Genesis - The Lamb Lies Down on Broadway (1974)

Per saldo het zwakste jaren '70 album van Genesis... naast onder meer Incantations, Tales from Topographic Oceans en diverse (vooral) latere Emerson, Lake & Palmerwerken een schoolvoorbeeld van "de excessen van de prog" (waar volgens de overlevering de punk en new wave dan weer tegen moesten ageren, waarna ene Phil Collins Genesis een andere kant op moest sturen, etc. etc. etc.).

Natuurlijk staat hier wel een aantal sterke nummers op (In the Cage, Carpet Crawlers, Colony of Slippermen), maar als geheel bezwijkt dit onder zijn eigen gewicht en eigenlijk wel zodanig dat ik ook niet direct voor me zie hoe het met de helft minder materiaal een werkelijk sterk enkel-album geweest zou zijn.

Na de veel betreurde breuk tussen Peter Gabriel en de rest van Genesis zouden beide partijen, elk op hun eigen manier, met materiaal komen dat dit logge werkstuk ver in de schaduw stelde. Een win-winsituatie zullen we maar zeggen...

Veel beter dan The Lamb gaat het ook nooit meer worden vrees ik. Of thans die mening was ik toebedeeld tussen ruwweg 1993 (Toen ik The Lamb ontdekte) en 2008 toen ik de nw remaster hoorde en nogmaals even compleet van mijn stoel werd geblazen. Nu kijkende naar de huidige muziek industrie, weet ik wel zeker dat de tijd dan bands de ruimte kregen om zulke albums te maken voorgoed voorbij is. Ook al is er nog steeds wel veel goeds onder de zon, nw Marillion, Steven Wilson, etc. we leven in een wereld waarin Adele met de Grammy Awards het lef heeft om tijdens een tribute aan George Micheal de tekst vergeet en dat blijkbaar heel normaal vind of die idiote rapper die ondanks een concert in Nederland, hoeveel ? 3 keer wist uit te stellen.

Ook al is namelijk TLLDOB mijn favoriete album aller tijden, ik kon me nooit vinden in de kwaliteit van eerst de straight to cd kopie (heb ik nog een picture disc van gesigneerd door Rutherford die ook een The Lamb eerste druk LP voor mij signeerde), daarna de Definitive Remaster die al helemaal klinkt als opgenomen aan het einee van een holle pijp. Ik begon daarom al redelijk gauw te luisteren naar een bootleg The Lamb Lives en later the Live Versie van The Lamb uit The Archives box 1, waar het gitaargeluid van Hackett meer naar de voorgrond is gezet (Luister eens naar de solo in The Lamia). Ik vond deze versie verre malen beter door de dynamiek en het rauwere geluid. En toen was daar de remaster of beter heropname. Naar zeggen is aan deze van alle albums het meeste gesleuteld en is in deze heropname de meeste tijd gestopt en dat is dan ook hoorbaar. Werkelijk fenomenaal. Luister nu maar eens naar Fly On A Windshield/Broadway Melody Of 1974, wat een subtiliteit en wat een bombast dan weet. Ook een nummer als Silent Sorrow In An Empty Boat is nu veel mooier. Iedere keer weer hoor ik nu wat anders, iets at ik nog niet eerder heb gehoord. Iedere keer als ik het album beluister ontluiken zich nieuwe verassingen en nu nog veel meer als daarvoor. We moeten Nick Davis dankbaar zijn tot in de eeuwigheid .

