sax. Heel eerlijk gezegd vind ik die wat overheersend maar het hoort bij het nummer. Een nummer dat verder prima is te noemen, maar haalt het niet bij de opener. Ik zou er haast 'uiteraard' aan toevoegen.

Het broeierige Lazarus vind ik dan weer beter en vooral spannender. Zo’n nummer dat bij elke draaibeurt wat meer van zijn schoonheid prijsgeeft. Hier is de sax voor mij dan ook een schitterende, warme aanvulling. Ondanks dat het er niet op lijkt ervaar ik op dit nummer de loomheid van Massive Attack en hoor ik er tegen het einde een beetje van The Cure in terug. Zwoel wil ik niet zeggen maar het is wel alsof het nummer langzaam je muzikale aderen indruppelt. Telkens een beetje meer, totdat je niet meer zonder kunt. Erg mooi.

Sue (Or in a Season of Crime) is wat nerveuzer, en het lijkt haast of hij terug wil gaan naar zijn periode op Earthling. Uiteraard is dat niet zo, want dit is anders. Maar een echo hoor ik er toch wel in terug, een verre echo vermengd met die wat mysterieuze sfeer die rondom Blackstar hangt. Een nummer dat nog wel wat tijd zal vragen. Nu weet het me nog niet te pakken, daarvoor is het allemaal wat te tegendraads. Muzikale begeleiding en zang gaan voortdurend de confrontatie met elkaar aan en dat is soms best vermoeiend.

Girl Loves Me gaat weer een tandje lager qua versnelling en gelijk ben ik er weer helemaal bij. Ook hier hoor ik van alles voorbijkomen en valt alles toch goed samen. Het knispert en borrelt en weet de hele lengte te boeien.

Dollar Days is misschien wel het meest toegankelijke nummer op Blackstar. Het is iets lichter van toon. Berustend haast. Opvallend ook dat Bowie nog steeds redelijk goed bij stem is. Misschien heeft hij iets aan kracht moeten inboeten, maar erg merkbaar is dat niet. De saxofoon krijgt wederom een grote rol toebedeeld, maar vraagt iets minder nadrukkelijk de aandacht als in Pity She Was a Whore. Gevoelsmatig had het nummer best nog wat langer mogen duren, alleen loopt het al snel automatisch over in het laatste nummer.

I Can’t Give Everything Away is dan het slotstuk van Blackstar. Eigenlijk een typisch Bowie-nummer. Warm gezongen, zit goed in elkaar maar nu niet bepaald experimenteel of heel erg spannend te noemen. Hoe mooi ik het nummer ook vind: er blijft een wat knagend gevoel hangen.

Want is dit nu dat experimentele waar iedereen vanuit ging? Wat de titeltrack ons deed vermoeden? Zeven nummers is niet veel. De lengte ook niet, maar dat maakt niet uit. Of toch juist wel?! Hebben de singles Blackstar en Lazarus me dan toch iets te veel op het verkeerde been gezet?
Blackstar is een prachtig album geworden met voor mij slechts één nummer waar ik wat minder mee heb. De rest is erg goed tot zeer sterk. Maar een meesterwerk? Nu zeg ik: net niet. Wel één van de betere latere Bowie-albums en ongetwijfeld eentje waar nog een hoop aan te ontdekken valt met als klapstuk in februari een bezoekje aan de Bowie-tentoonstelling in Groningen.

Toen ik voor het eerst de videoclip zag van Blackstar zat ik met open mond te kijken. Wat een bizarre film met intrigerende, prachtige muziek vol met mooie wendingen. Dit smaakte natuurlijk naar meer en ik kon niet wachten tot ik de hele plaat kon horen. Een (meer) experimentele plaat dus, opgenomen in New York samen met een jazz-band. Typisch Bowie om hiermee te komen na de prima rockplaat The Next Day. De muzikanten zijn geen onbekenden in 'het circuit' en je hoort hun vakmanschap, zeker dat van de drummer Mark Guiliana en de bandleider en saxofonist Donny McCaslin. Maar de ster is natuurlijk Bowie die de sterren van de hemel zingt op zijn bijna 70e jaar.

En wat een mooie tot fantastische nummers staan er verder op Blackstar. De drum die fraai inzet op het opnieuw gearrangeerde Tis a Pity She Was a Whore met een uitmuntende sax. De prachtige lome traagheid, opbouwend naar een finale, met de sterke gitaar, synthesizer en sax, op het meesterlijke Lazarus. Sue (Or in a Season of Crime) is heftiger geworden, donkerder en wat mij betreft beter. Bas en gitaar op het einde zijn zelfs behoorlijk heavy. Girl Loves Me is weer wat langzamer en heeft ook weer dat repeterende wat we eerder hoorden op Lazarus. En dan volgt er muzikaal (niet tekstueel) wat lichtere muziek met Dollar Days. Eigenlijk een heel mooi popliedje, met een sublieme saxofoon. En dan blijkt op het einde het slotnummer I Can't Give Everything Away een geweldig Bowie nummer te zijn, met een prachtig repeterend refrein.

Na een glansrijke carriere en een mooie overzichtstentoonstelling (David Bowie Is) komt Bowie 'gewoon' met nog maar eens een meesterwerk op de proppen. Wat een klasse!

Fantastisch nieuw album, ik schreef er maar vast wat over
We beginnen het nieuwe jaar met de nieuwe plaat van David Bowie. Ik liet de laatste plaat The Next Day, hoewel die best wat goede singles had, al snel langs me heen gaan. Die plaat was weinig vernieuwend en bovendien te lang. Ook nu wilde ik de nieuwe plaat langs me heen laten gaan, maar toen hoorde ik dat niet alleen jazz-drummer Mark Guiliana op de plaat meedoet, maar ook de volgende jazzartiesten: persoonlijke favoriet Jason Lindner op piano/keyboard, Danny McCaslin op saxofoon, bassist Tom Lefebvre op bas en Ben Monder op gitaar! Wow, een David Bowie jazz-plaat dus? En ook nog slechts 7 nummers? Toch maar luisteren dus!

Blackstar begint met het 10 minuten lange titelnummer Blackstar. De jazz-vibe druipt hier meteen vanaf. Heerlijke beats en ritmes die we al een beetje kennen van die electronisch georiënteerde platen van Now vs Now (het bandje van Guiliana en Lindner). Daarmee betreedt Bowie in zijn al legendarische oeuvre opnieuw een opvallend nieuwe richting. Haast achteloos en perfect passend bij zijn huidige stemgeluid vult Bowie de opvallende instrumentatie aan. De rest van de plaat is nagenoeg van dezelfde orde, maar is wellicht net een tikkeltje meer rock- en pop-georienteerd. De musical-score Lazarus (die door Bowie geregisseerd is) komt nog het dichtst in de buurt bij zijn oudere werk. Maar ook het Sue (Or in a Season of Crime) is een goede rocker met gierende gitaarriffs en een huilende saxofoon. En dan hebben we de helft van de nummers al gehad. Een groot voordeel dat beperkte aantal nummers, want op die manier doet Bowie nergens iets teveel en kan hij sommige nummers heerlijk instrumentaal uitrekken.

Blackstar was bijna aan me voorbij gegaan (en aan vele anderen, want hij kwam tegelijk met de nieuwe van Adele uit), maar ik ben blij dat ik hem ben gaan luisteren. Een vernieuwende Bowie die het avontuur opzoekt? Check. Een jazzy Bowie? Check! Een potentiële plaat van het jaar, al in de eerste week? Check!
Pat-sounds: Album David Bowie - ★ Blackstar (2016) - pat-sounds.blogspot.nl

Drie jaar geleden wist David Bowie na een tijd van stilte te verrassen met het sfeervolle rockalbum The Next Day. Het was vooral een plaat die hem terug deed werpen naar de jaren zeventig, kenmerkend en niet geheel vernieuwend. De personages die hij in zijn leven vertolkte bleken niet alleen zijn successen te omhullen, maar betekenden tegelijkertijd bijna zijn ondergang. Bowie kan zich echter als geen ander totaal inleven in zijn personages, om de wereldse vragen in zijn meest experimentele muziekstukken te verwerken. Blackstar laat opnieuw deze experimentele kant uit het Bowie’s universum zien. Vernieuwend in zijn jazzy klanken met bandleider en saxofonist Donny McCaslin en de hedendaagse ontwikkelingen in de beats met de percussie van Mark Guiliana. Het album weet verwijzingen naar het oude werk van Bowie tot in de kleinste details te verwerken en gaat in het op donkere kant van het geloof en de gebeurtenissen die de hedendaagse wereld in haar greep houden.

