Tool - Ænima (1996)

Ik verhoog deze plaat toch maar eens met een punt.. 2* is te laag. Had hem al een tijdje niet meer geluisterd. Maar via een vriend weer wat Toolspul gekregen onder anderen. Ik vond Keenan altijd een beetje een zeur, maar bij herbeluistering blijkt hij wel iets meer power te bevatten in sommige songs. En muzikaal zit dit wel prima in elkaar! Niet elk nummer doet me wat, sommige nummers vind ik nog steeds gewoon matig qua opbouw. Maar er staan ook enkele uitschieters op die de boel wel interessant houden. Die zijn gelukkig goed verdeeld, zodat je niet te lang aan het lijntje wordt gehouden. De eerste twee nummers zijn nog steeds het sterkste blok. Verder aparte vermelding voor het boeiende laatste nummer, altijd respect voor lange nummers die kunnen blijven boeien. Ga Lateralus hierna ook nog eens goed checken.

Dit album had ik al 'n hele tijd niet geluisterd. Wellicht had dat een waarschuwing moeten zijn, want toen ik 'm vandaag weer eens opzette, viel het me ineens op dat Ænima af en toe tegen het strontvervelende aan zit (waarmee ik voor het gemak even alle nuance uit het raam gooi).

De eerste twee nummers zijn alleraardigst, maar H. vind ik nogal 'n zeiknummer dat niet echt wil lukken. Het is alsof de heren van Tool het heel hard probeerden, wat een redelijk reffreintje en wat zeurderige coupletten oplevert. Het staat me op de een of andere manier nogal tegen allemaal. Gelukkig weet men na een korte filler terug te komen met 46&2, die - net als Stinkfist en Eulogy - onder de noemer 'alleraardigst' valt, maar me - nét als Stinkfist en Eulogy - totaal niet wist te raken vandaag.

Hierna leek het Tool wel grappig om een of ander vaag bericht op 'n antwoordapparaat op hun album te zetten, begeleidt met een vervelend pianootje op de achtergrond. Ik kan het niet echt geslaagd noemen, het haalt me compleet uit het album en voegt naar mijn gevoel weinig toe. Jammer.

Hooker With A Penis is dan wel weer gewoon leuk. Vroeger vond ik 't geweldig, allemaal die haat jegens een of ander pisventje met Vans 501's, nu weet het een vaag glimlachje op mijn gezicht te brengen, meer niet.

Via Interlude gaan we naar Jimmy, en daar hadden we het maar bij moeten laten, want de overgang van het ene nummer naar het andere, dat is het enige noemenswaardige aan deze twee liedjes. Op zichzelf vind ik Jimmy maar matig en geforceerd klinken. Het is niet bijzonder slecht, maar ik sta er nou niet bepaald om te springen.

Verrek, weer een filler! Die Eier Von Satan is vast en zeker hilarisch en, goed, vervelend klinkt het ook niet. Helaas is dat wel het geval bij Pushit. Dat vond ik vroeger een bijzonder middelmatig nummer en nu, tja, is er niet zo heel erg veel veranderd, al lijkt 'ie wel minder slecht vergeleken bij de andere nummers van dit album, nu ik erop terugkijk. Tool lijkt niet echt te weten wat ze met Pushit aanwillen, wat resulteert in een liedje dat niet echt ergens naartoe gaat en dat ook helemaal niet lijkt te willen. De laatste minuut is dan weer wel redelijk plezierig, maar dat is toch wel 'n erg teleurstellende conclusie bij een liedje van bijna tien minuten.

De volgende filler had net zo goed een reeks gesamplede scheten kunnen zijn, ik had het verschil niet eens gemerkt. Babygehuil en vaagheid, daar komt het wel op neer, wat niet héél storend is, maar ook hier niet echt veel toevoegt, naar mijn mening. Hadden ze meteen het gehijg van Ænema ingezet, ik zou er totaal geen problemen mee hebben, want Ænema is ook hartstikke aardig. En, tja, meer kan ik ook hier niet over zeggen. Wellicht mis ik iets, want vroeger vond ik dit 'n geweldig nummer.

