Camel - Camel (1973)

Na al die jaren eindelijk ook te streamen vanaf vandaag. Ik zag het album op Tidalin remastered en remixed versie staan. Ik ben ook zo benieuwd naar de vinyl editie. Ik wacht eerst af wat de discogs-community ervan zegt, vooraleer ik deze aanschaf. Want uiteraard heb ik deze al, maar wil weten of de 2023-versie beter, anders, uitgebreider is.

Het lijkt erop dat alles uit de box set (behalve de 5.1 mixes) op de streamingdiensten staat.

En dan nu dus ook eindelijk te beluisteren, de enige echte obscure track van de box set (als bonustrack bij dit album). Een track die nog nooit eerder in wat voor vorm dan ook is verschenen en waar ik tot het verschijnen van de tracklist ook nog nooit van gehoord had: Sarah. Met slechts 2:02 minuut heb ik m'n enthousiasme toch maar wat naar beneden bijgesteld. Straks de volle twee minuten maar eens aandachtig beluisteren met m'n koptelefoon.

Wel een beetje jammer dat de extra informatie per song bij Tidal niet staat weergegeven. Nu is het op het eerste oog onduidelijk welke versies van Arubaluba en Curiosity er op staan. De puinhoop en gemakzucht van de toevoeging de boxset helpt ook niet. Maar ik ga het niet aanpassen. Dat doe ik niet meer.

Wat een verademing deze remaster. Alsof je naar een nieuwe plaat luistert... Ook de remasters van The Snow Goose en Mirage vond ik al bijzonder geslaagd. Andere Camel-albums (inclusief kersverse remasters) zijn sinds deze week op digitale streamingsdiensten te beluisteren; dat wordt een druk luisterweekje...

Niet veel meer dan een niemandalletje.

Ik word nu door die berichten over de nieuwe remasters die ik her en der bij verschillende albums lees (en ook bij die nieuwe boxset) wel een beetje nieuwsgierig naar de kwaliteit van die remasters. Ik ben zelf zeer tevreden met de laatste set remasters van alweer flink wat jaren geleden (uit 2002); de afzonderlijke edities van die albums die op CD vaak nog een flink aantal bonustracks toevoegen. Die vond ik een behoorlijke verbetering ten opzichte van de eerste CD-uitgaven, en ook ten opzichte van de LP's.

Kan iemand een beetje uitleggen wat er qua geluidskwaliteit zoveel beter is aan die nieuwe edities? Het zijn toch geen remixen? En die nieuwe versies, zijn die alleen in de Airborn-boxset verkrijgbaar (en op streamingsites ongetwijfeld), maar niet als afzonderlijke CD's?

Terechte (en leuke) vraag!

Laat me beginnen met de disclaimer dat niet elke remix / remaster van een klassiek jaren '70 album geslaagd is. Maar om een antwoord op jouw vraag te geven: bij de meeste nieuwe uitgaven van jaren '70 albums (ik noem deze reeks albums van Camel, maar bijvoorbeeld ook alle Steven Wilson remixes en remasters en de nieuwe uitgaven van de Beatles-albums kunnen worden genoemd) ervaar ik dat het geluid veel opener, helderder en scherper klinkt dan voorheen. Desalniettemin kan ik ook ontzettend genieten van de originele pressings. Die drukken namelijk ook een bepaalde sfeer uit in de context van de tijd waarin het album is gemaakt.

Maar goed, de kortste klap is natuurlijk om zelf de nieuwste remasters (en remixes) te ervaren en je eigen oordeel te vellen. Ik ben trouwens wel benieuwd naar jouw visie hierover, Mssr Renard. Jij hebt veel meer verstand van de nieuwste remixes en/of remasters van albums uit de jaren '70 dan dat ik dat heb.

gaucho; kort en simpel antwoord: voor de remaster hoef je het niet te doen. Die verschilt totaal niet van de vorige remaster. De remix (die te streamen zijn) zijn wel interessant.

Ik wilde een topic aanmaken om uit te leggen wat het verschil is tussen een remaster en remix, want mensen gebruiken de termen door elkaar. Maar ik heb er geen zin in, want het kan ook weer veel discussie oproepen.