De donkere en grauwe klanken doen haar intreden in de titelsong Blackstar. Het drumritme van Guiliana dat Bowie’s religieuze gebed ten gehore brengt kent de toevoeging van de saxofoonklanken van McCaslin. Het meeslepende geheel voert zich de jazzy sferen in, al weten de teksten je rechtstreeks de beangstigende hedendaagse wereld in te slingeren. Wanneer de buitenaardse klanken met de strijkers en keyboards neerdalen doet Major Tom zijn herintrede. Het personage dat Bowie aanneemt weet zich van het geloof bewust te maken om zijn ware identiteit in delen te onthullen. Het trage ritme smeedt de muzikale gedeeltes in zijn jazzy en funky klanken tot een sfeervol geheel, waarbinnen de orgels, strijkers en blazers een prominente rol innemen. Het al eerder verschenen ‘Tis a Pity She Was a Whore krijgt op de albumversie een extra dimensie door de pianoklanken en de toevoeging van een koor. De klappen op de bekkens weten dit door het 17e-eeuwse toneelstuk van John Ford beïnvloede nummer via de saxofoonklanken de vloek van de oorlog in te jagen. McCaslin heeft zijn band stevig in de hand, met de losse solo’s en experimentele keyboardklanken. Het verraad sluipt de controle binnen in de jazz-fusion van het nummer.

De Bijbelse referenties keren terug in Lazarus, de man die vier dagen na zijn dood tot leven werd gebracht door Jezus. Op het album weet Bowie het personage Thomas Newton uit zijn musicalproductie eigen te maken. The Man Who Fell To Earth leeft op in de ontspannende klanken van de drums, basgitaar en blazers. De littekens uit het verleden doen David’s gitaarsolo de diepte in werken van zijn personage. Het gevaar dat op de loer ligt, maar toch een blik op zijn persoonlijke leven weet te brengen. Een overweldigende solo van McCaslin weet opnieuw het beste uit het geluid van de band te halen. Zwaar beladen, maar toch ook ontspannend in zijn vrijheid. De rock en dance kunnen zich op ongenaakbare wijze fuseren op Sue (Or in a Season of Crime). De bewerking van Bowie’s nummer uit 2014 is voornamelijk hoorbaar in het krachtige gitaarspel van Ben Monder en de aanwezige snaredrums van Mark Guiliana. Het snelle ritme doet de synths het bedrog en de veranderende maatschappij invoeren. Bowie klinkt aangeslagen en weet met zijn hoge vocalen het verhaal zijn tragische randje te geven.

Op Girl Loves Me is een plaatsje weggelegd voor de taal die Alex uit Anthony Burgess’ A Clockwork Orange bedacht. Het Britse jargon dat gebruikt werd door homoseksuele mannen in de vroegere tijden van Londen wordt door Bowie vertolkt in het beatgevoelige nummer. Emotioneel qua toon en compact in de muzikale uitvoering. Jason Lindner is verantwoordelijk voor de terugkerende keyboardklanken van het verder door de percussie van Guiliana en strijkers van Bowie aangevoerde nummer. Dollar Days doet Bowie in de pianoklanken van Lindner terugdenken aan de gouden jaren en het verre Britse platenland. McCaslin weet een fijne saxofoonsolo neer te zetten, waar de carrière van Bowie in korte terugblikken aan ons voorbij trekt. Zijn gitaarspel werpt zich op tegen het onderliggende ritme, hem verder wegvoerend van de publiciteit en zijn jeugdige bestaan. Bowie ten tijde van Low keert terug in de slottrack I Can’t Give Everything Away. De doorlopende beat en de strijkers slepen het nummer naar de afstandelijkheid van het media-circus waar Bowie in zijn carrière door omring wordt. Echter behoud hij genoeg voor zichzelf om zijn muzikale en kunstzinnige vrijheid te garanderen. Het nummer bouwt zich gestaag op, met een uitmuntende gitaarsolo van Monder en voortdrijvende blazersklanken van McCaslin. Een uiterst fraai slotstuk, waarin Bowie op tekstueel gebied zoveel weggeeft als alleen hij kan permitteren.

David Bowie’s creativiteit en eigenzinnigheid vangt hij op in de verpletterende muzikale klanken van Blackstar. Waar The Next Day nog vrij toegankelijk was en qua innovatie weinig teweeg bracht, zet Bowie met Blackstar een experimentele en diepzinnige plaat neer. De keuze voor Donny McCaslin als saxofonist en bandleider pakt perfect uit in de muzikale wegen die Bowie op het album bewandeld. De basis in de jazz legt zijn geloofsovertuigingen, de veranderende maatschappij en zijn positie tegenover de pers op intrigerende wijze neer, om er met de toevoeging van beats, synths en gitaren een krachtige samensmelting van te maken. In zijn cryptische en scherpe teksten geeft hij misschien niet alles weg, maar dat is ook precies waar Bowie zijn kracht nog steeds ligt. Samen met de sterke productie van Tony Visconti laat hij zien wat voor een ster hij is en hoe hij in zijn lange carrière het licht over ons laat schijnen.

4*

Afkomstig van Platendraaier.

Hoogtepunten Blackstar, Lazarus en 'Tis a Pity She Was a Whore.

Ten eerste; hartelijk gefeliciteerd met je verjaardag David Bowie!!

Blackstar heeft een Radiohead achtig begin, nu pas valt het kwartje, maar hierbij moet ik dus aan Pyramid Song denken; zelfs de zang heeft er veel van weg.
En toch is het echt wel een Bowie nummer.
Laatst 1.Outside opnieuw ontdekt, en dan hoor je een soortgelijk sfeertje terug in A Small Plot of Land.
Halverwege komt dan die verdwaasde break met de pratende Bowie en de vervreemdende stemmen, ook hierbij weer Radiohead in mijn achterhoofd, maar dan juist Paranoid Android, en dan de tweede helft van dat nummer.
Zal het album Blackstar de OK Computer van David Bowie worden?
Een meesterwerk welke aan zal sluiten bij de status die veel van zijn jaren 70 albums hebben?

Wat volgt is een mix tussen dansbare beats met een experimentele ondertoon in Tis a Pity She Was a Whore.
Maar het piano gepingel gaat mij helaas wel al erg snel irriteren.
Bowie legt nu ook niet als extra element de spanningsboog in een wat gebroken geluid, en klinkt gewoon als een stemvaste Bowie.

Lazarus heeft weer die soberheid van het titelnummer, een zalvende werking.
Lazarus is het waken bij een dierbare; de laatste uren samen, hopend dat hij of zij zal ontwaken uit een rustgevende coma.
De nachtelijke uurtjes, waarbij geobserveerd wordt of de ademhaling het tikken van de klok nog kan bijbenen.
Niet zo sterk als Blackstar, maar die komt dan ook van een andere planeet, en legt de lat wel erg hoog, toch zeker een van de mooiere Bowie songs.
Een klassieker?
Nee, dat weer niet, maar als liefhebber van The Cure hou ik wel van dat sfeervolle gitaartje op het eind, alsof Robert Smith als Engel Des Doods binnen komt om de stervende verder te begeleiden.

Sue (Or in a Season of Crime) heeft wat prettig toegevoegde jungle elementen in zich, die het geheel wat verder pulseren tot een gejaagd geheel, en nu trek ik misschien weer te snel een conclusie, maar ik benoem het toch.
Hebben we hier te maken met een album met restmateriaal uit het Black Tie White Noise, 1.Outside en Earthling tijdperk?
Zo ja, dan heeft hij op een verrekt mooie manier deze nummers verder afgewerkt.

Girl Loves Me is sober, bijna breekbaar, maar da bas en drum marcheren er wel op los in de porseleinkast, waardoor het dreigender wordt.
Zijn stem klinkt een beetje als Peter Gabriel, en glimlachend kom ik tot de conclusie dat zo mijn single van Sledgehammer ook klonk, toen ik deze per ongeluk op 33 toeren draaide.

Dollar Days past bij de een of andere soundtrack van een jaren 70 Oscar winnende film.
Voor mij wel een buitenbeentje tussen de rest, en ik vraag mij af of dit een goede keuze is geweest om dit hier te plaatsen, bij de rest plaatst je jezelf toch wel 2 decennia later in de tijd.

Die overgang naar het meer aansluitende I Can't Give Everything Away is weer mooi gemaakt, waardoor je het hem al snel vergeeft.
Ik had dit nummer al eerder gehoord, en vond het ergens anders op lijken, en nu weet ik het ook.
Break It Down Again van Tears For Fears.

Geen klassieker, helaas, maar met de single Blackstar lukt het hem in ieder geval wel om eind 2015 nog de mooiste song van het jaar af te leveren.

Recensie op de krenten uit de pop:
De krenten uit de pop: David Bowie - Blackstar - dekrentenuitdepop.blogspot.nl

David Bowie maakte zijn beste platen tussen 1970 en 1980. Sindsdien verrast hij nog wel eens een enkele keer met een aardige plaat, maar meer dan voetnoten bij zijn memorabele platen uit de jaren 70 zijn het wat mij betreft niet.

In 2004 kreeg David Bowie te maken met serieuze gezondheidsproblemen en verdween hij vrijwel volledig uit beeld. Twee jaar geleden keerde hij gelukkig terug met het verrassend sterke en door oudgediende Tony Visconti geproduceerde The Next Day, dat vooral herinneringen opriep aan zijn werk uit de jaren 70.