Na een adempauze van vier minuten - waar ik in dit geval helemaal geen problemen mee heb - komt het hoogtepunt van dit album eindelijk: Third Eye. Wat de andere nummers missen, dat heeft deze dan weer wél. Waar dat aan ligt, ik zou het bijgod niet weten, maar met Third Eye weet Tool me eindelijk eens een beetje te ráken op dit album. Nog 'n geluk dat 'ie dertien minuten duurt, anders had ik 'm vandaag met nog een halfje meer verlaagd dan dat ik dat nu doe.
Het wordt namelijk een 3,0*, voor een handvol nummers die 'aardig' zijn, maar niet echt de middelmaat ontstijgen, een handjevol strontvervelende fillers en richtingloze gevalletjes en Third Eye. Goddank voor Lateralus, die wel doet wat dit album maar niet lijkt te lukken.

Bijna 1000 stemmen en nog geen enkele 5* recensie... hoog tijd dat de Toolpolitie nog eens op patrouille gaat!

Een blik werpen op de top 250 volstaat om te zien dat Tool er wat verdwaald staat te wezen tussen Coldplay en andere Radioheads. Deze populariteit hebben ze vooreerst opgebouwd met Ænima, dat in 1996 uitkwam zonder noemenswaardige publiciteit. De lange nummers, twijfelachtige inhoud (Stinkfist werd geband van MTV) en terughoudendheid van de band ontmoedigden de radiozenders om ze al te veel speeltijd te geven. Na Undertow hadden ze live wel al wat reputatie opgebouwd, dus de uiteindelijke doorbraak kwam toch niet helemaal als een verrassing.

Wat wel een verrassing was (en is voor diegenen die muziek chronologisch wensen te leren kennen), was de muzikale richting die ze insloegen. De rauwe grunge-geïnspireerde metal van Undertow maakt op Ænima plaats voor meer progressieve elementen. Zo wordt Eulogy ingeleid door originele percussie, die veelal Oosters aanvoelt. De nummers deinen uit, ademruimte wordt gegeven en de opbouwen worden tot het maximale gerekt zonder in geneuzel te vervallen. De klankkleur blijft zwart, maar niet zo gitzwart als het debuut. En hoewel de algemene teneur veelal negatief blijft eindigt het album met Third Eye, een magistraal nummer met een onmiskenbare positieve inslag. De drijvende emotie van zanger Keenan blijft agressie, maar ook hier is er duidelijke progressie merkbaar ten opzichte van Undertow. Hij richt zijn pijlen nu meer op de moderne cultuur, en minder op zijn interne demonen. Zijn aan de waanzin grenzende uitbarstingen (de finale van Pushit! ) tillen de nummers naar een hoger niveau waar episch de lading niet meer dekt.

Ook instrumentaal ontwikkelde Tool zich. Mede onder impuls van de nieuwe bassist Justin Chancellor ontbindt drummer Danny Carey op dit album zijn duivels als nooit tevoren. Geen overvloed aan basdrum, maar wel een geraffineerde mix van de progressieve rock (Bill Bruford) en freejazz (Tony Williams). Hoogtepunten noemen is niet eenvoudig, maar misschien dat Forty Six & 2 en de syncope van Pushit er toch bovenuit steken. Het gitaarwerk van Adam Jones is simpel maar efficiënt, en hij vermijdt steevast om in de val te trappen om te steunen op harde en abrupte stop/startmomenten om de luisteraar te verrassen. In plaats daarvan opteert hij voor een meer vloeiend, muterend, welhaast organisch geluid dat hij zou perfectioneren op Lateralus. De productie is uitstekend, en met Ænima zette Tool ook de traditie in gang om ronduit geniaal artwork te voorzien voor hun albums. In dit geval een lijst hoezen van zogezegde eerdere albums. Speciaal gevoel voor humor hebben ze wel.