Waar het mij om ging, is dat deze plaat niet op een streamingdienst aanwezig was. Ook is deze sinds de jaren 80 niet meer op vinyl verschenen.

Als je denkt een betere sound te hebben ten opzichte van de remasters van de jaren 2000 dan kun je beter niet opnieuw gaan kopen. Wil je de remix luisteren, dan moet je de boxset kopen of de plaat opzoeken bij een streamingdienst. Ik gebuik Tidal, dus mijn kwaliteit is hoger dan die van andere streamingdiensten, die gewoon mp3's afspelen.

Ik vind overigens elke remaster geslaagd, want een remaster is als het ware het stof afblazen, een nieuw vernislaagje aanbrengen. Een slechte remaster heb ik nog nooit gehoord. Een remix is een ander verhaal, maar ook daar nog nooit iets slechts tegengekomen. Ik heb wel platen gehoord waar partijen opnieuw zijn ingespeeld. Dat vind ik wel zonde.

Nu ja. Dit debuut en Nude zijn de moeite waar om opnieuw te kopen, omdat deze sporadisch zijn verschenen. Al die andere kun je gewoon links laten liggen. Trouwens op Nude, Camel, Mirage en Snow Goose na (geloof ik) is de rest niet eens opnieuw op vinyl uitgegeven. Dus het is sowieso óf de boxset óf streamen.

Of er ook cd-reissues komen weet ik niet eens, maar dat zou echt zonde van je geld zijn, want de oude remasters volstaan. Tenzij de remix op cd belandt, dan is het het nadenken waard.

Mssr Renard, bedankt voor je uitleg. Nogmaals, ik ben heel tevreden over de geluidskwaliteit van die 2002-remasters op CD, dus ik ben geneigd het daar inderdaad bij te laten. Vreemd dat die remixen alleen via streaming te beluisteren zijn (nou ja, en via die boxset dus), maar dat is in het huidige tijdsgewricht geen uitzondering meer. Ik heb een gratis account op Spotify, hoewel ik qua streaming tegenwoordig vaker naar YouTube luister. Ik zal die remixen eens opzoeken.

Overigens ken ik genoeg voorbeelden van albums die er in remasters niet bepaald op vooruit gegaan zijn, maar zoiets blijft altijd een kwestie van persoonlijke smaak. Er staat tegenover dat er ook heel veel remasters zijn die wél een aanzienlijke verbetering zijn, soms zelfs een openbaring. Het is de kunst om het kaf van het koren te scheiden, daarom lees ik me bij het overwegen van zo'n aanschaf altijd eerst graag in. En dan nog kom je vaak heel tegengestelde meningen tegen...

Ik voel wel wat voor zo'n topic over remixen en remasters. Tot voor een paar jaar geleden leek het verschil me vrij duidelijk, maar met de overdaad van opgepoetste uitgaven van de laatste jaren lijkt het wel of het verschil steeds kleiner wordt. Wanneer gaat een remaster over in een remix? Misschien toch wel aardig voor een topic. Ik overweeg het te starten wanneer ik er tijd voor heb. Maar dat het veel tegengestelde meningen zal opleveren, met name als het gaat over de vermeende kwaliteitsverbetering van een nieuwe uitgave, staat voor mij op voorhand vast.

Er is ook een hele nieuwe generatie progressive rock-liefhebbers die die remasters van rond de eeuwwisseling niet hebben meegemaakt. Voor die mensen is deze remaster-ronde wellicht interessant, in vergelijking met de cd's die in de jaren 80 verschenen of de inmiddels versleten tweedehands jaren 70 lp's.

Geen idee. Wat ik wel weet is dat Camel niet echt uitgebreid vertegenwoordigd was op de streamingplatforms (Fixx, Caravan, King Crimson, Pendragon, Twelfth Night, noem maar op) zijn of nog steeds erg afwezig of zijn langzaamaan hun collectie online aan het zetten. Al dan niet door het label dat de rechten heeft overgenomen (Universal in dit geval). Ik mis wel echt heel veel Caravan op Tidal. Ik weet niet hoe dat bij andere sites is.