Ook het deze week verschenen Blackstar herinnert meer dan eens aan de unieke platen die David Bowie decennia geleden afleverde, maar Blackstar zet vooral een paar flinke stappen vooruit.

Dat hoor je direct in de bijna 10 minuten durende titeltrack waarmee de plaat opent. De track begint met bijna pastorale vocalen, die worden omgeven door subtiel ingezette elektronica en de bijzondere ritmes die voor het eerst opdoken op Outside (1995) en Earthling (1997).

Blackstar is wederom geproduceerd door Tony Visconti, maar Bowie koos ook dit keer voor nieuwe muzikanten, onder wie James Murphy (LCD Soundsystem) en enkele muzikanten met een achtergrond in de free jazz. Dat laatste hoor je goed in het middenstuk van de openingstrack waarin woeste saxofoonuithalen, atmosferische elektronische klanken en onnavolgbare ritmes het geluid bepalen.

De titeltrack eindigt vervolgens met een aantal minuten die voor een belangrijk deel zo lijken weggelopen uit de jaren 70 en het hele echt memorabele decennium van Bowie samenvatten, al worden er ook wel wat moderne accenten gelegd.

Blackstar is na de openingstrack 10 minuten onderweg en op dat moment is al duidelijk dat Bowie eindelijk weer eens een plaat heeft afgeleverd met de magie van de klassiekers die hij heel lang geleden maakte.

Ook in de tracks die volgen overheersen subtiele elektronica, af en toe stevige gitaaruithalen, bijzondere en soms onnavolgbare ritmes, geweldig en bij vlagen heerlijk ontsporend saxofoonwerk, de werkelijk geweldige zang van David Bowie, volop momenten die herinneren aan zijn beste werk en nog meer momenten vol avontuur die je doen smeken om meer. Waar The Next Day een aardige plaat was, horen we op Black Star eindelijk weer eens de man die de popmuziek transformeerde.

Bowie kiest nergens voor de makkelijkste weg, maar toch overtuigen de complexe tracks op Blackstar redelijk makkelijk. Op Blackstar wordt volop geëxperimenteerd, maar de songs op de plaat hebben een kop en een staart en combineren redelijk conventionele songstructuren met een fascinerend muzikaal landschap en vocalen die niet heel veel onderdoen voor die uit Bowie's beste jaren.

Wanneer het experiment achterwege blijft waan je je meer dan eens in de jaren 70, maar wanneer de ritmes ontsporen of de saxofoon aanzwelt, weet je dat het echt 2016 is. Bowie haakt aan bij zijn oude werk, maar zet ook nieuwe stappen. Dat is knap, zeker voor een muzikant die de 70 met rasse schreden nadert.

Wie een paar jaar geleden zou hebben voorspeld dat Bowie in 2016 een waar meesterwerk zou afleveren zou voor gek zijn verklaard, maar Bowie heeft dit meesterwerk echt gemaakt. Blackstar is de naam. Wat een plaat. Erwin Zijleman

Ten, Nine, Eight, Seven, Six, Five, Four, Three, Two, One, Lift-off...

Terwijl mijn vrienden plat gingen bij Ziggy en Aladdin, wilde ik maar het liefst bij Major Tom in de cockpit blijven zitten. Space Oddity is trouwens nog steeds mijn grote jeugdliefde. Life on Mars? Het verhaal sprak mij in die tijd enorm aan en dat zal altijd wel zo blijven. Daarna raakte ik al vrij snel het Bowie spoor bijster. Tot het moment dat het geweldige Ashes To Ashes mij weer uit het zwarte gat trok. Wat later heb ik nog meer toffe Bowie liedjes gevonden. Soms dansbaar, soms mysterieus, soms geniaal, maar meestal waren de liedjes niet echt mijn 'cup of tea'. Hele elpees aanhoren ging vaak moeizaam. Nee... ik ben misschien wel geen echte Bowie fan.

Maar ik heb altijd een diep, diep respect voor deze eigenzinnige man gehad. De Serious Moonlight tour vond ik zelfs een fantastische belevenis! Het tourboekje heb ik ook nog ergens liggen!
Pas tegen het 'einde' van Bowies carrière ontdekte ik de bijzondere dingen en het is nu echt de hoogste tijd... to take your protein pills and put your helmet on... commencing countdown, engines on! Ik twijfel daarom ook niet langer, start de tijdmachine en besluit ogenblikkelijk terug te keren naar Major Tom.
Want wat David Bowie op deze Blackstar laat horen vind ik echt bijzonder, zo mooi en ook al zijn het er 'maar' zeven... ik ben voor het eerst lyrisch over een heel album!

*******

Dit betekent dus voor mij gewoon een meesterwerk!

Woo hoo... and I'm floating in a most peculiar way and the stars look very different today!

Laat mij daar maar blijven!

Ik ben blij dat ik dit als 20 jarige nog mag meemaken! The Next Day was een aardige plaat, maar dit gaat zoveel verder. Bowie flikt het weer! Van het begin tot het eind is Blackstar een genot voor het gehoor, wat een fantastische muziek! De mysterieuze, hypnotiserende melodieën en zijn stem die nog lang niet aan kracht heeft ingeboet, wauw!
Deze ga ik nog heel veel draaien!

Ik vind het geweldig dat Bowie terug is en The Next Day geen eenmalige comeback gebleken is. Fantastisch dat zijn oeuvre nog altijd groeit en zijn discografie wordt aangevuld met ★. Het valt te prijzen dat deze man anno 2016, op inmiddels 69-jarige leeftijd, nog zo'n enorm eigenwijze, eigentijdse, onconventionele en rare kunstenaar is en zich op dergelijke wijze uit en onderscheidt. Dat merk je aan de manier waarop ★ op álle mogelijke manieren wordt gepresenteerd: allereerst door de eigenlijke titel 'Blackstar' te stileren naar een enkel icoontje: ★. Dat is niet geheel conventie-doorbrekend (Prince noemde zich korte tijd naar een symbool en vergeet de band !!! niet!), maar is wél degelijk a-párt. Daarbij is het natuurlijk de muziek die eens te meer aantoont dat we hier met een heuse art-rocker te maken hebben die nog altijd wat vreemd maar origineel uit de hoek komt, iets dat in de progressieve zin van het creëren van kunst en muziek zéér te prijzen valt. ★ is dan ook, op 2 nummers na, een moeilijk toegankelijk werk. Als muziekliefhebber ben ik persoonlijk meer van de toegankelijke lied-structuur en te volgen melodieën, welk genre van de popmuziek het ook betreft. Daarom was en ben ik nog altijd wég van Bowie's vorige plaat The Next Day dat veelal sterke en conventionele melodieën en songstructures bevat. Gewoon lekkere liedje-liedjes met sterke hooks, dus. In dat opzicht sluiten op ★ alleen track 3 'Lazarus' en track 6 'Dollar Days' aan op mijn smaak en scharen die nummers zich inmiddels tussen mijn persoonlijke greatest Bowie-hits. Tóch ben ik geïntrigreerd door de algehele sfeer dat het album ★ als kunstwerk oproept en ben ik maar ál te opgewonden over dit nieuwe werk van mijn held: er valt namelijk véél te ontdekken en veel om van te leren houden en dus te waarderen. Iedere track bevat zowél wat rariteiten qua ritme, melodie, geluid en noten als dat het prachtige stukken muziek bevat. Zo valt het repetitieve en monotone refrein (wat ik op zichzelf staand 'lelijke' muziek zou noemen) van het toch wel 'epische' titelnummer ("I'm a blackstar, I'm a blackstar") in de smaak op de manier waarop het haaks op de werkelijk schítterende gezongen ballade-achtige regels "Something happened on the day he died, spirit rose a metre and stepped aside" wordt geplaatst. En zo is 'Tis a Pity She Was a Whore' een even rommelig (qua geluid en arrangement) als sterk (qua zanglijn) rock/jazz-nummer met een te volgen verse en refrein en vond ik dat sinds de eerste release als b-kant van 'Sue (or In a Season of Crime) al een ietwat raar maar desondanks te volgen (en dus lekker) rocknummer. Wat ik hooguit enigszins jammer vind aan ★ is dat in de toch al wat korte tracklist van het nieuwe album twee nummers zijn opgenomen die (zij het in andere versies) eerder al waren uitgebracht. Het maakt van ★ naar mijn mening geen compleet opzichzelf staand en daarmee in lengte en inhoud een te kórt of beperkt werk dat (gezien de wetenschap dat er minstens het dubbele aantal nummers voor zijn geschreven en opgenomen) nog méér had kunnen zijn.

Goed, misschien is het freestyle-jazzy karakter van ★ niet iedereen's 'cup of tea' en zet je het album zeker niet op bij wijze van muzak in de huiskamer terwijl je andere dingen doet of zaterdagochtendkalmte zoekt, maar het is in kunstzinnig opzicht zéker een interessant en intelligent werk te noemen. Daardoor is ★ mijns inziens een zéér te waarderen uiting van kunst in de popmuziek. Een waardige Bowie dus en een return to form.

