Opeth - Ghost Reveries (2005)

't Is weer een goede plaat geworden inderdaad. Alleen de experimentjes zoals het nummer "Atonement" en het prominentere gebruik van keyboards in bijvoorbeeld "The Grand Conjuration" ben ik wat minder over te spreken.

Atonement is opzich een goed nummer alhoewel het vrij saai is, maar het past totaal niet in de sfeer van het album.
Voor het gebruik van keyboards in metal ben ik ook nogal huiverig. In een zuiver sfeerbepalende/ondersteunde rol heb ik er geen problemen mee, maar ga er alsjeblieft geen riedeltjes op spelen (a la Dream Theater). Gebruik dan een piano, zoals op Blackwater Park bijvoorbeeld.

Overall is het wel een 4 sterren album, maar ik betwijfel ten zeerste of dit nog meer gaat worden.

Van de 4 Opeth albums die ik ken is dit met afstand de beste. Still Life heeft wat teveel die typische metalsound. Damnation en Blackwater Park zijn prima albums, maar missen de variatie en het geluid van dit album. Tevens was dit mijn eerste kennismaking met Opeth en die albums zijn altijd wat specialer.

Het begint meteen al goed met Ghost of Perdition. Na zo'n 8 seconden wordt er meteen zwaar gebeukt voordat er diverse passages komen waar de druk wat van de ketel wordt gehaald. Vooral het gedeelte waarin gezongen wordt "Devil cracked the earthly shell" is meesterlijk. Kort samengevat een supernummer ; hun een-na-beste na Hours of Wealth.

Daarna het swingende Baying of the Hounds met zijn Deep Purple invloed. De nieuwe toetsenist Per Wiberg kan zich hier heerlijk uitleven. Sowieso is hij een verrijking voor het geluid van de band. Wederom een supernummer.

Beneath the Mire vond ik altijd het wat mindere nummer van het album, maar deze heeft zich toch steeds verder omhooggewerkt. Het is een apart nummer dat alle kanten op zwalkt met soms een wat cheesy toetsengeluid. Maar nu ik er aan gewend ben zou ik het niet anders meer willen.

Atonement leek bij de eerste beluistering een wat saaie plaat die zes minuten doorkabbelde. Dat saaie ging er al snel af en nu is het 1 van de 8 hoogtepunten van deze cd. Er wordt hier een hele mooie oosterse sfeer gecreëerd.

Reverie / Harlequin Forest is het langste nummer van het album, maar dankt dit door een twee minuten durend repeterend einde. Dit is het enige smetje op het album en eigenlijk totaal onnodig. De rest van het nummer is wederom erg goed.

Hours of Wealth is voor Opeth wat Silent Lucidity is voor Queensrÿche namelijk een fenomenale aparte ballad. Het bestaat uit drie wonderschone delen en is wat mij betreft een van de mooiste nummers allertijden.

Toen ik dit album de eerste paar keer luisterde leek het altijd of The Grand Conjuration twee keer zo lang duurde als nodig was. Inmiddels is de ruim 10 minuten die de song duurt om voordat je het weet. Het blijft echter een vreemde eend in de bijt op het album, wellicht iets te veel nu-metal invloeden, maar dan wel the Opeth way. Zolang ze niet een heel album zoals dit nummer maken is het een prima experiment.

Het korte rustige afsluitende Isolation Years wordt veelal als mindere song beschouwd, maar ik snap eigenlijk niet waarom. Het is gewoon een bloedmooi nummer.

Voorlopig staat deze nog op 4,5 ster, maar ik neig steeds meer naar 5 sterren.