Qua songs is de verandering er een die zoals al gezegd resulteerde in langere, meer opbouwende nummers. Verder is er ook meer aandacht voor dynamiek. Nummers als H. en Eulogy zijn veelal rustig, en maken duchtig gebruik van melodie om zich te ontspinnen tot een indrukwekkend weefsel van bas, drum, gitaar en zang. Maynard James Keenan maakt gebruik van wat effecten op zijn stem, en varieert op nummers als Third Eye van intiem fluisterend tot uitzinnig geschreeuw. Het resultaat is een album dat wat aanvoelt als een rollercoaster.

De thematiek van Ænima ligt mooi in de lijn tussen Undertow en Lateralus. In de geest van het debuut zijn er de herwerkte post-traumatische ervaringen van jimmy, de fuck you mentaliteit van de schitterende titeltrack, de cynische ode aan L. Ron Hubbard in Eulogy en natuurlijk de afrekening met hypocriete fans in Hooker With A Penis. Maar met Forty Six & 2, H. en vooral Third Eye gaat Keenan wat meer de esoterische toer op, aandacht bestedend aan de zelf-ontwikkeling van het individu en het beeld van de mens als link tussen het spirituele en het materiële.

Het meest terugkerende punt van kritiek bij Ænima zijn de filler, en in zekere zin is dat terecht. Hoewel ze voorzien zijn van een serieuze dosis tongue-in-cheek humor zal niet iedereen een vrolijk orgelriedeltje appreciëren als inleiding van het duistere Jimmy, en de vier minuten van ions kunnen zeker aandachtig luisterend met de koptelefoon een serieuze zit vormen. Op Lateralus zou Tool de filler inruilen voor één extra volwaardig nummer, en daarmee ook een absoluut hoogtepunt bereiken, maar op Ænima helt de balans nog altijd ruimschoots over naar de positieve kant. Het is een eigenzinnig album dat zich niet snel blootgeeft, maar wie zich de moeite getroost om het te ontdekken zal er veel plezier aan beleven. 5*

Ik snap niet dat sommige mensen dit album zo'n lage score geven!

Hoe kan je het geniale er nou niet van inzien? Ik bedoel.. de climax(en!!) die wordt opgebouwd in nummers zoals Ænema, Pushit of Third Eye vind ik echt overweldigend!
Oké, misschien doet dit genre niet veel met je...
Maar lager dan een 2?

Voor MIJ is dit album een DIKKE 5!!

Tool is een beetje Rubiks kubus.
Het draait alle kanten op.
Uiteindelijk past het toch weer.
Vervolgens wordt alles weer door elkaar gegooid.
Om toch weer tot een goed eindresultaat te komen.
Emo zang van Maynard James Keenan.
Samen met At the Drive-In stonden ze aan de oorsprong.
Zelfs de Nu-Metal pikt zijn graantje mee.
Ik vergelijk ze vaak met Rage Against The Machine.
Daar ging het ook om het effect.
Alleen klinkt het hier geschoolder.
Geen uitbarstende boze zangpartijen.
Ingetogen kwaadheid.
Maar wel de opbouw naar een climax.
Of het nu een wegdraaiende baspartij is.
Percussie als inleiding.
Alles klinkt doordacht.
Ook wel de grootste struikelblok.
Een eerste luisterbeurt is een geweldige ervaring.
Maar een tweede maal blijft de aandacht er minder bij.
Al moet het live weer een mooie ervaring zijn.
Daar kan ik niet over mee praten.
Ook de clips zitten geniaal in elkaar.
Waardoor ik juist op de animaties ga letten.
Ten koste van de muziek.
Korte nummers die achterwege mogen blijven.
Die halen de angel eruit.
Weg snelheid.
Opnieuw weer proberen op te bouwen.
Stinkfist blijft de klassieker.
De rest is daar duidelijk ondergeschikt aan.