Ik ben diep onder de indruk van dit album. Toen ik gisteren de LP opzette heb ik 41 minuten lang extatisch zitten luisteren. Blackstar is een waanzinnige plaat die in mijn ogen in niets lijkt op zijn eerdere werk maar wel doet denken aan de inventiviteit van zijn Berlijn-trilogie. Ik had niet verwacht ooit nog weer op zo'n manier onder de indruk te zijn van een Bowie-album.

Na vier luisterbeurten moet ik zeggen dat het toch alleen de zinnen "in the center of it all, in the center of it all", "I'm not a rockstar, I'm not a filmstar / I am a blackstar" en "'tis a pity she was a whore", de saxofoonoutburst op met name 'tis A Pity She Was a Whore en nog een slepende saxofoon ergens anders op de plaat (Dollar Days?) me bijblijven.
Het nummer Seu vind ik helemaal niet interessant en Girl Loves Me zelfs ronduit vervelend!

Het luistert desondanks best prettig weg - met uitzondering van de 10 minuten tussen Lazarus en Dollar Days - en het klinkt toch echt als Bowie à la 2016, maar ik begin te twijfelen aan de 'eeuwigheidswaarde' van dit album. Vernieuwend? Voor Bowie ongetwijfeld, maar die atonale saxofoon kennen we al uit de jaren '60 van John Coltrane, Ornette Coleman en consorten en met 'fusion jazz' experimenteerde Miles Davis ook al ten tijde van David Bowie's Space Oddity.
Net als bij The Next Day ben ik bang dat dit album na februari nog door slechts 20% van de luisteraars nu nog een keer beluisterd zal worden in 2016.
Voor mij persoonlijk is het net wat te weinig tastbaar...

De discussie rond de waardering voor ★ als meesterwerk verdient geloof ik nadere uitleg. De algehele waardering voor de nieuwe Bowie is zeer hoog. Maar dat rechtvaardigt nog niet meteen vijf ★★★★★? Toch wel.
Naar mijn bescheiden mening staat er geen slecht nummer op. Daar begint het natuurlijk al mee (er zijn ook meesterwerken waar wel mindere nummers op staan). Het album verveelt na tientallen luisterbeurten nog steeds niet. Sterker nog, de fascinatie neemt met elke luisterbeurt toe.
Muzikaal staat het als een huis. Dat komt deels natuurlijk door de fantastische muzikanten. Maar ook de productie is superieur. En daar komt natuurlijk ook nog eens bij dat Bowie zichzelf muzikaal opnieuw heeft uitgevonden, na het aardige maar bepaald niet vernieuwende The Next Day.
Ook tekstueel is het volop genieten. Veel symboliek en dito verwijzingen. Als Bowie-fan een feest om je in te verdiepen.
Het artwork voor de vinyl-versie is ook om je vingers bij af te likken. Om het nog maar niet te hebben over de twee videoclips voor titelnummer ★ en Lazarus. Het zijn de meest intrigrerende videoclips sinds Ashes to Ashes. Bowie toont opnieuw op eenzame hoogte te staan.
Kortom: ★ verdient het predikaat 'meesterwerk'.

Dit bericht had ik al klaar staan om te posten voordat het trieste nieuws vandaag ons bereikte.
Ik ben al jaren een regelmatige bezoeker van muziekmeter. Ik heb echter nog nooit de behoefte gehad om een berichtje te posten. Maar nu is er toch wel een bijzondere aanleiding om het wel te doen. Ik wil graag mijn euforie delen over het verschijnen van deze enigszins onverwacht geweldige plaat.
In Bowie's latere productieve jaren is het voor mij zo dat bij het verschijnen van iedere nieuwe plaat de verwachtingen hoog gespannen waren en die verwachtingen grotendeels werden ingelost, maar nooit meer zo als in zijn hoogtijd dagen in de 70's. Bowie tovert weliswaar iedere keer weer een of enkele magistrale nummers uit zijn hoed. Hierin is hij wat mij betreft sowieso onnavolgbaar. Maar een plaat van het niveau van Low, Ziggy, Station, Hunky Dory, Outside etc is er wat mij betreft al lang niet meer van gekomen.
Maar toen was het vrijdag 8 januari 2016. Het hing in de lucht. Ik had al een aantal veel belovende recensies gelezen en ging naar de platenzaak. Ouderwets verheugen was het gevoel wat ermee gepaard ging. CD kopen en snel naar huis. En jawel alle dertien, of in dit geval 7, goed! Bam! Hij heeft het toch nog geflikt. Bij The Next Day was het al duidelijk. Bowie is nog steeds van de buitencategorie. Maar dit album slaat in als een bom. Bijvoorbeeld het nummer Lazarus. Hoe mooi wil je het hebben. Je hoort ook hier weer terug dat hij het vermogen heeft om muzikanten boven zich zelf te laten uit stijgen. Ik kan wel aan de gang blijven met lovende woorden, maar laat het maar hierbij. Wat een held.
Ik moest nog even denken aan Joost Zwagerman. Ik had hem graag gegund dit nog te mogen meemaken.
And now our hero has gone to the stars. De euforie is even weg, maar wat een afscheidscadeau.

Op twee dagen na een posthume cd, dit had ik niet zien aankomen. Achteraf zie je wel de nodige verwijzingen naar zijn eigen dood, bijvoorbeeld de zinsnede 'I'm in heaven' uit 'Lazarus'. Ik vind deze plaat beter en vooral ook compacter dan 'The next day' die mij toch net wat te lang duurde. Beste nummer van de plaat vind ik het al eerder genoemde 'Lazarus'. 'Blackstar' is een waardig slotakkoord van een imposante carrière.

Voor mij was het al vanaf vrijdag een 4.5 punter en ik geloof de dag erna een 5 punter.
Toen was er nog niks bekend over de achtergrond van deze plaat.
Hoewel de teksten mij wel donker en intens overkwamen was ik er ook nog niet echt aan toe om mij er volledig in te verdiepen omdat ik nog druk bezig was met de muziek.
Ik had wel gelijk door dat het tekstmatig behoorlijk zware kost was maar ik had voornamelijk associaties met de rotzooi die momenteel gaande is in onze huidige samenleving.

Nu ben ik zelf al een jaartje of vijf een behoorlijke Jazz freak aan het worden vooral ook omdat ik mezelf actief op mijn instrument aan het bijscholen ben in die richting.
Wie schetst mijn verbazing wanneer ik hoor dat Bowie, een muzikale held van mij, een soort van comeback maakt, eerst met The Next Day, die ik op zich wel goed vond maar geen meesterwerk en nu met - en nou komt het - een plaat met Jazz invloeden!
En dan niet van die trendy shit, maar door een waanzinnige drummer, saxofonist en - zeker niet te vergeten - gitarist Ben Monder die ik hoog heb zitten, strak gespeelde Bebop/Freejazz schema's over Bowie arrangementen om je vingers bij af te likken.
En je kunt duidelijk horen dat er een wisselwerking van beïnvloeding tussen de muzikanten en Bowie waardoor de composities een eigen leven gaan lijden en er songs komen die vernieuwend zijn.
Zo is Bowie op zijn best.
En dan de productie met van die subtiele dingetje als een diepe galm op een woord waardoor zo'n woord opeens een nog zwaardere impact heeft.

Toen was ik er bijna van overtuigt dat dit een meesterwerk was,...en toen was het maandag.

Godverdomme ik was ka-pot. niet alleen door de dood van een van mijn helden, maar ook omdat het kwartje viel.
Die klap van dat kwartje ben ik nog lang niet te boven en als ik nu ★ opzet dan huiver ik op plaatsen zo diep in mijn geest dat ik niet eens wist dat ik daar kon huiveren.
Dus die combinatie van muziek, tekst, de uiteindelijke betekenis en overigens het feit dat zoiets als dit nooit eerder is gemaakt, maken van ★ een groot meesterwerk!

Artwork van de LP: een prachtige omlijsting van een prachtplaat. En wat is Lazarus indrukwekkend

We zullen wel nooit te weten komen of het allemaal zo gepland was: een album release op je verjaardag (8 januari), twee dagen later - voor de buitenwereld - totaal onverwacht overlijden en die al dan niet gemeende verwijzingen op het album en de videoclips naar die dood. Het feit dat het met Bowie allemaal tot de mogelijkheden behoort in combinatie met de toch voor hem weer vernieuwende (enigszins jazzy) sound maakt dit album voor mij een absolute (toekomstige) klassieker. Een album die met het verstrijken van tijd en daarmee vaker draaien steeds beter en mooier wordt: een ware klassieker.

Tja, fantastische plaat! En dat zeg ik niet vanwege het hele gebeuren erom heen.
Typisch een plaat waar alleen hij mee kon komen. Ook een album dat in een zucht voorbij lijkt te zijn. Meer nog later, maar die 4,5 staat!