De afgelopen maand heb ik me proberen te verdiepen in dit album van Opeth. Dat viel nog niet mee. Niet omdat dit zo'n slecht album is, maar omdat ik elke keer dat ik dit Ghost Reveries luisterde, halverwege mijn aandacht verloor.
Het album opent sterk, en ook The Baying of the Hounds bevalt me wel. Tijdens Atonement verlies ik mijn aandacht. Het is geen album waar me de haren van overeind gaan staan van ergernis, maar in tegenstelling tot veel andere rustige Opethnummers wringt er niks, er zit geen dreiging achter. Daarna komt mijn aandacht ook niet meer terug. De nummers missen gewoon spanning. Wat ik op Blackwater Park zo waardeer, spannende nummers die opeens om kunnen slaan van iets kwaadaardigs naar een ingetogen (ingehouden is misschien een beter woord hier) stuk, of gewoon geniale melodielijnen die naar een climax toewerken, mis ik in de rest van het album. Het klinkt allemaal een beetje vlak, bijna plichtmatig. Daarbij vind ik dat Michael's cleane zang veel gepolijster klinkt dan op eerdere albums. Heel mooi en verzorgd, maar het weet me niet te boeien.
Ghost Reveries wordt nergens echt slecht, maar na een flink aantal keren beluisteren deze maand, ben ik er ook niet van onder de indruk. De 3.0* die ik had staan, blijft staan. De komende weken proberen of Watershed wat meer indruk op me weet te maken.

3.0*

Doordat Heritage mij steeds beter begint te bevallen kwam ik op het idee Ghost Reveries weer eens op te zetten, en ik overweeg nu nog een halfje bovenop die 4 sterren te doen die ik hier al had staan. Er wordt hier echt uitstekend gemusiceerd, en de geweldige productie laat dat perfect horen. Ik heb zelf nergens het idee dat het geforceerd wordt, alles klinkt mij heel natuurlijk in de oren. Het enige nadeel is voor mij dat de plaat wat aan de lange kant is, maar dat verschilt nogal per situatie. Als ik nummers als Ghost of Perdition of The Baying of the Hounds dan weer op zich bekijk heb ik eigenlijk helemaal niets te klagen, de klasse spat er van af, het wordt nergens saai.

Ik heb Opeth altijd een erg intrigerende band gevonden. Maar wel één van het kaliber 'moet je zin in hebben'. Je zet niet zomaar Opeth op. A: je moet er voor in de stemming zijn. B: je moet er eens goed voor gaan zitten. C: welk album zet je op? Want ja...er zijn er redelijk wat. En de één is beter dan de ander.
Waar het bij mij uitkomt als ik Opeth opzet, zit 'm vooral in de muzikale eigenschappen van de band. Opeth biedt namelijk een geweldig portie muzikaal vernuft; ze zijn hard, melodieus, progressief, agressief, sensitief, extreem afwisselend. En bij iedere luisterbeurt groeit de muziek. In de meeste gevallen zelfs tot ongekende proporties. Want Opeth is een heel goede band.
En dat geldt dus ook voor één van hun meest veelzijdige en complete albums uit hun discografie, te weten Ghost Reveries, het vervolg op het tweeluik Deliverance/Damnation.
Een verschil met de voorgangers qua geluid zit 'm dit keer vooral in het meer naar voren geschoven keyboard-werk van Per Wiberg, die vanaf dit album officieel toetrad als vijfde bandlid. Zijn sfeervolle toetsenpartijen domineren weliswaar niet het gehele album, maar duidelijk is wel te horen dat Opeth met deze partijen voor meer kleur zorgt op dit album. Persoonlijk vind ik het een goede zet, aangezien keyboards voor een behoorlijk sfeer-versterkend contrast kunnen zorgen. En voor een groot deel draait het bij Opeth toch ook wel om sfeer.

In eerste instantie lijkt het voor een aantal seconden erop, dat Opeth de lijn voortzet, die al op Damnation te horen is. Maar dan knalt "Ghost of Perdition" er zó hard in, dat de vergelijking met Damnation meteen overboord gegooit is.
"Ghost of Perdition" zet meteen de toon voor de rest van het album en is ook meteen zo'n beetje het beste nummer van de plaat. Mikael bedient zich weer als geen ander van zijn alles-vermorzelende grunt-partijen, maar weet zich wederom als geen ander ook goed staande te houden betreffende zijn cleane zangpartijen.
Alleen al deze opener laat horen dat Opeth de kracht en intensiteit van platen als Blackwater Park en Deliverance (die ik erg hoog heb zitten), niet vergeten is; het borduurt voor een groot deel voort op de voorgangers. Kenmerkend zijn natuurlijk het contrast tussen de harde en ingetogen stukken, die onderling, functioneel, voor een groot deel binnen de nummers, worden afgewisseld.

