Ornette Coleman - Free Jazz (1961)

Ik had lunchpauze. En ja, het is niet diepgaand luisteren. Ik zou haast zeggen ‘intuïtief, onbewust luisteren’.

Aan de andere kant vond ik het wel zo intrigerend dat ik na 15 minuten ging checken wat ik hoorde. Het greep me dus wel.

Free Jazz, hoe klonk dat weer?

Dat het geheel wel vaker meer is dan de optelsom van de individuele componenten wordt hier nog eens overduidelijk. Wat een meesterlijke zet om beide kwartetten tegenover elkaar op te zetten, het levert een erg aangenaam paradoxale muiekbeleving; neem bijvoorbeeld het begin met Dolphy's solo: in je linkerkanaal Lafaro's snel spel, tegenover, in je rechterkanaal het rustigere diepe spel van Haden. Zo gaat dat maar door op wonderbaarlijke wijze. Ieder individu treedt op een bepaald moment naar voor, maar dan toch weer niet.

Een partijtje vier tegen vier, waar ze allemaal als winnaars uitkomen. Free Jazz blijft uiteindelijk muzikale teamsport bij uitstek met als enige echte spelregel een gezonde dosis speelvreugde.

Ik verbaas mij wel eens over het beluisteren van muziek door allerlei mensen. Had daar ooit een gedachtewisseling over met Mjuman. Echt luisteren is een proces dat aandacht vraagt, evenals bijvoorbeeld studeren. Dan kun je wel muziek op de achtergrond horen, maar dat is niet wat ik luisteren noem.
Hersenscans tonen aan dat je je aandacht niet tegelijkertijd over twee aandacht vragende processen kunt verdelen. En dit album verdient die aandacht wél. Dat had je trouwens zelf al ervaren, zo begrijp ik.
Mooie beschouwing van dit album Dardan!

Ik luister op verschillende manieren. Je zult gelijk hebben over de onmogelijkheid om twee dingen gelijktijdig te doen. Mijn aandacht zal wel steeds verspringen.

Feit is wel dat ik al sinds de jaren 80 muziek afspeel tijdens het studeren en lezen. Dat heeft geen problemen gegeven om mijn studie ruim binnen de maximale tijd af te ronden.

Echte stilte vind ik vervelend, tenzij ik met de honden wandel in de polder. En dan nog luister ik naar de wolken en de wind.

Daarin verschillen we dus. Nog mooier dan de mooiste muziek is voor mij stilte. De huidige, moderne mens heeft daar over het algemeen een afkeer van. Hij vult zijn dag met allerlei activiteiten en afleiding.
Je kunt natuurlijk heel goed studeren met muziek op de achtergrond. Alleen ik kan dat niet, het leidt mij af.
Dat je snel bent afgestudeerd is natuurlijk prachtig, maar datgene wat ik hierboven beweerde is daarmee niet in tegenspraak.
Wel een beetje off topic. Ik begrijp dat je deze muziek wel kunt waarderen. Je hebt er dan ook met aandacht naar geluisterd. Dit is overigens een album waar ik niet altijd gemakkelijk naar kan luisteren.
Moet er voor in de stemming zijn en niet al te moe. Anders kan ik er niet voldoende aandacht aan schenken.

Tsja ik denk niet dat ik mijn scriptie had kunnen schrijven zonder freejazz (het genre dan, niet deze plaat). Juist als ik focus en concentratie nodig heb, dan helpt dit soort muziek mij. Ayler, Frank Wright en Coltrane: ik heb ze grijs gedraaid tijdens mijn studie. En nu nog draai ik het als ik voor mijn werk beleidsstukken of ontwikkelingsperspectieven voor mijn leerlingen moet schrijven. Of ik dan minder goed luister? Blijkbaar is wetenschappelijk vastgesteld van wel. Ik heb er niet zoveel boodschap aan. Die albums kan ik dromen, ze staan deels onder mijn vijf en vierenhalf waarderingen. Het zal dus wel goed zitten.

Voor mij is luisteren naar muziek per definitie : luisteren met concentratie. En omdat het brein zich maar op één ding kan concentreren, kun je niet tegelijkertijd geconcentreerd werken / studeren / lezen én ook nog eens met geconcentreerde aandacht naar muziek luisteren. Als je op je routine kunt werken, dan (zo stel ik mij voor) is het mogelijk om óók naar muziek te "luisteren", maar één van beide processen is dan wel met mindere aandacht. Echt multitasken bestaat dan ook niet (dan heb ik het over activiteiten waarbij aandacht en concentratie vereist zijn). Ik weet dat bijna alle scholieren en studenten studeren met muziek aan, maar voor mij is dat niet aantrekkelijk; ik zou er stress van krijgen. Peter Buwalda schrijft met muziek van Beethoven op - ik denk dat hij dan met behulp van de muziek in een soort "flow" komt - als je dat "luisteren" wilt noemen dan snap ik dat, maar het zou voor mij onmogelijk zijn.

Fair enough. Ik heb het nu in de tuin beluisterd zonder andere activiteiten. Slechts af en toe een passerende auto of een blaffende hond. Ik blijf het een mooi blokkendoos vinden waarvan ik nog geen kasteel heb kunnen bouwen, maar waarvan ik wel vind dat de blokjes lekker in mijn hand liggen.

Dit album had bij mij ook enige luisterbeurten nodig voordat ik de structuur van de muziek "snapte". Soms ben ik bovendien te moe om naar platen zoals deze te luisteren, en dan zoek ik iets anders uit. Of ik ga een onderhoudend boek lezen.

Nee dit is zeker geen album wat altijd maar opgezet kan worden. Ik heb t album nog niet zo gek lang in bezit (lang leve de 5 disc classic album boxjes!) en dit specifieke album nu een keer of 4 opgezet. De kans dat het gaat stijgen naar een 4* is zeker wel aanwezig er valt tenslotte nog genoeg te ontdekken maar nu laat ik het hier even bij.

Hm. Dit werkt bij mij behoorlijk op mijn zenuwen. Mag voor mij wat minder "free" zijn.