Hoe hebben we het in vredesnaam niet zien aankomen? Achteraf gezien blijkt David Bowie’s laatste album Blackstar helemaal vol te staan met verwijzingen naar zijn naderende einde en bruut afgebroken carrière. Je kan er werkelijk niet meer naast kijken sinds deze maandag 11 januari. Opnieuw blijkt maar weer eens dat de mensheid nooit helemaal oplet. Of hoe David onze perceptie van een album in nog geen drie dagen tijd helemaal heeft omgegooid. David was een ‘tot de laatste snik’-type. And he certainly got the last laugh.

‘Something happened on the day he died’ zingt David in het openings-en titelnummer Blackstar. Dat is zeker gebeurd. De meesterschaker Bowie is niet alleen aan zet maar ook aan het woord. Het zijn z’n allerlaatste. Hij weet dat the day of execution nadert. Hij zoekt de randjes op van zijn stemgebruik terwijl een muzikale zon constant gaatjes probeert te prikken in de gitzwarte onweerslucht/jazzy backingtrack. Blackstar is een beest van een nummer, dat mooi illustreert hoe overbodig die comfort zones eigenlijk zijn. ‘fear is in your head, only in your head’, zong hij al in 1971 op Fill Your Heart. Hij is het altijd blijven doen.

‘Tis A Pitty She Was A Whore. Heeft David het hier over zijn eigen kanker? Analyse leidt onvermijdelijk tot overanalyse. Hoe dan ook, heerlijk overstuurde sax in dit nummer. Hij kon tot op het einde nog steeds rocken, op zijn eigen manier.

Lazarus lijkt het meeste te gaan over een nakende dood. Geen wonder dat er nog op de valreep van zijn leven een bloedstollend mooie videoclip bij is gemaakt. Een sinister nummer, als een verlaten gang in een ziekenhuis waar het gewoon te stil is. Achteraf besef je pas waarom. Een nummer over geboorte, dood en wedergeboorte, waarin David Bowie het superster-equivalent van de Bijblese figuur Lazarus wordt, die door Jezus uit de dood wordt gewekt. ‘Look up here, I'm in heaven/I've got scars that can't be seen/I've got drama, can't be stolen/Everybody knows me now’. Door zijn muziek leeft hij verder na zijn dood. Subtiel lijkt dit dus ook een dankwoord richting ons, de fans, te zijn.

Het al eerder bekende Sue (Or in a Season of Crime) krijgt een geheel nieuwe betekenis in de context van Blackstar. ‘Sue, The clinic called/The x-ray's fine’. David kan niet altijd kalm en dapper gebleven zijn in de winter van zijn leven. Af en toe moet hij de waanzin in de ogen gekeken hebben. Misschien wel de minst sterke compositie op het album, maar toch voelt dit nummer aan als een essentieel onderdeel van deze plaat.

Maandag 11 januari leefde zo’n beetje de hele muziekminnende wereld in een staat van verslagenheid en postume Bowiemanie. ‘where the fuck did Monday go?’ vraagt de man zelf sardonisch in Girl Loves Me. Misschien wel het allerengste nummer van heel Blackstar, niet alleen door de lyrics maar ook door het marsritme en één onheilspellende viool.

Dollar Days heeft weer dat ‘wandelen door verlate, regenachtige straten’-gevoel. Wandelen door een Bowie-loze wereld. In Dollar Days kijkt hij terug op zijn eigen carrière. ‘I’m dying to/Push their backs against the grain/And fool them all again and again’. Hij heeft zeker genoeg dollars verdiend in zijn leven. Toch lijkt dit nummer ook een afscheid richting het land van de pond te zijn. ‘If I'll never see the English evergreens I’m running to' David stierf in New York, een oceaan verwijderd van zijn geboorteplaats Engeland.

Afsluiten doet David met I Can’t Give Everything Away, waarin hij ons definitief uitzwaait. ‘I know something is very wrong’. Misschien is Blackstar wel de grootste truc die hij ons ooit gelapt heeft. De mondharmonica hier komt rechtstreeks uit het zevende nummer van zijn Low-album uit 1977. Bowie has begun A New Career In Town.

En zo is Blackstar één van de grootste mindfucks uit de moderne muziekgeschiedenis geworden. Een album dat een gigantisch succesvolle carrière in schoonheid afsluit. Zo zou het eigenlijk altijd moeten zijn, maar zoiets lukt alleen de allergrootsten. Rust in vrede, David!

(Dit bericht komt van mijn gloednieuwe muziekblog The Irresistibles. Het is zeker niet de bedoeling dat al mijn blogposts op musicmeter terechtkomen, dus wie benieuwd is naar meer mag altijd de facebook-pagina liken. Bedankt!)

Hieronder is mijn recensie te zien zoals ik 'm geplaatst heb op http://leosbloghuis.blogspot.nl/

Op 1 januari kon ik de verleiding niet meer weerstaan, en kon niet meer wachten tot ik het vinyl in handen had. Dus besloot ik het gelekte album te downloaden. Lazarus en Blackstar kende ik inmiddels, en daar was ik al aardig van onder de indruk. Dit album valt samen met mijn Bowie revival die ik al sinds november onderga (na de aanschaf van de box five years) De release van dit album kwam dus lekker uit! Ik had al een recensie klaar liggen toen het verschrikkelijke nieuws van de man zijn dood naar boven kwam op 11 januari. Dat veranderde de zaak compleet. Niet dat ik het album slechter vond, maar het luisteren ervan was ineens wel anders.
Het herinnert me aan de dood van Freddie Mercury, al was dat enigszins uitgelekt, het werd pas bekend één dag voor zijn dood. En ook hij en zijn band schreven nummers die achteraf gezien daar over gaan. Al met al is het super knap dat Bowie dit geheim heeft weten te houden ondanks alle social media e.d. van tegenwoordig. De man omringde zich heel duidelijk met pure vertrouwelingen. Die wist hij knap te selecteren, net als hij altijd deed met producers en muzikanten. Zo ook weer op deze plaat.
Het heeft een week geduurd voor ik mijn clear vinyl versie wilde openen om te draaien. Wat een mooi item is het. Mooi boekwerk, mooie hoes, en mooi vinyl. Absoluut een fantastisch item om in bezit te hebben. Het boekwerk ga ik later nog eens uitgebreid bekijken, maar ik ben benieuwd wat ik daar nog in kan ontdekken. Ik zie in ieder geval erg mooie fotos van een oude Bowie (en wat mager) maar nog steeds met kilos charisma. Dat neemt niemand hem af. Zelfs nu niet.

1.★ (9:57)
De eerste keer dat ik dit nummer hoorde was met de vrijgave van de clip. Eerste indruk was dat het een wat moeilijk en vreemd nummer was, vooral het eerste deel. Maar de clip intrigeerde me ook enorm. En de zang van Bowie, ingetogen, triest, mysterieus... Wat een goed nummer eigenlijk. Al snel keek ik 'm een aantal keer achter elkaar en was ik verslaafd aan het nummer. In de clip zie ik een afscheid van Major Tom. Tot zover begreep ik het. Typisch Bowie om dit als eerste single uit te brengen. Niet dat het nu nog hetzelfde is als tientallen jaren terug, maar het is er wel een die opvalt waar hij de aandacht meteen mee trok. Wat een klasse opener. Heel vreemd, maar verdomd lekker.

2.'Tis a Pity She Was a Whore (4:52)
Ik ken dit nummer niet in zijn originele staat (als b kant van Sue) dus ik kan alleen maar oordelen over dit resultaat. Een opvallende titel vind ik. Mooi uptempo nummers, met een sax die wat moeite heeft met in het nummer komen (lijkt het) maar uiteindelijk een mooie lijn vindt. Bowie varieert zijn vocalen met mooi laag en hoog. Het is muzikaal gezien wel een enorm Bowie nummer, vooral veroorzaakt door de sax die ook alle tonen lijkt te willen spelen. Mij stoort het niet, maar kan me voorstellen dat een leek dit wat storent vindt. De titel is ook van een toneelstuk uit de 16e eeuw (van John Ford), maar ik weet niet of Bowie hier aan refereert. Aangezien hij nogal aangetrokken was tot dit soort dingen kan ik het me wel voorstellen.

3.Lazarus (6:22)
Tja, dit nummer was al het juweeltje van het album, maar na zijn dood grijpt dit nog vele malen meer aan. Ook deze clip op de dag van release meteen gekeken. Het nummer grijpt me meteen bij de strot. Ook al voor alle kennis van nu. Het rare is dat het duidelijk is dat Bowie in de clip in het ziekenhuis ligt, en het slecht met gaat. De dood lijkt onder zijn bed zijn leven te willen grijpen. Maar ik, en ik denk niemand, zag dat andere bericht.. Nu hij dood is weten we wel beter. Wat een tragisch en triest nummer. Maar daarom ook zo verdomd mooi. Bowie zingt het zo verdomd mooi, ik voel me nog aangedaan als ik het hoor. Maar het nummer schreeuwt om gedraaid te worden. Zeker na zijn dood is dit nummer een soort troost nummer voor me. De gitaar aan het begin en einde is desperaat... de drum is triest... de sax huilt, en Bowie treurt.....Absoluut het mooiste wat er op dit album te vinden is.