Niet ieder nummer biedt muzikaal geweld. Zo staan er drie rustige stukken op: het al eerder aangegeven, door Porcupine Tree beïnvloede "Atonement" die een wat exotische kant van Opeth laat horen, "Hours of Wealth" (wat overigens de enige track van het album is die altijd een beetje langs me heen gaat) en het prachtige, afsluitende "Isolation Years".
Tussen deze drie rustpunten door, zitten ijzersterke, epische knallers van nummers waar een aantal tot de betere van Opeth gerekend kunnen worden, waarvan vooral het al eerder genoemde "Ghost of Perdition" en het tweeluik "Reverie / Harlequin Forest" tot de hoogtepunten behoren.

Eigenlijk is de enige reden dat ik dit album nét niet het volle pond geef, het feit dat "Hours of Wealth" persoonlijk niet zo heel veel om het lijf heeft en hoe goed bedoeld ook, ik het wat meer experimentele "Atonement" wat misplaatst vind. Daarnaast vind ik "The Grand Conjuration" wat te simplistisch klinken voor Opeth-begrippen, waardoor het aanvoelt alsof deze toch ook niet helemaal thuis hoort op Ghost Reveries.
Máár laat ik één ding duidelijk stellen: dat Ghost Reveries een dijk van een plaat is, is gewoon een feit. Het laat alle facetten horen die Opeth zo goed maakt.
Daarnaast is Ghost Reveries ook nog eens gezegend van een magistrale productie. Eén van de beteren die ik op een Opeth-plaat gehoord heb.

Laat ik tot slot opmerken dat ik het persoonlijk jammer vind dat Opeth met de twee meest recente platen besloten heeft, om de death metal-invloeden uit hun muziek te halen. Of dit definitief is, weet ik niet, maar ik weet wel, dat een groot deel van de spanning en kracht van de kenmerken van Opeth's stijl, daardoor verloren zijn gegaan. Alhoewel ik moet toegeven dat het songmateriaal van het meest recente album Pale Communion me wel weer aanspreekt, terwijl Heritage eerlijkheidshalve wel als een zucht in de wind aan me voorbij is gegaan. Plus het feit dat Damnation uiteraard ook al geen death metal-invloeden herbergt, maar dit was dan ook de tegenhanger van het vlak daarvoor uitgebrachte Deliverance.

Gelukkig was er ten tijde van het weliswaar herkenbare, maar toch ook verrassende Ghost Reveries muzikaal niets aan de hand in het Opeth-kamp.
Ghost Reveries is dan ook simpelweg gezien gewoon een essentieel hoofdstuk uit het Opeth-verhaal.

Oh wat mis ik de tijden dat een nieuwe plaat van Opeth nog echt een sensatie was. Dat gevoel is wel echt weg sinds de band het vertrouwde geluid achter zich liet. Ghost Reveries is niet de eerste die ik als fan heb zien verschijnen, maar ik kan me nog wel goed de promoversie van The Grand Conjuration herinneren en de interviews met een goed verborgen, maar verbolgen Mikael Akerfeldt, vanwege het inkorten.

Anyway, de progressieve koers wordt doorgezet. Je merkt wel dat Martin Lopez veel complimenten heeft gekregen over het stotterende drumwerk. De muziek is er meteen ook veel directer door geworden. Met name in de eerste nummers wordt dat duidelijk. Dan vind ik Opeth toch wel beter wanneer ze zweverig worden, zoals in het met Oosterse melodieën doorspekte Atonement. Werkelijk prachtig. Tot dusver trouwens weinig te klagen hoor, maar er zitten momenten tussen die me wat minder doen.

Het slotakkoord mag er ook zeker wezen. Reverie/Harlequin Forest, Hour Of Wealth en vooral The Grand Conjuration (lange versie uiteraard) zijn geweldig. De afsluiter is een beetje een losse flodder. Sterk album weer.


