In mijn tocht door new wave was mijn vorige halte in het Engelse Sheffield bij de avant-gardegroep
Cabaret Voltaire. Tijdens de reis kwam ik éénmaal eerder de naam van een DDR-artiest tegen: Nina Hagen en haar eerste opnamen, in 2020 verschenen verzameld op
Was Denn...? Hier een groep die niet naar het westen vertrok.
Nu dus de volgende. Opgericht in 1978 in Oost-Berlijn in de wijk Prenzlauer Berg. In die tijd nog gelegen in de DDR was een eigentijdse popgroep als Silly bij voorbaat verdacht bij de communistische autoriteiten en dat gold ook voor de Angelsaksische naam. De groepsnaam werd gewijzigd naar Familie Silly en een kat werd aangewezen als mascotte met de naam Silly, als verhaal om onder de overheidsbemoeienis uit te komen. Het enige platenlabel van het land, Amiga, staat uiteraard ook onder controle van de communistische partij en ziet een contract niet zitten.
De groep bestaat dan echter uit vier goede muzikanten met als blikvangster zangeres Tamara Danz. Zij en een ander groepslid spreken Roemeens en hun contacten daar leiden ertoe dat de groep in Roemenië kan optreden. Bij één van die concerten is een westerse platenbaas aanwezig; het leidt ertoe dat de groep bij het West-Berlijnse label Rocktopus (sublabel van het grote Hansa) haar debuut kan uitbrengen. De directie van Amiga zal dit nieuws met gefronste wenkbrauwen hebben vernomen. De groep krijgt geen toestemming om de muziek in West-Berlijn te maken en dus gaat men in de studio van Amiga aan de slag.
Qua new wave is Silly muzikaal gezien een buitenbeentje. Eigenlijk klinkt hier meestal mainstreampop en qua uiterlijke verschijning lijkt met de lange haren van de leden, één van hen bovendien met lange baard, in niets op hun westerse collega's binnen dat genre. Toch heb ik de groep in mijn afspeellijsten met wave gezet: subtiel klinkt protest tegen de overheid en is dat niet één van de motivaties van de prille punk, new wave en post-punk. De cultuur in de DDR is anders; verpakt in vaak mainstream rock klinkt bij Silly wel degelijk anti-establishment.
Nu kreeg new wave ook in het westen vanaf 1980 mainstream elementen: denk aan de mode van de new romantics en groepen als Duran Duran en Spandau Ballet. Wat dat betreft is het alsof Silly hen vóór was.
Veel inleiding, hoe zit het echter met de muziek? Met de hoes valt meteen op dat de groep zich weer gewoon Silly noemde. Opener
Tanzt keiner Boogie is op funk geschoeid en Danz vraagt zich af
"Wer tanzt mit mir, kein Mesch tanzt hier, Sie sitzen rum bei ihrem Bier". Je kunt er, goed gecamoufleerd, een politieke boodschap in lezen:
"Tanzt keiner Boogie von diesen hochverehrten Herrn?". De krachtige stem van Danz heeft een rauw randje en overtuigt onmiddellijk.
Angst in der Nacht begint met elektrische piano, intro van een vlot rocknummer dat een nachtmerrie beschrijft; opnieuw kun je er ook kritiek op het leven in een dictatuur in horen. Het volgende nummer
Mitternacht dan echter een heel brave liefdesballade, waarna
Blue Jeans opnieuw pittige rock bevat met een tekst die duidelijk een voorkeur voor de westerse spijkerbroek verraadt, als kleine verzetsdaad tegen de op Moskou georiënteerde (mode)opvattingen van de DDR-leiders.
Kant 2 start met
Pack deine Sachen met muziek die je wel met die van Het Goede Doel zou kunnen vergelijken: poprock die bovendien dansbaar is. Reggae in het pakkende
Danach kräht kein Hahn mehr, vlotte rock in
Ich Reiß Ihn Aus en een kalm slot middels
Gut´Nacht Amigo.
Wat ik niet heb kunnen vinden is de verschijningsdatum, die vermoedelijk in de tweede helft van 1980 ligt. Dat blijkt uit het feit dat in Oost-Berlijn de heren van Amiga plotseling wél wat in dit album zien en het in 1981 alsnog uitbrengen onder de titel van het openingsnummer. Bij
Tanzt Keiner Boogie? vervolgt dan ook mijn verhaal.
Met eerst een PS'je: vorige week zag ik de indrukwekkende ZDF-documentaire
75 Jahre Deutschland – Wir Grenzgänger over het leven in de DDR, over vrijheid en staatscontrole. Daarin enkele bijzondere verhalen, die me soms bijna naar adem deden happen. Helpt om te begrijpen in welke context Silly haar muziek maakte. Knap dat men dan met dit album wist te komen, dat bovendien goed geproduceerd is.