Bedenk ook dat er mensen op de site zitten, die nog nooit een cd of lp hebben gekocht en alles streamen (geen oordeel mijnerzijds). Dan zijn sommige bands een soort van 'niet luisterbaar'. Nu Camel alles van 1973-1984 online heeft gezet (Universal dus) is dat een ontzettende boost voor de band. Maar de cd- en lp-bezitters krabben zich achter de oren; moet ik nu weer alles opnieuw kopen, of is het goed zo. Ik denk dat het voor velen wel goed zo is. Ik denk nog diep en diep na over de nieuwe remaster van Nude en het debuut op lp, want er zit niets extra's bij. Ja, dan is het met het oog op het klimaat en de grondstoffenschaarste (de lp kost 32 euro!!!!!) wel zonde in alle zinnen van het woord. Ik heb Nude en ik heb het debuut en wil ik de opgepoetste versie horen, dan heb ik Tidal.

Concreto : Bij een remaster wordt de bestaande originele remix opgepoetst , verhelderd, ruis, clicks en whatever weggehaald. Niets meer al kan dat in vele gevallen al een hele verbetering zijn. Soms ook niet en is de originele remix zo belabberd dat er niets meer aan te redden valt (Metallica - And Justice For All bijv.)

Bij een remix wordt het compleet vanaf de grond af opnieuw ingemixed en wordt er concreto een compleet nieuwe versie gecreëerd van een al bestaande remix. Dit kan een NW stereo remix zijn maar ook een surround remix. Dit is wat Steven Wilson heeft gedaan voor de catalogus van King Crimson bijvoorbeeld. De voorwaarde hiervoor is wel dat de originele multitracks nog steeds beschikbaar zijn. Dat is jammer genoeg lang niet altijd zo. Dus in het geval van Camel zijn alleen voor Camel, Mirage, Snow Goose, Moonmadness en Nude nieuwe stereo en surround remixen gecreëerd omdat van de rest de multitrack tapes niet meer beschikbaar waren. Dus de rest is alleen geremasterd (zowel wel goed gedaan is het verschil tussen de eerdere remasters en deze te verwaarlozen) in ieder geval wat ik gehoord heb op Apple Music. Ik zal de daadwerkelijk cd's een opzetten als ik de box heb ontvangen.

Dat is exact wat het is. Alleen gebruik je ook het woordje 'remix' waar je gewoon 'eindmix' had kunnen gebruiken.

Het is goed dat je aanhaalt dat de originele mastertapes beschikbaar moeten zijn voor een volledig nieuwe remix. Soms wordt er gewoon een acetate als basis (of erger een digitale versie van cd) geremasterd en dat is het dan. Daar betaal je dan veel voor.

Er zijn ook heel veel tapes verloren gegaan bij de grote Universal-brand, wat er voor heeft gezorgd dat er voor duizenden albums geen originele masters meer zijn. Overigens geldt één en ander ook voor artwork. Daar heb ik allemaal minder verstand van, maar bij sommige reissues, remasters, herpersingen etc. loopt de kwaliteit van het artwork wel erg achter. Maar dan is waarschijnlijk ook het origineel er niet meer, en slaan ze aan het scannen/kopieëren van een hoes.

Terug naar de Camel-reissues. De remasters kennen we nu wel. Ik hoor (bijna) geen verschil tussen de verschillende remasters. Ik hoor wel verschil met de originele lp's, maar die klinken zo slecht nou ook weer niet.

De remixes in het geval Camel betreft: wat effecten (ik hoor wat gated reverb en panning) en omdat er nu meer sporen zijn dan toen, zorgt de panning er ook voor, dat instrumenten beter te horen zijn. In plaats van instrumenten te 'stapelen' op één spoor, kun je ze nu net even een beetje meer rechts of links pannen en dat hoor je (niet uit je telefoon-speaker of laptop-speaker), maar met name door de hoofdtelefoon.

Ik het geval van Daniel met een goede set speakers en dan netjes in het midden stil zitten.

Mssr Renard Nope. Ik sta er soms versteld van. Zo was er bijv een probleem bij het opnieuw remixen van Out Of This World van Marillion (Op Afraid Of Sunlight) omdat de effecten in het middenstuk niet meer beschikbaar zijn en iets zelfde was ook aan de hand met The Gates of Delirium van Yes (op Relayer) waardoor ze disclaimers moeten bijvoegen dat er bepaalde 'elementen' missen.