4.Sue (Or in a Season of Crime) (4:40)
Ook dit nummer ken ik niet in zijn oorspronkelijke staat. Een mix van een rock / drum 'n bass nummer komt me tegemoet. Het ritme is niet bij te houden, dat past weer mooi bij de man. Helaas heeft dit nummer mij nog niet weten te overtuigen. Er gebeurt muzikaal heel erg veel, en het heeft daarom wellicht wat meer tijd nodig om te rijpen.

5.Girl Loves Me (4:51)
Dit is een nummer wat in de loop der tijd (sinds 1 januari dus) ontzettend is gegroeid. Wat zingt Bowie hier mooi. Die hoge uithalen aan het einde van sommige zinnen zijn waanzinnig! Het refrein is betoverend mooi. Als ik dit hoor wordt ik toch enigszins blij, want wat laat de man een parels achter voor ons. De tekst is deels in een onverstaanbare taal gezongen (blijkbaar een taal die werd gesproken in Gay bars in Londen tijdens de 70's, genaamd Polari) Ik kan hier dan ook niet wijs uit worden, maar soms spreekt de melodie genoeg om het te bewonderen. Dat is bij deze beauty het geval.

6.Dollar Days (4:44)
Over dit nummer is ook al genoeg gezegd. Voor zijn dood een prachtig nummer, maar na zijn dood horen we Bowie ineens zingen "I'm dying too". Wat een andere dimensie ineens. een prachtige sax trekt me mee het nummer is. Bowie zingt wat hoger dan normaal, dat geeft het nummer een lievelijk gevoel. Tot het inmiddels bekende zinnetje. Bowie lijkt zijn fans in dit nummer te bedanken voor alle steun tijdens zijn carriere. "don’t believe for just one second i’m forgetting you’ het is verschrikkelijk mooi, hij lijkt het rechtstreeks voor mij en andere liefhebbers te zingen. Maar tegelijkertijd is het verdomd moeilijk om te horen. Het heeft tijd nodig om hier zonder brok in mijn keel naar te kunnen luisteren. Prachtig nummer, zondermeer.

7.I Can't Give Everything Away (5:47)
Dit nummer doet me muzikaal wat denken aan David Bowie - Black Tie White Noise (1993). De harmonica refereert naar zijn song "A New Career in a New Town” van het album David Bowie - Low (1977). Nu lijkt het erop of Bowie zich verontschuldigt dat hij er zo tussenuit gekropen is, zonder dat we wisten dat hij ernstig ziek was. Het is hem vergeven, ik geef hem zelfs groot gelijk. De sax heeft weer een grote rol in dit nummer. Het strookt niet helemaal met de rest van het nummer, waardoor het soms wat teveel de aandacht weg trekt van de rest van het nummer. Door de tekst nu een wat meer bijzonder nummer. Voor zijn dood vond ik dit samen met Sue de mindere tracks van het album.

Achteraf hoorde ik dat Bowie het album al af had toen hij hoorde in november dat hij terminaal was. Dat houdt dus in dat de songs zijn opgenomen in een periode dat hij nog de hoop had op genezing.
Alleen de sterfelijkheid van Bowie was wel naar voren gekomen, en zijn verwerking daarvan lijkt in de nummers te zitten.
Toen ik het album net had vond ik het meteen fantastisch. En gelukkig velen met mij. 5 van de 7 tracks zijn enorm sterk. De korte speelduur van de plaat draagt er aan bij dat het dan zo'n indruk maakt. Nu we allemaal weten hoe het zit heeft de plaat een compleet andere lading, en ook het sentiment er achter is totaal anders. Bowie's zwanenzang is en blijft een prachtig album. Ik twijfel nog tussen 4 en 4,5. Voorlopig 4

De grote ster van de aarde, verlaat ons als zwarte ster. Ik kijk af en toe omhoog of ik 'm zie schijnen, want hoe zwart hij zal zijn, het is en blijft Bowie, dat moet gewoon stralen!

Misschien is het album wel bewust ingekort om het als een passend afscheid te laten klinken en krijgen we over een poos de achtergelaten nummers te horen. Als de nummers geschreven zijn toen hij nog niet wist dat het terminaal zou zijn dan kan het best dat hij de regie heeft gehad om het album in een bepaalde staat uit te brengen toen het uiteindelijk een aflopende zaak bleek te zijn.
Euthanasie zou heel goed kunnen. Een aantal mensen in mijn directe omgeving hebben euthanasie gepleegd omdat ze liever voor rust kozen dan een pijnlijke strijd aan gaan. En het klinkt heel waardig en terecht in mijn oren.
Ik denk dat het zeker een afscheid album is. Leverkanker is volgens mij een behoorlijk moeilijk te bestrijden vorm van kanker en is volgens mij 8/10 x aflopende zaak. Als je dat te horen krijgt gaan de bellen wel rinkelen denk ik. Hoe optimistisch je ook probeert te blijven

Laat ik beginnen dat ik de dood van Bowie een klap voor de muziek vind: de man heeft werkelijke geniale muziek gemaakt. Maar, bij de explosie van reacties op dit album na zijn dood dacht ik wel: had dit album zoveel aandacht en positieve reacties gekregen als Bowie nog geleefd had.

Laten we wel wezen: op Lazarus en Dollar Days na is dit album zo ontoegankelijk als het maar zijn kan. Ik neem de oom van mijn vrouw als voorbeeld: na de dood van Bowie blindelings Blackstar gekocht. Hij moest schoorvoetend bekennen dat het album toch wel hele zware kost was. Gekocht met de Bowie-nummers uit zijn jeugd in zijn achterhoofd.

Dan het album zelf. Het titelnummer intrigeert mij. Ik wil de muziek op de een of andere manier helemaal niks vinden (die zang en teksten, ik kan er niks mee), maar toch blijf ik hem opzetten. Uiteindelijk gaat dit nummer geen blijvertje worden denk ik. Nee, dan het tweede nummer. Ook behoorlijk obscuur, maar die dwingende ritmesectie met die wereldvreemde tekst komt juist wel weer binnen bij me.

Lazarus......dit nummer vond ik voor de dood van Bowie al een ronduit GENIAAL nummer. Door de dood van Bowie krijgt de tekst ineens veel meer inhoud en lading. En ondanks mijn nuchtere houding: ja....dit doet toch wel wat met je. Op dit nummer is het experimentele van Bowie terug gebracht tot iets wat nog lekker in het gehoor ligt. Het is popmuziek wat schuurt en dat brengt een heerlijke spanning in het nummer.

Van de overige nummers vind ik eerlijk gezegd alleen Dollar Days een vermelding waard. Een bijna klassiek Bowie-nummer met een heerlijke opbouw. De rest van de nummers vind ik gewoon te experimenteel voor mijn smaak. Op de nummers 4, 5 en 7 pakt het experiment met ritme-sectie, afwijkende zang en de sax mij gewoon niet.

Uiteindelijk is muziek gevoel. Voor mij persoonlijk kent dat pieken (kippevel bij Lazarus) maar nog meer dalen (veel pakt mij niet). Ik houd het op 3,5 ster.

David Bowie ís

Zelfs zonder dat je hem kende kon je als Groninger de laatste maanden amper om hem heen. Al maanden zag ik tijdens het wekelijkse boodschappen doen overal flyers en boekjes liggen die de vele evenementen die in het teken staan van Bowie aankondigen. In de bibliotheek, waar ik graag kom, was dat ook het geval. De foto van de cover van het album Aladdin Insane wordt het meeste gebruikt, waarschijnlijk omdat het één de meest in het oog springende foto’s is van Bowie. A lad insane. De sluikreclame in de stad lijkt al maanden naar een waanzinnige apotheose toe te werken.

En dat is ook de bedoeling zijn geweest. Vanaf december is de tentoonstelling David Bowie Is namelijk te zien in het Groninger Museum. Langzamerhand begon ik te begrijpen dat het een bijzondere voorstelling moet zijn toen ik in december merkte, tijdens de kerstvakantie, dat de kaarten sneller uitverkocht waren dan ik had verwacht waardoor een gepland bezoekje niet door kon gaan. Nog kansen genoeg.

Ondertussen was er een videoclip uitgekomen van Bowie’s nieuwe album, Blackstar. Zelden luister ik nieuwe, losstaande nummers, omdat ik graag het album in één keer wil luisteren. En terwijl Bowie zijn eerste boodschap, de eerst hint naar wat komen ging, al verspreid had en de fans al liet speculeren over de betekenis van de teksten, wachtte ik rustig af totdat het album in zijn geheel te horen zou zijn. Mijn verwachtingen waren niet heel hoog gespannen omdat de vorige plaat, The Next Day, weliswaar een goede plaat was, maar niet kon tippen aan alles wat Bowie creërde tijdens zijn hoogtijdagen in de jaren zeventig. Zou dat ooit nog kunnen? Zou je dat mogen verwachten? Het was toen, in 2013, voornamelijk het feit dát Bowie weer een plaat maakte, wat mij en de muziekwereld verraste. En meer dan dat: hij deed er nog toe want de plaat haalde toch menig jaarlijstje. Ik verwachtte nu opnieuw een goede plaat maar dat het zó goed zijn..