Wat een tegenvaller zeg. Wat een bakken ellende, wat een overdosis ongezonde agressie. Op zich jammer, want dat met wat flinke agressie en andere (bijbehorende) emoties goede rock te maken is, laten ze tussen de bedrijven door zelf horen. Dat is het vreemde aan dit album: er zitten stukken echt goede muziek tussen, zoals de twee openingsnummers bijvoorbeeld en het nummer Pushit. Jammer dus alleen van sommige wel erg trieste teksten: je kan het overdrijven. Overigens vind ik dit album zeker niet vol staan met keiharde nummers. Wel met keiharde teksten, maar dat is wat anders.

Dit album zit vol met tegenstellingen, want naast de echt goede muziek hoor je soms ook echt hele matige mislukte semi experimenten. Ook de progrock elementen die je soms hoort terugkomen, vallen bij mij niet altijd goed. En dan die stomme intermezzo's waar hierboven over gediscusieerd wordt. Gewoon irritant zijn ze en grappig kan ik een doodsbedreiging en het dreigen met de ziekte kanker toch echt niet vinden. Als je dan ook nog Italiaans verstaat, zakt je broek er helemaal vanaf. In reactie gaat Tool erop en erover: ja, zo kan je ook reageren... het komt de muziek niet ten goede.

Zonde dat Tool niet eerst een paar sessies bij de therapeut heeft gehad, voordat ze Aenima opnamen. Als ze de helft van het album gebruikt hadden (tracks 1-5 Pushit & Aenema) en iets minder extreem gedaan hadden, dan had je echt wat goeds gehad.

Beste album van de band, wat mij betreft. Wat een geweldige songs en wat een sfeer. Qua intensiteit is dit ook absoluut Tool op zijn best. Moeilijk om favorieten te noemen, maar songs als Forty Six & 2 en het titelnummer springen er in positieve zin uit. Kan zomaar weer veranderen in de toekomst, want dit is echt zo'n album dat blijft groeien en verbazen. Opvolger Lateralus is ook top, maar dit is gewoonweg DE KLASSIEKER.

Deze band ook door mume leren kennen een aantal jaren geleden. In het begin begreep ik de hoge top 250 scoren van deze band niet. Nu weet ik wel beter.

Typisch een Tool-dingetje; Het duurt even maar dan heb je ook wat. Altijd meerdere luisterbeurten nodig gehad om een Tool-album echt te waarderen. Na verloop van maanden/jaren ben je eraan verslaafd. De basis staat altijd vrij snel. Dit zijn de minder moeilijke nummers. Deze komen na een aantal luisterbeurten al binnen. De ''mindere/rommelige'' nummers blijken achteraf vaak nog beter te zijn. Ik denk dat mijn favorieten ook iedere maand anders zijn.

De zang van Maynard is echt meesterlijk. Die uitbarstingen doet hij als geen ander. Dit voegt echt iets extra's toe. De drums zijn van buitencatagorie. Voor mij bestaat er geen betere drummer. Ik kijk regelmatig naar drumcover op youtoube. Geweldig! De bas en gitaar sluiten perfect aan bij de rest. Dit is een band die het van zijn geheel moet hebben. Een gitaarsolo hebben ze niet nodig. De climaxen worden vaak op een andere manier gefabriceerd. Denk aan een flinke drumpartij of een flinke gil.

Hoogtepunten van dit album zijn de eerste 15 nummers.

Een album dat bij vlagen echt heel goed is en floreert in zijn gitzwarte stijl. De drums zijn goed en de riffs nodigen al snel uit tot meeknikken. Maynard is een goede zanger, maar naar mijn idee heeft hij wel zijn woede en frustraties nodig om echt goed te zijn. Dat bespeur ik op Aenima wel genoeg overigens. Het is wel lastig om er diep op in te gaan na die ene luisterbeurt, want dit album heeft wel echt meerdere luisterbeurten nodig. Verder zijn de vele intermezzo's wel echt jammer. Haalt de vaart uit de plaat en maakt 'm onnodig lang. Vooral daarom sta ik niet achter het hoge gemiddelde. Dat Tool een klasbak is, onderstreep ik wel. Eenmaal op dreef is de band echt goed.

