Pixies - Surfer Rosa (1988)

Zojuist gedraaid terwijl ik onder handen werd genomen door de thuiskapster. "Wat is dit voor herrie?" en "Ik hoor alleen een drumstel" zijn er twee die me bijgebleven zijn van het commentaar.

Natuurlijk is er voor zulke mensen ook geen touw vast te knopen aan deze bizarre plaat, die het best te omschrijven valt als de Velvets die Trout Mask Replica doen, met een flinke punkdrive en -schreeuw. Er komt van alles voorbij tussen de bijzonder logge opener "Bone Machine" en de zelfs redelijk rustige afsluiter "Brick Is Red". Er zitten zelfs wat stukken bij die je als liedje zou kunnen beschouwen! Gewoon de gekte ondergaan, dat is goed voor je. Misschien kom je er na een goed aantal luisterbeurten wel uit als een beter mens.*

*Resultaten kunnen variëeren per persoon.

Wisselvallige plaat. Het voelt aan alsof ze alle songideetjes gewoon meteen opnamen, zonder er eerst een deftig nummer van te maken. Soms werkt dat (Bone Machine, Gigantic, Where is My Mind?, River Euphrates), soms niet. Ik denk dat de enorme voorsprong die deze drie nummers hebben bij de statistieken genoeg zegt. Gelukkig zijn het allemaal korte explosies, zodat het niet echt gaat vervelen. Verder is de productie ook erg geinig, met die drums die echt door alles heen spelen. Een nipte 3,5*

Ik heb nog altijd niet uitgemaakt welke mijn voorkeur heeft Doolittle of Surfer Rosa. Maar ik wil gewoon niet kiezen, hoe geniaal zijn deze 2 albums wel niet. Bij nummers als gigantic of Where Is My Mind begin ik spontaan gewoon mee te brullen, springen, ... Het nummer gaat zo diep als het maar kan, het neemt je helemaal mee en laat je gewoonweg sprakeloos achter. De andere nummers zijn ook van een hoog niveau. Wat een band The Pixies!

wanneer ik deze plaat op zet overweldigt mij een gevoel van optimisme en gelukzaligheid. kan het niet anders verwoorden, geweldig blij word ik er van!

Dit album is natuurlijk The Velvet Underground & Nico (1967) voor een nieuwe generatie: waar alle 'alternative' rock is gebaseerd op The Velvet Underground, zo is alle alternative rock van na 1988 gebaseerd op dit album van Pixies dat echter weer een imitatie is van The Velvet Underground. Nirvana, Weezer, Radiohead, etc zijn allemaal in de eerste plaats pogingen dit album te imiteren (en waar The Velvet Underground niet te overtreffen bleek, slaagden sommigen wel om dit album van Pixies te overtreffen). De charme - precies als bij The Velvet Underground - is de intense dynamiek van hard-zacht-hard en net als bij The Velvet Underground wordt daarbij gebruik gemaakt van een meisje dat toevallig in de band zit en eigenlijk niet kan zingen toch te laten zingen: haar gemaakte onschuld bij de lieflijke passages wordt versterkt door haar ietwat vals zingen hetgeen prachtig contrasteert met de harde, agressieve muziek van de band. Dat de mannelijke zanger in beide bands eigenlijk ook niet kunnen zingen versterkt verder de garage-sound waarbij er een magie voelbaar is achter de amateuristische presentatie.

Ik beluisterde dit album voor het RYM top-250 review topic – anno augustus 2022 was dit RYM #193

Pixies is zo’n groep die me in esthetiek en attitude altijd erg aanstaat, waar ik graag losse tracks van luister. Ik beeld me daarom herhaaldelijk in dat hun albums me erg liggen. Ik denk dan: omdat ik een hele reeks Sonic Youth-platen in de kast heb staan, kan ik voor Pixies, dat vergelijkbare kwaliteiten heeft, ook wel vast een rijtje vrijhouden. Maar ondanks die duidelijk omlijnde aantrekking verloor ik voorheen vroeg of laat toch mijn interesse gedurende de verder toch niet bijster lange albums. Zodoende heb ik deze plaat in 2007 op 3 sterren getrakteerd, en er na enkele pogingen in de daarop volgende jaren niet echt meer naar omgekeken. Toch heeft de plaat een vreemde aantrekkingskracht: want ook ter ere van de RYM-lijst had ik er weer echt zin in. De titel, Surfer Rosa, is alleen al prachtig, en ook de hoes intrigeert. Echt zo’n plaat die ik graag goed zou vinden. Maar ook anno 2023 is dat nog maar deels het geval.

De plaat duurt 33 minuten, waarvan er geen enkele vervelend is. En toch heb ik na afloop het gevoel dat ik een uur heb zitten luisteren en weet ik niet meer precies waarnaar. ‘Broken Face’ duurt 1:30. En toch denk ik op tweederde van het nummer ‘nu weet ik het wel weer’. De rammelende gitaarsound ligt me wel, maar zowel de zang als de composities brengen me niet echt in beweging. De sound en productie zijn behoorlijk rauw en dynamisch en toch sleept de muziek nogal aan. Ook ‘Gigantic’ voelt als een te lang nummer en had voor mijn gevoel stukken puntiger gemogen. Die verder consistente atmosfeer wordt slechts eenmalig doorbroken, en dat is voor succesnummer ‘Where Is My Mind’ – een track die met zijn gepolijste sound en veel traditionelere opbouw nadrukkelijk breekt met de rest van de plaat. In playlists of op de radio onderscheidt dit zich makkelijk van het gros van de soortgelijke muziek en leef ik op, tussen de roestigere rest van Surfer Rosa landt het niet echt.

Ik zie dat dit gezelschap zijn oorsprong in Boston heeft en vind dat eigenlijk wel passend: het is een soort verantwoorde, voorname, haast streberige of overdachte punk, geheel in lijn met de atmosfeer die die stad in mijn ervaring domineert. Het rammelt, maar het rammelen lijkt minutieus gepland te zijn: rock ’n roll zoals het heurt. Het voelt hierdoor alsof de eigenschappen van de plaat – die mij los bezien allen precies liggen – elkaar doorlopend uitmiddelen. En daarmee is dit meer een verantwoorde dan een echt goede plaat voor mij. Ik kan eigenlijk voor al Surfer Rosa’s elementen waardering opbrengen, zolang ik hem niet te vaak hoef te luisteren.

3.25*