Een week voordat Blackstar officieel uitkwam was het album gelekt. Vrij snel vond het de weg naar mijn mediaspeler en galden de onheilspellende klanken van het eerste nummer de huiskamer door. Het album greep me vrijwel meteen bij de keel. De breekbare stem van Bowie, het dreigende drummen, de ijzingwekkend scheurende saxofoon. Dit was fenomenaal! Na de eerste luisterbeurt wist ik het zeker, de sluikreclame in de stad leidde inderdaad naar een hoogtepunt: Blackstar. Wat een plaat!

De ijzel die het noorden van het land in zijn greep had zorgde ervoor dat ik het album die week vaak kon beluisteren. De lessen vielen uit en al zou ik veilig op mijn werk aan zijn gekomen, ik had er niks te zoeken, want de kinderen hadden vrij gekregen, waren aan het schaatsen op de weg, op hun slaapkamer aan het gamen of waren misschien wel aan het leren om gitaar te spelen om hier later liedjes op te leren schrijven. Het album ging na elke luisterbeurt dieper onder mijn huid zitten, werd steeds beter. Flarden brulde ik de kamer in.

Where the fuck did Monday go?

Blackstar eiste vrij snel ruimte in de gesprekken van de muziekliefhebbers, die, zo goed als unaniem, lovend waren in hun eerste reacties op deze duistere nieuwe weg die Bowie was ingeslagen. Hij deed er nog steeds toe en meer dan dat: hij was weer écht vernieuwend. Hij zou bijna 69 worden en hij was als herboren. Hoeveel levens heeft deze man? Bowie had mij in zijn greep als nooit te voren. Als kind van de jaren tachtig heb ik zijn werk pas jaren nadat het uitkwam, langzaam maar zeker en in alles behalve een chronologische volgorde, tot mij opgenomen. Ik ging van Berlijn naar Mars om pas daarna in Los Angeles aan te komen. Nu was ik voor het eerst rechtstreeks getuige van een relevante, een vooruitstrevende en opnieuw verrassende plaat van Bowie.
Een dag voor zijn 69e verjaardag koop ik kaarten voor David Bowie Is in het Groninger Museum voor zondag 17 januari. Deze keer zal ik het niet missen.

Acht januari. Bowie is jarig. Blackstar komt uit. Op zijn Facebook pagina verschijnt hij breeduit lachend, met de vraag waarom deze man zó blij is. “Is it because it‘s his 69th birthday or that he has released his 28th studio album today and it’s a corker?” Bowie ziet er als herboren uit.

Maandagochtend. Ik sta op, loop naar de badkamer en zie iemand die me vanuit het spiegelbeeld terug staart en lijkt te willen zeggen dat hij er weer klaar voor is, klaar om weer aan het werk te gaan. De ijzel is weg, de school is weer open. De leerlingen komen echter met de bus mijn kant op vandaag; we hebben een themadag in de stad. Over lezen en schrijven, gevuld met auteurs en acteurs. Ik heb er zin in.
Dan is het alsof mijn vrouw op een enorme gong slaat, een geluid producerend dat me verdoofd en waarvan de klanken nog dagen lang zullen resoneren. “Tonny!”, schreeuwt ze en ik schrik, omdat ik de ernst in haar stem meteen herken. Er schieten meteen spookachtige scenario’s door mijn hoofd, maar als ze na het uitroepteken verder gaat, had ik nooit kunnen bedenken wat ik vervolgens hoor: “David Bowie is dood!”

Where the fuck did Monday go?

Het duizelt me even. Hij heeft zijn eigen dood geregisseerd, denk ik meteen. Ik loop vanuit de badkamer naar onze slaapkamer waar mijn vrouw, nog onder de dekens, me van achter haar telefoon hardop voorlezend op de hoogte brengt van de details. Ik zweef. Beneden grijp ik meteen naar mijn telefoon. Van vier vrienden heb ik een appje met het vreselijke nieuws. Berichten op mijn tijdlijn van Twitter die niet over de dood van Bowie gaan lijken misplaatst. De wereld weet het: Bowie was al meer dan een jaar bezig met zijn afscheid.

And fool them all again and again
I’m trying to

Wanneer ik mijn collega’s in de stad treft, weet ik dat ze het nieuws over zijn dood wel gehoord hebben, op één na, maar verder hebben ze idee hebben van de impact die het op mij heeft. Ik heb ook niet de behoefte er met hén over te praten, was er niet eens over begonnen. Laat me maar even alleen zijn met mijn verslagenheid, mijn onsteltenis, mijn bewondering. Wat een afscheid! Samen met de leerlingen loop ik Forum Images binnen en ik zie een rekje met flyers staan. Een stuk of drie hebben David Bowie op de voorkant staan. Ik haal één van de flyers uit het rekje en bekijk hem even. Ik lees niet eens wat er in staat. Ik wil het gewoon even beethouden.
Ik app met een paar vrienden. Ik typ dat ik in de war ben. ’s Avonds kijk ik eindelijk weer eens uit naar De Wereld Draait Door, omdat ik de behoefte voel om hem samen met mede bewonderaars te eren. Zelfs Patricia Paay kan de uitzending niet verstoren. ’s Avonds schakel ik in bij Cultura 24. Ik zie een oud interview. Zijn grootste hits komen voorbij. Bijna voordat ik het in de gaten heb is het middernacht.

Where the fuck did Monday go?

De daaropvolgende dagen blijft het geluid van de gong echoën. David Bowie is dood. Op internet gaan na een tijdje geruchten over een nieuw album, White Star, dat op vrijdag uit zal moeten komen. Lazarus stond na vier dagen weer op, dus Bowie moet nog een verrassing in petto voor ons hebben, denken een aantal fans. Even wil ik het geloven. De meeste liefhebbers geloven er niet in. Was Blackstar nog niet voldoende? In kranten verschijnen grote bijlages. Journalisten proberen te duiden. Columnisten delen hun Bowie ervaringen. In zijn geboortestad komen mensen ’s avonds samen om vuurwerk in de lucht te schieten en gezamenlijk het liedje Starman te zingen. En ik?

Ik luister, lees en denk ik na. De meest interessante stukken die ik enkele dagen na zijn dood lees gaan over de opnames van Blackstar, over de interpretatie van de songteksten van het album en langzamerhand realiseer ik me hoe belezen Bowie was. Hij zou een boek per dag lezen. Ik denk na over wat Bowie gedacht moet hebben toen hij zijn idee voor het album uitwerkte, toen hij de teksten schreef, toen hij besloot niets over zijn ziekte naar buiten te brengen. Steeds meer realiseer ik me dat hij zijn hele leven hetzelfde deed als ik in dezer dagen doe: hij luisterde, las en dacht na. Dat deed hij zó goed dat hij daardoor in staat was zo groot te worden als hij was. Buitenaards groot. Hij luisterde naar anderen om zichzelf te worden. Hij las anderen om zichzelf te worden.

Ik probeerde naar Low, “Heroes” en The Next Day te luisteren alsof ik ze voor het eerst beluisterde. Eén album kon ik niet beluisteren, Blackstar. Na maandag had ik nog niet de durf om het album opnieuw te beluisteren, te beluisteren met de wetenschap dat ik zou luisteren naar een dode Bowie, alsof ik hem nog in leven wilde houden. Ik zag flarden van de videoclip van Lazarus en zag een stervende Bowie achteruitlopend een kast instappen. Ik zag een stervende Bowie geblindoekt op een bed liggen. Ik huiverde. En pas op donderdag realiseerde ik me dat Bowie geslaagd was waarin hij eigenlijk altijd slaagde: hij was opnieuw een grens overgegaan.
De hele week werd Bowie geprezen om zijn veelzijdigheid, om zijn Changes, werd hij neergezet als outsider, als vernieuwer, voorloper. En iedereen had gelijk. Maar wat Bowie vooral deed is ons verder laten kijken, voorbij grenzen. Ik hoorde een liefhebber deze week zeggen dat het voor een fan moeilijk was om Bowie te blijven volgen, dat je steeds opnieuw moest luisteren, dat je steeds weer moest wennen aan een nieuw geluid, dat je je eigen grenzen steeds maar weer moest opzoeken en moest verleggen. Dát is wat Bowie deed: hij verlegde zijn eigen grenzen en daarmee de grenzen van zijn luisteraars. Hij leerde mensen ruimdenkend te zijn, leerde mensen buiten de kaders te denken. Hij verklaarde ooit dat hij homo was, misschien niet omdat hij homo was, maar omdat hij voor ze opkwam.

En toen kwam het moment dat ik het album opnieuw moest beluisteren. En dat deed ik. Met een brok in mijn keel.