Voor mij, waarom, The Lamb, omdat het wat mij betreft de enige keer is dat emotie en creativiteit worden samengebracht op zon succesvolle manier en een niveau wordt bereikt dat vaak is benaderd, maar nooit is geëvenaard vakmanschap, dan wel eindeloos is geprobeerd. Vaak is het het een of het ander. Typisch, voorbeeld is hier Dream Theater. Enorm veel creatief, een hoog niveau, maar 0.0 emotie. Daar heb je bij Genesis in het algemeen maar vooral bij de Lamb geen last van. Verder voel ik me aangetrokken door het verhaal en het hele idee van een concept album wat ook hier mooi wordt uitgewerkt. Daarnaast is het gitaarwerk van Hackett van groot belang maar wellicht nog meer de Mellotron van Banks, die in zoveel nummers bijdraagt aan die emotie en dat dramatische effect. En de Mellotron, als je de mogelijkheid hebt om de DVD-A te beluisteren is een instrument dat lijkt te zijn uitgevonden voor surround sound.

Iedere muzikant heeft op zijn manier een steetje bijgedragen aan dit album. Er is vaak gezegd dat het een voornamelijk Gabriel project was maar daar heb ik eerlijk gezegd altijd weinig van geloofd aangezien het te duidelijk hoorbaar is dat dit niet zo is. Het mag ongetwijfeld zo zijn dat de teksten voornamelijk uit zijn geniale brein zijn getoverd, maar verspreid over het hele album, is het dan weet Hackett, dan weer Banks, dan weer Collins en dan weer Rutherford die om beurten de show stelen.

Nu voor het beluisteren van het album kan ik alleen maar zeggen dat het album voornamelijk het beste werkt door het in zijn geheel door te slikken en niet hier en daar stukjes te gaan beluisteren. Ik waardeer dat Hackett en Genesis soms nog weer was passages van stal halen en het live ten gehore brengen, maar ik vind toch echt dat dit een teveel uit zijn verband getrokken effect oplevert. Alles op dit album heeft voornamelijk kracht doordat het in contact staat met elkaar en in dienst staat van elkaar. Ieder nummer heeft zijn eigen reden van het bestaan en maakt een cruciaal onderdeel uit van het algehele geheel. Ik zet het vrijwel alleen maar op als ik ook daadwerkelijk de tijd heb om het helemaal te beluisteren. Het zijn in wezen vier nummers (nu 2) die zijn opgelegd in verschillende passages. Niet een x aantal nummers die op een album staan.

The Lamb Lies Down On Broadway is ook zo'n typisch album dat zich een eerste, tweede of derde keer amper laat grijpen. Ja, wederom hoorde ik dat de kwaliteit hoogstaand was, maar dit keer had ik echt de teksten en een uitleg van het concept nodig om het helemaal goed te laten doordringen. Een conceptalbum luisteren zonder een minimaal idee van waar het over gaat, zorgt er bij mij immers voor dat ik beduidend minder voeling met het album heb. Thema's als masculiniteit, seksualiteit, gespleten persoonlijkheid en maatschappelijke vervreemding lijken de hoofdgedachte uit te maken, maar dan overgoten met een semi-fantastisch/psychedelisch sausje. Dit is het eerste album waar ik geen klachten over de manier hoe Gabriel zijn teksten vorm geeft en voelt het aan alsof de bandleden harmonieuzer te werk gingen dan voorheen. De eerder door mij bekritiseerde tracks als Get 'Em Out By Friday en The Battle Of Epping Forest waren immers redenen om albums als Foxtrot en Selling England By The Pound geen hogere scores te geven. Nee, hier klopt de combinatie van teksten, zang en muziek helemaal.

Als ik kijk op basis van hoogtepunten dan zou ik The Lamb Lies Down On Broadway onder Nursery Cryme en Selling England By The Pound zetten. The Musical Box, Supper's Ready, Dancing With The Moonlit Knight en The Cinema Show zijn immers niet overtroffen door individuele songs op dit album. Ook vind ik het album lang niet zo sterk of spannend eindigen als ik had gehoopt. Niet slecht, maar ik vind het toch fijn als conceptalbums het beste voor het laatste bewaren, terwijl ik het idee heb dat het hier vanaf The Colony Of Slippermen niet meer spannender wordt. Als ik kijk naar de meest geliefde songs valt het toch op dat het gros van de favorieten op de eerste helft van het album staat. Geen probleem, maar ergens wel tekenend. Ik begrijp ook de kritiek vanuit Hackett wel dat er meer gitaar op had gemogen, want buiten enkele toffe stukken (In The Cage vooral), mis ik bij vlagen wat meer van het venijn dat Dancing With The Moonlit Knight of The Musical Box zo groots maakte.