Tussenstand:
1. Opiate
2. Aenima
3. Undertow

Ik moest het album nog een keer doen na een pauze van een half uur, want ik had het idee dat dit kwartje nog wel ging vallen bij een herbeluistering. Het antwoord hierop is ja en nee. Ja, het kwartje valt wel, maar nee, een hogere score heeft het niet opgeleverd (wel een hogere plaats in de ranglijst tot nu toe).

De aantrekkingskracht van Ænima is helemaal duidelijk. Maynard's rauwe emotie en vooral het spectaculaire drumwerk van Carey zorgen voor weergaloze momenten en tracks als Stinkfist, Forty Six & 2, (ben ik de enige die het idee heeft dat Dream Theater het intro hiervan verwerkt heeft in Home?) Pushit en de titeltrack zijn absoluut prachtig. De tussenstukjes/instrumentaaltjes halen me echter uit de prachtige flow die men wel heeft met de 'echte' tracks. En ik kick juist zo op die flow en hoor ware grootsheid als het lekker loopt, daarom mocht het album best korter. Tevens mis ik bij vlagen iets meer melodielijnen vanuit de gitaar, omdat het nu vooral bij sterke riffs blijft. Een ijzersterk totaalplaatje, maar het mocht van mij net nog een tandje meer.

Tussenstand:
1. Ænima
2. Undertow
2. Opiate

Tool - Ænima

Een ietwat wisselvallig album van Tool. Aan de ene kant staan er hele sterke nummers op als Stinkfist, Eulogy, Forty Six & 2 en de titeltrack. Aan de andere kant staan er heel veel korte stukjes tussen die me niks doen, maar ook een nummer als Third Eye vind ik, afgezien van een paar leuke stukjes, wel heel experimenteel.
Er worden zoveel verschillende trucjes gebruikt, en de ene keer werkt het beter dan de andere. Vind het hierdoor ook heel lastig om dit album op waarde te schatten. Het helpt ook niet echt dat Tool op ieder album per se een album vol wil proppen met minstens 75 minuten...
De opvolger vind ik dan juist weer heel sterk, meer samenhang van nummers, meer échte nummers en geen korte stukjes tussendoor. Dit zal wel gewoon minder mijn ding zijn.
Ze hebben in ieder geval hun eigen stijl, dat kan ik zeker waarderen. Maar ik kom voor nu niet hoger dan een kleine 3,5*, puur op basis van de sterke nummers.

3,5*

Een baanbrekend album wist Tool uit te brengen in 1996. Wat belangrijk is of je als artiest zelf iets goed weet te maken waar je hart in ligt. En dat kan zeker van Tool gezegd worden. Bij Undertow kon nog gezegd worden dat het nog niet geheel eigen was, en wat meer meegaand met wat al gedaan werd. Hoewel je hier natuurlijk vrijwel niet aan ontkomt met een aantal decennia aan artiesten die voor je zijn geweest. Bij Ænima gaat dit niet op vind ik, de muziek is duidelijk herkenbaar als Tool, en hoor ik niet snel in andere bands terug - ze zullen er vast zijn maar die zijn mij tot dusver dan ontgaan. De interludes zijn lang niet allemaal even sterk, ik kan er de humor wel van inzien, het is ook iets dat bij de langer uitgesponnen structuur van Tool past. Op Lateralus vind ik ze wel beter passen bij het geheel dan hier het geval is. Het is in totaal nog net iets minder 1 vloeiend geheel als de opvolger daardoor - thank you captain hindsight? We worden ieder geval ook hier getrakteerd op uitstekende nummers gekenmerkt door meerde hoogtepunten - het einde van Pushit, Forty Six & 2 en de title track. Wat segmenten van de show van Bill Hicks komen in het laatste nummer ook nog voorbij, blijft schitterend.

1. Ænima
2. Undertow
3. Opiate