Spinvis geeft veel te genieten
Het tweedealbumcomplex blijft volgens mij niet beperkt tot artiesten. Ook als luisteraar kun je er last van hebben. Wie zich drie jaar gelegen prettig liet verrassen door de Nieuwegeinse Spinvis (Erik de Jong) en zich helemaal kon verliezen in prachtige, zweverige en dromerige liedjes als
Bagagedrager,
Astronaut en
Herfst en Nieuwegein heeft een groot verlangen opnieuw zo te kunnen opgaan in een reeks nieuwe werkjes van deze huisvlijtkunstenaar. Nu, drie jaar later, zijn die nieuwe werkjes er en ze staan op
Dagen van gras, dagen van stro. En terwijl Spinvis een heel zelfverzekerd tweede album heeft gemaakt, ben je als luisteraar voortdurend aan het vergelijken. Welke is nu beter, het debuut of deze opvolger?
De vraag is niet te beantwoorden. De meningen over het debuut zijn sterk beïnvloed door de complete verrassing van deze onverwachte muziek van eigen bodem. Dat staat een objectieve vergelijking danig in de weg. Je kunt nog zo reikhalzend naar de tweede plaat hebben uitgekeken, je mond valt er niet meer van open, zoals nog wel kon gebeuren bij de eerste. Laat ik daarom de tweede plaat op zijn eigen waarde schatten en ophouden de beide platen aan elkaar te meten.
Spinvis heeft een album afgeleverd met elf nummers, waarvan negen “gewone” liedjes.
Explicateur is een sfeervol instrumentaal nummer. En
Lotus Europa is experimenteel: in tien minuten tijd wordt een absurdistisch verhaal verteld met enkel wat geluiden en muziek op de achtergrond. Als experiment is het interessant en de tekst is ook intrigerend, maar als nummer op een mooie luisterplaat misstaat het een beetje.
Op deze tweede plaat vallen opnieuw de knip-en-plakteksten op. De teksten hebben zo weinig samenhang, maar worden met grote vanzelfsprekendheid gebracht. Het is vervreemdend en poëtisch tegelijkertijd:
“
de stad kleedt zich uit
zuipt als een bruid” (uit
Ik wil alleen maar zwemmen)
“
kijk
iemand zwaait en roept
en blauw staat je zo goed
er gaat een telefoon
je boek ligt in de tuin
’t is zo te zien nog vroeg” (uit
Aan de oevers van de tijd)
“
dit is het begin
maar het lijkt wel een einde
ik weet niet wat het is
ik voel me woest en leeg tegelijk” (uit:
Bijt mijn tong af)
Tekstueel valt er dus weer veel te genieten. Heel veel zinnetjes die achteloos klinken, maar die aan elkaar geplakt vreemd genoeg zeggingskracht krijgen. Maar ook intrigerende vergelijkingen die veraf staan van het cliché. “
Zuipt als een bruid” is daar een mooi voorbeeld van, maar ook de bijbelverwijzing van de aarde die woest en ledig was voor de schepping: “
ik voel me woest en leeg tegelijk”. In de meeste gevallen hebben de teksten geen eenduidige boodschap of verhaallijn. Wel is duidelijk dat ze erg beschouwend zijn. Spinvis observeert het leven, maar ook zijn eigen leven als het ware van een afstandje. Terugkerende onderwerpen zijn de tijd en menselijke relaties. Hoe verhoud je je zelf tot die tijd en gebeurtenissen en hoe verhoud je jezelf tot de mensen om je heen?
Muzikaal gezien is deze tweede plaat minder knutselwerk dan de eerste. Spinvis heeft verschillende muzikanten om zich heen verzameld, zodat er nu meer leven in de muziek zit. Echte drumpartijen, trompet- en cellosolo’s maken de liedjes net iets warmer dan louter computerwerk. Toch is het juist Spinvis’ kunst om met electronica sfeer en gevoel te creëren. Dat doet hij op deze plaat nog volop. Al moeten de liedjes het deze keer wat minder van rare geluidjes en sampletjes hebben.
De plaat staat vol met mooie liedjes, zoals
Ik wil alleen maar zwemmen,
Bijt mijn tong af en
Kom in de cockpit. Het zijn liedjes die een lekker stuwend tempo hebben en zelfs een beetje swingen. Op de typische Spinvis-manier zijn hiermee toch heel melodieuse nummers ontstaan. Hij deinst ook niet terug voor een pittig drumritme of zware (bas)synthesizerklanken. Het is niet zo dat Spinvis alleen maar makkelijk in het gehoor liggende liedjes heeft gemaakt. Sterker nog, het duurt even voor bij de verschillende nummers het kwartje valt.
Aan de oevers van de tijd is een breekbaar, dromerig liedje dat je direct raakt. Maar het meer fladderige
Flamingo heeft even de tijd nodig om te landen. Zulke nummers maken het album meer dan de moeite waard. We hebben er weer een serie prachtige Spinvis-liedjes bij. Met nieuwe intrigerende melodieën, geluiden en teksten.