Hoogtepunten genoeg verder, al begint het album wat mij betreft pas echt helemaal op te leven bij In The Cage, waarop vooral het bas en drumwerk werkelijk subliem is. Back In N.Y.C. heeft prachtig dromerige toetsenpartijen en een bijna agressief en getormenteerd klinkende Peter Gabriel. The Carpet Crawlers vond ik voorheen als los nummer altijd maar wat soft, maar nu geniet ik van het hopeloze beeld dat in de tekst geschetst wordt in combinatie met de dromerige zang van Gabriels en de backing vocals van Collins. The Waiting Room is een angstaanjagend stukje ambient op een manier die me (itt als Pink Floyd het deed) niet ergert. Die epische piano/gitaar-overgang in Anyway klinkt als iets waar een band als Virgin Steele veel inspiratie op hun metaloperas uit gehaald zal hebben. The Lamia is weer een sterke epische track met naargeestige tekst en Silent Sorrow In Empty Boats is wederom een mooie dromerige instrumental. In The Colony Of Slippermen komt Gabriels meer quirky kant nog even naar boven, maar hier klopt het wel met de muziek.

Vanaf Riding The Scree vind ik het echter allemaal een beetje inkakken. Ik vind het gitaarintro van It ook wel leuk beginnen (hallo The Who!), maar haak hier qua tekst dan weer helemaal af. Enigszins jammer dat het album dan zo eindigt na de sterke aanloop. Na lang wikken en wegen zet ik Nursery Cryme en Selling England By The Pound toch nog boven dit album. De hoogtepunten zijn daar wat mij betreft toch spannender en spetterender, waar The Lamb Lies Down On Broadway soms wat kabbelt en zwakker afsluit dan hij start. Ik zie deze drie albums in de toekomst echter nog wel wisselen qua positie op basis van hoe ik me op dat moment voel, de kwaliteit ligt daarvoor dicht genoeg bij elkaar.

Tussenstand:
1. Nursery Cryme
2. Selling England By The Pound
3. The Lamb Lies Down On Broadway
4. Foxtrot
5. Trespass
6. From Genesis To Revelation

Deze lp staat al enkele jaren in de kast en komt uit de collectie van mijn vader. Ergens moest ik wel glimlachen toen ik het vinyl tevoorschijn haalde en een zo goed als smetteloze plaat in mijn handen had. Ik snap dat wel. Ik heb de afgelopen dagen veel naar dit album geluisterd, maar omdat ik weinig zin had om in een epos van 94 minuten om de haverklap de plaat om te draaien of te verwisselen, heb ik deze maar gepindakaast.

Die tijdsduur is echt een hoge drempel. Net als mijn pa vrees ik dat ik dit in de toekomst niet veel meer ga draaien. Het is zeker niet slecht, maar wel een hele bevalling. The Lamb Lies Down On Broadway zet je niet even op voor een paar nummers. Het is gewoon een lang stuk en losse delen komen simpelweg niet tot hun recht. Ik ben eigenlijk ook wel verbaasd door de populariteit van dit album. Zo makkelijk behapbaar is het niet. Misschien had ik dit album moeten ontdekken in mijn studententijd, want met een kind is het verdomd lastig om een vrij anderhalf uurtje te vinden. Om dit album te kunnen waarderen, heb je gewoon de lp-hoes of het cd-boekje nodig. Alleen wanneer je het verhaal kent, kun je dit op waarde schatten. Anders is het een verzameling bizarre fragmenten. Het concept spreekt me wel aan en sinds ik het doorgenomen heb, beviel de plaat me een stuk beter.