Tussenstand:
1. Blackwater Park 5*
2. Damnation 5*
3. Deliverance 5*
4. Ghost Reveries 4,5*
5. Still Life 4,5*
6. My Arms, Your Hearse 4,5*
7. Orchid 4,5*
8. Morningrise 4*

Ik zit er heel zwaar aan te denken om Ghost Reveries nog boven Blackwater Park te zetten en sluit ook niet uit dat deze twee albums elkaar nog eens af zullen wisselen in de toekomst. Ghost Reveries is het derde album dat het volle pond aan sterren van me krijgt in ieder geval en het viel me wederom op hoe fijn het is dat de band niet een van de vorige albums heeft gekopieerd. Ghost Reveries is bij vlagen erg in your face, maar alsnog is het heerlijk afwisselend en met een track als Atonement een psychedelisch pareltje van jewelste. Geen kritiek op het andere materiaal, alles is prachtig. Ik herinner me de videoclip van The Grand Conjuration nog en hoe verbaasd ik was over hoe naargeestig de zanglijnen wederom waren. Het nummer valt hier op het album in ieder geval nog meer op zijn plaats. Deze gaat meteen aangeschaft worden en nog een paar honderd keer meer geluisterd worden.

Tussenstand:
1. Blackwater Park
2. Ghost Reveries
3. Damnation
4. Still Life
5. Deliverance
6. My Arms, Your Hearse
7. Orchid
8. Morningrise

Ik weet niet of dit de juiste Opeth is - de een zegt dit en een ander zegt weer dat - maar ik heb weer een 'oudere' Opeth erbij gepakt.

Nee, het heeft niet zozeer met de zangtechniek te maken. Wel een hoop, maar niet alles. Of dat nummers een rap of in een traag tempo worden uitgevoerd. Geheel of gedeeltelijk. Het maakt allemaal niet zoveel uit. Maar dat is voor nu bijzaak. Melodieën spelen immers een hele belangrijke rol. Zo niet de belangrijkste. Naast sfeer en vakmanschap.

Pas vanaf Pale Communion heb ik zin om Opeth regelmatig te draaien. The Last Will And Testament is zelfs niet uit de speler weg te slaan. Hoe Opeth enkele van zijn vroegere death metal elementen in prachtig verhalende, melodieuze, progressieve, musical-achtige rock met folkloristische elementen en geweldige al dan niet meerstemmige zangpartijen heeft verwerkt is zelfs fabelachtig mooi.

Ik heb zelf niet de indruk dat de oudere albums van Opeth ‘beter’ zijn. Voor zover ik de albums ken, natuurlijk. Ze zijn anders. Logisch. Andere tijden, soms andere personeelsleden en de band is mijns inziens best wel gegroeid. Ghost Reveries bijvoorbeeld heeft nog de meer rock-achtige ‘rechttoe rechtaan' structuren. En dat is prima. Daar is niks mis mee. Voor elk wat wils ook. Toch vind ik dit album - met name wat de melodieën betreft - nèt nog niet voldoende spannend om geboeid te blijven. Ondanks de reeds aanwezige, prettige zangpartijen. Het latere Opeth instapmoment zal hier ongetwijfeld aan hebben bijgedragen.

Zo… de plantjes zijn tijdens het aanhoren van Ghost Reveries netjes op de vensterbank blijven staan. Dat is in het verleden weleens anders geweest.

Een voorlopige voorkeur:

In het middenveld zullen mogelijk nog wel wat verschuivingen plaatsvinden. Still Life vind ik van de Oldpeth’s tot nu toe het mooiste album en dit verbaasde mij enigszins. Dat album is dus eveneens een aardige verrassing gebleken.

Met nog 4 albums te gaan is de tussenstand:

01. The Last Will And Testament
02. Pale Communion
03. In Cauda Venenum
04. Still Life
05. Damnation
06. Sorceress
07. Heritage
08. Blackwater Park
09. Ghost Reveries
10. Orchid