Yann Samsa
GORILLAZ - DEMON DAYS (2005)
Laat ik maar beginnen met een open deur intrappen: Gorillaz was één van de meest interessante 'bands' uit de laatste jaren.
De mysterieuze doch sympathieke Murdoc, Noodle, 2-D en Hobbs zijn niet alleen boeiende individuen, maar weten ook verdomd goed muziek te maken. Maar Albarn en Hewlett, stem en pen, beslisten het brein even te laten rusten.
Dat is al direct een troef: het is een project. Hierdoor zijn er minder grenzen door bepaalde verplichtingen; dus meer verrassingen en meer variatie. Albarn kan, door zich te verbergen achter de comickarakters, stoutmoedig al zijn muzikale fantasiën de vrije loop laten gaan. En wanneer de inspiratie of het plezier wat wegkwijnt, dan laat men de uiterst fascinerende figuurtjes even van het toneel verdwijnen.
En die figuurtjes maken de aantrekkingskracht van Gorillaz nog groter. Het vage verhaal verwerft zich tot cultstatus - en de nieuwsgierigheid van de mensen wordt opgewekt.
Het draait natuurlijk vooral om de muziek en, zoals je ziet, krijgt dat van mij een verdiende 4,5*
Demon Days mag gerust opgenomen worden in eender welk leerplan, en moet parate kennis worden. Dit is een monument, een album met grootste voorbeeldfunctie.
Meestal leef ik me uit door ellenlange recensies neer te pennen bij een album; het strooien van stijlfiguren, het manoevreren van metaforen doorheen mijn percepties. Hier doe ik dat niet: Murdoc, onbetwist de coolste bandleider ooit, lijkt die praat maar niets te vinden - shut the f*ck up, and let my funky bassline do the talking.
Een eerder concrete en kortere bespreking wordt het dus, en misschien maar goed ook want veel valt er niet rond de pot te draaien: dit is een topplaat.
Het hokjesdenken wordt hier met de grond gelijk gemaakt. Degene die bekrompen op die éne muzikale grens blijven dansen, worden verleidelijk door 2-D gelokt.
Allereerst zijn de composities ijzersterk. De nummers hebben een 'normale' tijdsduur, maar bevatten genoeg luiken om nieuwsgierig op stap te gaan doorheen de diverse wegen die er te ontdekken vallen.
De teksten dragen daar ook toe bij. Aan de éne kant zijn ze vaag, pienter en dromerig; aan de andere kant zo vertrouwelijk en herkenbaar. Het lijkt of de lyrics reeds in ons aanwezig waren, en nu vorm krijgen.
Sfeer wordt hier subtiel neergezet. Melancholie bijvoorbeeld, of dacht je dat dit enkel een vrolijk plaatje was? Het schuilt echter achter een aanvaardbaar en heerlijk cynisme - in plaats van zich te verliezen in dramatiek e.d. Zo is Feel Good Inc. een emotioneel staalte wanhoop, verdriet en zelfverachting.
De stem van Albarn is natuurlijk hemels genieten. De warmte draagt je mee, op de mijmerende melodieën. Het lijkt een goed werkend stramien: een nummer is eerst afstandelijk en funky, gedragen door bas - wanneer plots Albarns zoet stemgeluid wordt ingezet en de meer vrije en zweverige melodie aanwezig is (zo is dit bij Last Living Souls, Kids With Guns, Feel Good Inc., El Manana, Fire Coming Out Of The Monkey's Head,...).
Dan is er nog de sublimiteit waarmee de instrumentatie wordt uitgevoerd en de nummers worden afgewerkt. Hoe de achtergrondzang soms een totaal nieuwe dimensie aan de song geven kan (O Green World, Dare,....). Hoe soms één enkele noot (piano, gitaar,...) zodanig perfect op z'n plaats is - één riedeltje die een beklijvende sfeer nalaat, waar je het hele nummer zit op te wachten (Every Planet We Reach Is Dead,...).
Het koor, de strijkers, de rhymes, de minimalistische dub,... Deze plaat goes all the way!
Hoogtepunten zijn moeilijk aan te duiden.
Het epische en sarcastische O Green World, het cynische Feel Good Inc, het dweperige El Manana, het besluipende Dare, het verhalende Fire Coming Out Of The Monkey's Head,...
Maar dan werden het funky Last Living Souls, Kids With Guns en Dirty Harry, het kosmische Every Planet We Reach Is Dead, het agressieve White Light en de soulvolle afsluiters Don't Get Lost In Heaven en Demon Days nog niet vermeld.
Of wat de denken van het heerlijk flirten met dub (All Alone) en Hiphop (November Has Come).
Afgewerkt met finesse.
DEMON DAYS, met een hoes die Let It Be en The Best of Blur (toevallig) kruist.
Vervaarlijk ver dwalen naar de essentie van innerlijke rust...