Het is wel lastig om de betere stukken aan te wijzen. Slecht of saai vind het nergens, maar waar op vorige albums echt naar hoogtepunten gewerkt werd, blijft het hier op een bepaald niveau hangen. The Waiting Room springt er voor mij misschien nog het meest uit, omdat het hier even heel naar wordt qua sfeer. Die afwisseling mis ik wel. Ik houd in principe best van conceptalbums, maar 94 minuten is me gewoon teveel van het goede, al heb ik best wel respect voor wat Genesis hier in elkaar gebokst heeft.



Tussenstand:
1. Selling England By The Pound
2. Nursery Cryme
3. The Lamb Lies Down On Broadway
4. Foxtrot
5. Trespass
6. From Genesis To Revelation

Ik moest toch wat terug in het cijfer in de beoordeling van The Lamb.

In de basis ben ik het eens, dat het album te lang duurt.

Gecombineerd met de kritiek dat er een te hoog experimenteer gehalte in zit, Gabriel bepaald niet mooier zingt dan op voorgaande Genesis albums, vooral waar het in menige track over gaat in een soort van schreeuwen, en ik mis eigenlijk de grote instrumentale stukken, het dromerige tot symfonische bombast opgevoerde samenspel van Hackett, Banks, Collins en Rutherford.

Waar de stem van Gabriel bij voorgaande albums bijdroeg dusdanig dat het geheel meer werd dan de som der delen, daar stokt deze bijdrage op de Lamb. Ik kan mij voorstellen dat Gabriel, vrij snel na het uitbrengen van dit album voor zichzelf tot een vergelijkbare conclusie kwam en dus ook is opgestapt.

Maar één album in de reeks van traditionele lange albums van Genesis is er van The Lamb lies down on Broadway prima te maken:

01. The Carpet crawlers
02. Fly on a windshield
03. Broadway melody of 1974
04. Cuckoo cocoon
05. In the cage
06. Hairless heart
07. Counting out time
08. The Chamber of 32 doors
09. The Lamia
10. The Light dies down on Broadway
11. Riding the scree
12. In the rabits
13. It

53 minuten en naar mijn smaak veel beter te verteren dan de complete Lamb. Maar bij een dergelijke compilatie is nog wel 5 sterren mogelijk, niet meer voor het volledige album.

Heiligschennis natuurlijk wat hierboven gebeurt. En ik maar denken dat ik ze vliegen zag toen het mij op een trip verging vergelijkbaar met wat dit machtige kunstwerk beschrijft. De allesomvattende rode draad uiteengezet in de knallende opener annex titeltrack, binnen het geheel uiteraard volstrekt onmisbaar. Je kunt dit zien als een soort van bijbels verhaal. Dit zijn de meer hedendaagse heilige geschriften. Een onbevattelijk grootse openbaring maakt zich spoedig meester van je algehele wezen, toegezonden vanuit het hooggelegen aardse enigma ook wel het immens eloquent uitgestrekte firmament. Je hele zijn in leven nu op het punt voorgoed te veranderen dan wel in sublieme aantasting plaats te maken voor iets anders.

