Frank Zappa and The Mothers of Invention - One Size Fits All (1975)

Het laatste album wat Zappa en zijn moeders hebben gemaakt, was er eentje om te blijven eren. Het experimentele was er weliswaar een beetje af, maar toch is dit een zeer interessant album. Hiernaast is het ook nog eens een zeer luisterbaar album, wat het feest helemaal compleet maakt.

Als laatste stuiptrekking was dit het beste, denk ik, wat ze toen nog konden voortbrengen! Uiteraard niet zo verfrissend en controversieel als de eerste twee, maar gewoon een lekker album om bij weg te dromen!

4,5*

Als je het mij vraagt staan alle mothers platen uiteindelijk op de verkeerde pagina...

Een Zappa plaat is gewoon een Zappa plaat, in welke bezetting die ook is opgenomen....

“Je-he-zus!”

Tussen 27 juni 1966 en 25 juni 1975, de verschijningsdatum van dit album, heeft Frank Zappa onder diverse gedaantes liefst twintig albums uitgebracht die mits een paar uitzonderingen ook dik in orde waren. Niet alleen kwantiteit maar ook kwaliteit.

Op dit album is een gastrol weggelegd voor Johnny Guitar Watson op de nummers San Ber’dino en Andy, waarvoor ik een correctie heb aangevraagd. Op dit album is er veel ruimte voor de briljante gitaarsolo’s van Frank Zappa (Po-Jama People) en Inca Roads is natuurlijk een vaste waarde. Vergeet ook niet Florentine Pogen! Nog zo’n juweeltje is Andy.

Bijzonderheid van dit album is het nummer Sofa, welke er in een gezongen en in een instrumentale versie opstaat. Ach, wat kan ik anders geven dan (weer) een vier. Volgend album is Bongo Fury met Captain Beefheart!

Dit album heb ik toch al langer dan 35 jaar in het bezit.
Doordat in de topic's Zappa greatest hits en Zappa artiesten ko , diverse nummers weer flink aan bod kwamen ben ik dit album weer uitgebreid gaan draaien.
Kan ik er ook meteen wel een recensie bij doen.

Inca roads opent het album, dit is toch wel een van Zappa's meest geliefde nummers.
Hoogtepunten op dit nummer zijn de duizeling wekkende vocalen van George Duke, magistraal marimba spel van Ruth Underwood en het prachtige gitaarspel van Zappa.

Can't afford no shoes, is zo'n liedje waar ik altijd weer vrolijk van wordt, vrolijk liedje over “geen cent te makken.

Sofa no. 1(die van de album cover) is een fraai instrumenttaaltje , wat later ook nog met vocals terug komt.


Po-jama people opent dan weer met een geweldig gitaarstukje.
Daarna ontvouwt zich een typisch Zappa nummer (grappig, ritmisch, en uiterst muzikaal).
Ook weer een prima gitaarsolo van Zappa.
Toppertje dit .
Omdraaien.

Kant 2 opent met Florentine Pogen met fantastische vocalen (lead van Napoleon murphy brock en koortje)., gevolgd door,
Evelin a modified dog, een intermetzo ,Arf she said

Verder met San Ber'dino , heerlijk swingend rocker , heerlijke vocalen van Johnny guitar Watson.

Andy is voor mij toch wel het hoogtepunt , schitterende vocalen die als een achtbaan gaan.
Weer een fraaie gitaarsolo en op het einde ook weer Johnny gitaar Watson op zang.

Sofa no.2 sluit het album stemmig af, mooi gezongen stukjes worden weer afgewisseld met weirde (mooi hoor) gezongen stukjes.
Enkele stukken worden ook nog in het duits gezongen, dit heeft Zappa geërfd van een duitse toer.
De beide sofa's vind ik zelf ook weer juweeltjes.
Super album, toch wel top 10 materiaal dit.

Bezetting
Frank Zappa - zang, gitaar
George Duke - keyboards, zang, synthesizer
Ruth Underwood - marimba, percussie, vibrafoon
Johnny "Guitar" Watson - zang
James "Bird Legs" Youman - basgitaar
Chester Thompson - drums, geluidseffecten, stemmen
Tom Fowler - basgitaar
Bloodshot rollin' red aka Don van Vliet aka Captain Beefheart - harmonica
Napoleon Murphy Brock - tenorsaxofoon, zang, fluit

Ik denk dat dit mijn tweede Zappa plaat was, na 'Sheik Yerbouti'. One Size Fits All is Zappa's beste album en een van de beste platen ooit gemaakt. De totale gekte spuit alle hoeken uit, maar is vervat is perfecte songs, waarvan waarschijnlijk geen enkele noot niet vast stond van te voren.