Look up here, I'm in heaven
I've got scars that can't be seen
I've got drama, can't be stolen
Everybody knows me know

Zondag ga ik naar David Bowie Is in de stad. Hoe treffend kan de titel van de tentoonstelling zijn? Het zal een soort ereronde worden. Ieder mens passeert ooit de laatste grens, de grens die van leven naar dood. Maar niemand passeerde de grens zoals Bowie hem passeerde. Hij maakte zijn dood tot een kunstwerk, één van zijn beste kunstwerken. In een tijd waar de schreeuw om duidelijke grenzen steeds luider wordt, moet de wereld de man missen die zelfs de grens tussen dood en leven kon doen vervagen. Hij heeft het wéér geflikt. Ergens zwefend tussen hemel, Aarde, Mars en de sterren kunnen we hem nog richting Ground Control horen zingen. Luister maar eens goed, dan kun je hem nog horen.

Look up here, I’m in heaven

David Bowie is niet dood. Hij leeft!

(15 januari 2016)

Het album begint gelijk al met 1 van de hoogtepunten, erg intens en beklemmend nummer, met een angstaanjagende zang van Bowie, daarna is met het tweede nummer de druk en de last wat weg, om daarna met Lazarus opnieuw tot een hoogtepunt te komen, prachtige ballad, en wat mij betreft het absolute hoogtepunt van deze plaat. Dan komt Sue, wat instrumentaal vooral qua drums een werkelijk spektakel is, vooral de laatste halve minuut vormt een zeer intense climax. Daarna met girl loves me een soort van overgangsnummer, om daarna met het nummer dollar days een sfeertje van berusting te creeren. En de afsluiter om het compleet te maken met het sfeertje van het is wel goed en klaar zo, ik kan het loslaten!

Ik zie dit album nu echt iets wat hij tot in de puntjes heeft geregiseerd als afscheidsalbum. Erg intens en luguber allemaal. Erg bijzonder dat een artiest ooit zoiets heeft kunnen maken. Ken zijn muziek nog niet zo lang, maar met zo,n afscheid sta je zo ongeveer op eenzame hoogte! Als dit geen klassieker nu al is, dan komen er nooit weer klassiekers bij volgens mij.

Instrumentaal met soms die eenzame saxofoon in de stilte en de prachtige drums, en bij vlagen breekbare stem van Bowie maken deze van begin tot eind een superalbum. Ik weet zeker dat kosten nog moeite gespaard zijn om deze zo perfect mogelijk te krijgen, dat hoor je overal aan af!

Art Rock is het moment als een rockgroep elementen van andere genres verwerkt in zijn muziek. Het verschil met gewone progrock is dat die groepen meestal ook connecties hebben met het kunstmilieu en/of verwijzingen in hun muziek en artwork. Goede voorbeelden zijn idd Roxy Music, Bowie, Velvet Underground, Talking Heads (Eno-albums)

Volgens mijn thesaurus :
a type of rock music, often with poetic lyrics, characterized by sophisticated harmonic, dynamic, and technical complexity based on forms derived from classical music and requiring performers of considerable training and skill.

Soit, ik gebruik de term maar het is een brede term, en de grens met andere genres is soms dun...

Zoals alle genre omschrijvingen, duh

Vrijdag 8 januari vierde David Bowie zijn 69e verjaardag. Hij deed dit net als in 2013 met nieuwe muziek. Toen kwam er na jaren stilte een nieuw nummer uit van zijn album The Next Day wat 8 maart 2013 uitkwam. Nu verscheen er een compleet album, Blackstar. Dit hing al een tijdje in de lucht en naar nu blijkt, is het zijn afscheidsalbum. Op maandag 11 januari kwam plots het bericht dat Bowie was overleden na een gevecht van 18 maanden tegen kanker. De wereld was verrast en geschokt. Hij had dit heel goed geheim weten te houden. Als je met deze kennis naar het album luistert, vallen er ineens puzzelstukjes op zijn plek. Het is een donker, somber album waarop Bowie zijn eigen dood aankondigt zonder het met zoveel woorden te zeggen. Absoluut hoogtepunt voor mij is het nummer Lazarus. Dit nummer kwam ook als eerste naar buiten. Toen nog zonder clip, die is er inmiddels wel en is bijzonder indrukwekkend. We zien Bowie liggend op bed met een doek voor zijn ogen waarop twee knopen zitten als ogen. En dan de tekst: “Look up here, I’m in heaven. I’ve got scars that can’t be seen. I’ve got drama, can’t be stolen. Everybody knows me now.” Bij mij kruipt het nummer, ook door de clip, onder mijn huid en laat het me niet los. Ook de titeltrack heeft een onheilspellende ondertoon en grijpt je bij je keel. In het laatste nummer lijkt hij zich te verontschuldigen voor het feit dat hij zijn ziekte niet openbaar heeft gemaakt, I can’t give everything away. Alsof hij wil zeggen, ik heb jullie alles gegeven maar dit kon ik niet delen. Ook in het nummer Dollar Days zit een verwijzing naar zijn naderende dood. Het is een taalkundig handigheidje maar in het refrein zit de tekst: “I’m dying too. I’m trying to.” In het Engels kan je dit dus letterlijk opvatten, maar ze zeggen het ook als ze iets graag willen (bv I’m dying to go there). Achteraf valt het dus allemaal op zijn plek. Ik ben geen die hard Bowie fan maar ben toch erg onder de indruk van dit album en van het feit dat hij er nog zin in had terwijl hij zo ziek was.

Hoe is dat boek? Begreep uit recensies dat het voornamelijk een soort van prive/story/weekend stijl boek is.

Vanochtend voor het eerst het album beluisterd, behalve Blackstar en Lazarus had ik er nog niets van gehoord, wel al veel over gelezen (onder andere de hele discussie hier) en met vrienden over gesproken. Ten tijde van het overlijden van Bowie had ik dit album nog in bestelling staan, ik ben toen begonnen met het onderweg in de auto chronologisch beluisteren van zijn hele oeuvre voordat ik aan Blackstar zou beginnen. Vanaf de EP 1966 en The Deram Anthology via al zijn bekende en minder bekende (Labyrinth, Buddha of Suburbia) albums en uiteindelijk na The Next Day Extra was de tijd dus eindelijk rijp voor zijn allerlaatste.

Wauw. Wat een creativiteit. Ik had na alle ophef veel meer jazz verwacht, of wtf-momenten zoals toen ik voor het eerste de pianosolo van Aladdin Sane hoorde. Dat valt best mee. Of komt dat omdat ik The National Anthem van Radiohead al 15 jaar geweldig vind? De iets zwakkere broeders op het eerste gehoor vind ik Girl Loves Me en Dollar Days, maar veel Bowie albums hebben tijd nodig om te rijpen (voor mij o.a. Heroes en Lodger). Verder fraai verwerkte invloeden van Joy Division (in het qua zangstructuur enigszins aan Uncle Floyd/Slip Away verwante Lazarus) en de harmonicariedel uit A New Career in a New Town in het prachtige laatste nummer. Wat een afscheid. Jaren gedacht dat Bring Me the Disco King het laatste nummer op een Bowie album zou zijn, maar dat bleek uiteindelijk een opmaat naar dit werk te zijn. I Can't Give Everything Away zingt Bowie, maar dit album klinkt alsof hij alles wat hij fysiek nog had (wat klinkt zijn stem goed!) in dit werk heeft gestoken. Ongeëvenaard qua intensiteit, (mede vanwege) timing en impact, en de vormgeving van de hoes met glimmende zwarte letters op een zwarte achtergrond is schitterend en goed doordacht.

Respect David, wat een machtig kunstwerk. Zwart, voor altijd glimmend zwart.

Brunniepoo schreef:

Nee, ik beschouw het dan toch meer als een subtopper in de categorie 'Young Americans' (alleen dan behoorlijk minder toegankelijk). De beste Bowie-albums zijn voor mij toch:
- Station to station
- 1. Outside
- Scary monsters
Puur op basis van conceptuele en sfeertechnische samenhang en gemiddelde songkwaliteit. Ik hou rekening met de mogelijkheid dat het besef dat we het nu zonder Bowie moeten stellen bijdraagt aan de positieve waardering van dit (afscheids)album en de inmiddels 46 pagina's die er al over zijn volgeschreven.

Een aantal keren dit album geluisterd om er uiteindelijk mijn beleving over te kunnen vertellen. Ik moet toegeven dat het niet makkelijk is.

'Blackstar' is in het geheel wel een mooi album, maar ik denk dat het hele hoge cijfergemiddelde en de rotsvaste nummer-1 positie flink is beïnvloed door het overlijden van David Bowie, wat toch wel een zwarte bladzijde is uit de popmuziekgeschiedenis.
'Blackstar' en 'Lazarus' blijven bij mij het meest hangen, veruit de twee mooiste nummers van dit album. Ook 'Girl loves me' en 'Dollar days' doen het goed bij mij, maar 'tis a pity, she was a whore' vind ik wat te jazzy-achtig.

Mijn score voor dit album: 4,0*