De eerste Genesis-plaat die ik leerde kennen, indertijd blind gekocht op basis van de vijf-sterren-recensie in de Muziek Expres, en er zijn slechtere platen om mee te beginnen. Van die recensie herinner ik me niets meer, maar ik was me er toen al wel van bewust dat de opzet van kortere nummers een breuk betekende met de voorafgaande albums. Dat sommige mensen de plaat moeilijk vinden verbaast me eigenlijk een beetje, want de meeste nummers zijn zo helder gestructureerd en bevatten zulke toegankelijke melodieën dat ik dit zelf nooit als een moeilijk album heb ervaren. Integendeel zelfs, de relatief korte nummers, de enorme rijkdom aan melodieën, de variatie aan stijlen, die incidentele instrumentale flarden tussendoor die zo sfeerverhogend werken, de teksten vol alliteraties, de humor (Counting out time !), het verhaal dat verduidelijkt wordt door de hervertelling in proza op de hoes, de manier waarop de queeste van de plot vertaald wordt in het avontuur van de muzikale reis, en vooral de sound, met gloedvolle keyboards die klinken alsof de klank voor de gelegenheid extra mooi is opgepoetst (culminerend in die lange solo op The raven) maken hier voor mij gevoel ook nu nog een prima instapper voor de vroege Genesis van. En 45 jaar later klinkt hij merkwaardig genoeg nog altijd even fris.
        Minpunten : Back in N.Y.C. kan ik nauwelijks naar luisteren vanwege dat horten-en-stoten-ritme en die vervelende melodie, en op kant 4 lijkt de plaat stoom en energie te verliezen, alsof de band er tegen het einde van de opnames geen zin meer in had (hetgeen raar is omdat zo'n plaat natuurlijk zelden of nooit in "chronologische" volgorde wordt opgenomen, maar ja, elke keer dat ik dit album draai valt me toch weer een zekere lusteloosheid op, en it. met z'n flauwe riff wordt voor mij nergens zo'n meeslepende afsluiter als de bedoeling is). Toegegeven, de reprise van de melodie van de refreinregel van het titelnummer in The light dies down on Broadway móét ook een beetje mat klinken, maar na The colony of slippermen raakt de plaat mij toch een beetje kwijt, zonder dat overigens de *****-score in gevaar komt, want de eerste drie elpeekanten zijn bijkans perfect.
        Maar waar deze plaat voor mij vooral uniek in is... Bezig met duizend-en-één andere dingen overdag schiet er regelmatig ongevraagd een tekstflard door mijn hoofd, variërend van een stompzinnige oorwurm uit een nummer van Slade of Hall & Oates tot mooie of ondoordringbare regels van Jim Morrison of Leonard Cohen. Het aantal regels, nummers en artiesten die mij zo "overkomen" loopt in de honderden (zo niet duizenden), maar ik denk dat ik van geen enkele plaat zo vaak regels binnenkrijg (en ik denk ook dat geen enkele plaat zo'n dichtheid aan "binnenvliegende" regels heeft) als The lamb. "Wonder women you can draw your blind, don't look at me, I'm not your kind!", "There's Howard Hughes in blue suede shoes", "I wonder where the hell I am, some kind of jam?", "I got sunshine in my stomach like I just rocked my baby to sleep", "Turn fast – turn sour, turn sweat – turn sour", "Empty in their fullness like a frozen pantomime", "Who needs illusion of love and affection?", "I got unexpected distress from my mistress", "And the tickler takes his tickleback", "Even academics searching printed word", "She gonna take you thru' the tunnel of light – she gonna lead you right", "Anyway, they say she comes on a pale horse", "He's such a fine dancer!", "But ripples on the sweet pink water reveal some company unthought of", "We have been waiting for our waters to bring you cool", "It is the scent of garlic that lingers on my chocolate fingers", "Slubberdegullions on squeaky feet", "We like you have tasted love", "Me? Like you? Like that!", "Onderstand Rail, dat's de end of your tail", "As he walks along the gorge's edge", "Evel Knievel you got nothing on me... here I go!", "Taken down, taken down by the undertow"... (Ik heb geprobeerd om niet méér fragmenten te kiezen dan er nummers op de plaat staan, maar dat ging gewoon niet.) Ik kan me ook voorstellen dat vele liefhebbers van deze plaat bovenstaande regels lezen en bij elk fragment meteen de bijbehorende melodie in hun hoofd horen. En natuurlijk betekenen deze regels allemaal wat, maar het is ook en vooral hoe ze klínken waardoor ze zo memorabel zijn en waardoor ze zich zo vaak ongevraagd bij mij aandienen – de rijmvorm, de alliteratie, het zeer uitgebreide vocabulaire, de verwrongen manier waarop ze vaak gezongen worden, en het "lekker bekken" binnen de muziekregel.