De overtreffende trap van een NW Remix is wanneer men besluit om bepaalde instrumenten opnieuw in de spelen en die te vervangen tov het origineel (od dat nu heiligschennis is of niet). Dat is gebeurde op bijvoorbeeld A Momentary Lapse Of Reason van Pink Floyd, Construction Of Light van King Crimson en ik meen mij ook te herinneren met The World van Pendragon. Vaak zijn het de drums die dan opnieuw worden gedaan. De eerste twee vond ik wel een verbetering. Crimson zelf ook want de originele Construction Of Light is ook niet meer regulier leverbaar. Alleen de Re-Construction Of Light zie je nog in de winkels liggen.

Het opnieuw inspelen van instrumenten gebeurt vaker dan je denkt. De jaren '70-liveplaten zijn daar goede voorbeelden van. Soms wordt dan alles opnieuw ingezongen, of wat slag- en zelfs leadgitaar opnieuw ingespeeld.

In het geval van remasters kan ik Threshold als voorbeeld noemen. De remasters van de eerste twee platen verschillen als water en vuur met de originelen. Er zijn nieuwe synthlicks en de drums zijn zeker weten opnieuw ingespeeld. En dat terwijl de band de boel zelf in handen had. Alleen de fans die de eerste GEP-exemplaren nog hebben weten dit. De nieuwere fans weten dit niet, want die kennen niet anders, omdat de originelen niet op de streamingsites staan. Geschiedvervalsing is dat.

Om weer naar Camel terug te buigen: Over alle remixes ben ik tevreden, maar Nude is er niet bij geholpen. Wellicht had Latimer beter die plaat opnieuw kunnen inspelen dan Snow Goose. Maar wie ben ik om dat te bepalen.

Camel (studioplaat) klinkt in de opgepoetste versie in elk geval helemaal prima, en ik heb ook de lp van weleer mocht ik een doffere versie willen horen.

Ben blijkbaar niet de enige dit dit opviel.
Latimer gaat me even los.

Zeker een erg goed debut.
Never Let Go springt er wel bovenuit maar er staan voor de rest echt genoeg te genieten op dit album.
En de remaster en nw remix zijn ook zeker heerlijk gedaan. Moet de surround mix nog beluisteren maar dat zal ook vast een genot worden.

Mrrs Renard Heb ook even een korte review geschreven onder de Air Born box. Dit is geen goedkope cash grab maar echt een product waar kwalitatief aandacht aan is besteed.

De remasters, NW stereo remixen, DTS HD remixen en de 10.5 uur (digitaal maar 7.5 overigens) aan live materiaal zijn allemaal om van de smullen.

In de klassieke wereld hoor je vaak dat de opnametechnieken van Decca tot de beste in zijn soort behoren (beter nog dan Deutsche Grammophon en dat is al niet misselijk). Hier hoor je waarom. Overduidelijk wisten ze hoe je een plaat moest opnemen en plukken ze daar hier de voordelen van.

Ik vermoed dan ook dat een tweede box met al het werk wat is uitgegeven door Camel Productions er niet gaat komen omdat ze waarschijnlijk simpelweg niet beschikken over de studio technieken om iets in DTS af te mixen (de laatste RAH BR van 2018 was ook alleen in stereo (jammer genoeg)). Al hebben ze vast alle masters nog wel. Dit moeten ze dan uitbesteden en zal een kostbare happening gaan worden zowel om te produceren of qua verkoopprijs. Hoewel de Japanse shm-cd remasters (hoewel prijzig, iets van 80/90,- Euro) die op het moment van het latere werk al beschikbaar zijn ook indrukwekkend zijn (luister maar eens naar de verschillen op het live album Never Let Go (tussen de origineel en shm-cd uitgave). Ik vond het origineel altijd een beetje dof (maar die wegdoen is ook nogal wat aangezien ik deze heb laten signeren door Colin en Andrew omdat dit mijn eerste contact was met Camel) maar de de laatste is zoveel beter, dynamischer en helderder. Ook de bas klinkt hier gewoon veel warmer.

Indrukwekkende box. Een van de favorieten in mijn collectie.