Naar aanleiding van dit topic beluisterde ik dit album.

Genesis is er eentje van m’n vaders platenkast. Kan me niet echt herinneren of deze daar ook onderdeel van is.
Een vrij lange zit toch wel dit album. Ondanks dat ik de muziek wel erg prettige vind en vooral muziek vind waar je na meerdere luisterbeurten steeds meer gaat ontdekken, vind ik het inderdaad wel een lange zit. Peter Gabriel heeft een prettige stem, dus dat werkt al snel goed bij mij. Er lijkt ook iets conceptueels te zitten in deze plaat, maar om dat helemaal uit te diepen heb ik nog wel wat luisterbeurten nodig en ik denk dat die er zeker wel gaan komen van deze plaat.

Ik heb hierboven wel eens beschreven dat ik een beetje een parallel zie tussen Tommy van The Wo en dit album. Zo hoorde ik 3 dagen geleden 's avonds op de radio de singleversie van See Me, Feel Me. De ochtend daarna dus weer eens Tommy beluisterd. En ja, gisteren dus weer The Lamb Lies down on Broadway. Zo werkt het dus vanaf nu bij mij, blijkbaar.

Deze luisterbeurt maakt voor mij wel twee dingen duidelijk. Op de eerste plaats was dit album een tweesprong in de ontwikkeling van Genesis. De invloed van Gabriel is op dit album veel groter dan voorheen. Logisch dat hij solo ging. Op zijn solo-albums van de jaren daarna trekt hij de ingezette lijn gewoon door. De overgebleven leden gingen op de volgende twee albums weer terug naar de sound van (met name) Selling England by the Pound. Nu wil dit soort opsplitsingen nogal eens een of twee verliezers opleveren. Maar dat was bij Genesis dus duidelijk niet het geval.

Op de tweede plaats werd duidelijk dat dit album gewoon nog altijd terecht in mijn top 10 staat. Sterker: ik denk dat dit soort muziek/albums niet meer gemaakt worden. Maar dat laatste zal wel een generatiedingetje zijn ...

Afgelopen zondag was ik bij een concert van The Watch, een redelijk onbekende Italiaanse progband die dit album intergraal ten gehore bracht ter ere van het vijftigjarig jubileum dat het dit jaar mag vieren. The Lamb is voor mij altijd een moeilijkere plaat gebleken dan de andere uit de klassieke periode van de band. Het is zeker niet het geval dat ik moeite heb met relatief lange albums, maar op de één of andere manier pakte het album mij nooit zo. In ieder geval niet zoals de andere parels van Genesis me wel bij de muzikale lurven weten te nemen.

Wat me het meest van het concert is bijgebleven is de ongelooflijk grote hoeveelheid spelplezier van de heren. Vaak genoeg heb ik bands meegemaakt die zo levensmoe en afgepoeierd op het podium hun ding stonden te doen, dat het gewoon moeizaam was er doorheen te komen. Hier heb ik continue met een grote glimlach op mijn gezicht zitten kijken naar een groep mensen die zo zichtbaar veel lol en plezier met elkaar en het publiek aan het hebben waren, dat het gewoon immens aanstekelijk was. Daar komt nog bovenop dat het spel van een uitmuntende kwaliteit was en dat met een toegift in de vorm van The Musical Box de avond knallend werd afgesloten.

Het is me al meermaals overkomen dat een liveregistratie van een nummer of een album een heel positieve uitwerking op me heeft. Gelukkig is dat ook bij The Lamb het geval; meer en meer begin ik de genialiteit en schoonheid van dit belachelijk goede album in te zien en te waarderen. Dus om kort te zijn; hulde aan alle progbands die de prachtige progressieve muziek uit de jaren zeventig in leven houden door het live te blijven opvoeren, want dit tijdloze werk verdient - en zo ook hun medekompanen uit hetzelfde decennium - niks meer en niks minder.