Het album opent met 'Inca Roads', een van mijn favoriete nummers ooit. Tot mijn verbazing duurt het nog geen 6 minuten. Er zitten zoveel wendingen en kronkels in, dat het voor mijn gevoel zeker 10 minuten aan de gang is. De Von Däniken theorieën gezet op muziek en ongein. In de teksten, in de muziek, het zit vol grappen, maar tegelijkertijd musiceren Zappa en zijn mannen en vrouw zo geweldig. De modernste techniek scheert en schmiert voorbij, terwijl de hoofdriff gespeeld wordt op een xylofoon. George Duke heeft nooit betere muziek gemaakt. Zijn zweverige stem en zijn solo's zijn fenomenaal.

Zappa zelf pakt natuurlijk een gitaarsolo, in dit geval live opgenomen tijdens een show in Helsinki en geplakt tussen de studio opnames. Samen vormen ze een hybride song van enorme kracht. Ik ben niet zo van Zappa's ellenlange solopartijen. Hier doet hij alles goed, binnen de kaders van zijn beste song. George Duke mag daarna twee maal loos gaan, waarvan een met een waanzinnige snelheid. De ritmisch melodieuze breaks zijn perfect en een blauwdruk wat FZ later heel veel zou doen met Ed Mann in zijn band. Na de breaks schitteren Ruth Underwood, Duke en Chester Thompson. Fenomenaal.

Ja, dit is het hoogtepunt van de plaat, maar er volgt nog zoveel leuks en moois. Het heerlijk, simplistisch rock and rollende 'Can't Afford No Shoes' met vuige gitaarsolo. De Zappa-stemmen-laag wordt hier uitstekend toegepast. De man heeft geen enkele schaamte om zichzelf eindeloos over te dubben en iedere stembuiging en speekselbewegingen goed uit te laten komen. Hij kruipt letterlijk als een leger insecten je oren in.

Dan de eerste van twee 'Sofa's. Hoe moet je zo'n nummer omschrijven? Het is een compositie, volledig uitgewerkt en al, dat in versie 2, aan het einde van de plaat, een hoogst merkwaardige, Duitse tekst mee krijgt. Tekstueel is Zappa sowieso helemaal los van alles en iedereen. Horen is geloven in sommige gevallen. 'Sofa No.1' is subtiliteit en bombast ineen. Alles past en is ontroerend mooi.

De scheurgitaar die 'Po-Jama People' opent, is dan ook bijna een schok. Zappa had nog een stukje gitaar liggen, voordat het jazzy rockende nummer van start gaat. De piano van George Duke is de verbindende factor tussen intro en song. Ook hier trekt Zappa op gitaar stevig van leer, de band met zich meetrekkend in een stevig duel, waarbij Duke opnieuw flink mee mag doen.

De derde zanger op deze plaat is Napoleon "Murphy" Brock. Hij krijgt zijn eerste glorie moment in 'Florentine Pogen'. Zijn stem is uitzonderlijk geschikt om af en toe flink uit de bocht te schieten. Een beetje de clown op het album. 'Florentine Pogen' is opnieuw een nummer dat aan alle kanten rammelt, waarin tempo wisselingen elkaar razend snel opvolgen. Alle muzikanten krijgen hun momenten. Hoe verzin je het?, is een goede vraag. Van uiterst ritmisch naar chaos in seconden, en terug.

De gekte slaat nog één maal echt toe in het korte 'Evelyn A Modified Dog'. Klassiek, Zappa en een rare tekst, die wel heel grappig is.

Daarna slaan The Mothers of Invention aan het rocken, Zappa stijl. Eendimensionaal in het multiversum. Zoiets. Het is weer alles behalve simpel, terwijl de basis een rocknummer is. Er is een mondharmonica, een gitaar die vele toeren uithaalt en een riff die telkens terug komt. 'San Bernadino', starring Bobby Potatohead, is raar, maar zo lekker. Met zoveel laagjes. 'Andy' is song twee in dit onderdeel. Met Brock opnieuw op zang. Ook hier gebeurt weer van alles dat niet conventioneel is, maar niet ontaardt in gefreak. 'Andy' is opnieuw een prima song.

Ergens op deze twee nummers doet Johnny 'Guitar' Watson mee op "flambe vocals". De credit die hij hier boven krijgt met een eigen naamsvermelding is in mijn ogen onterecht, want hij is een achtergrond gast. Het is geen duet of leadzang, vooruit op 'Andy' wel een stuk als hij het nummer naar zijn einde zingt.

Het eindigt dus allemaal met 'Sofa No.2'. Precies hetzelfde werkje, maar dan met zang van George Duke en Zappa zelf. Inderdaad opnieuw een soort van waanzin over schoonheid. Opera? Waarom niet? Een perfect einde aan een perfecte plaat.

One Size Fits All is de plaat waar de kracht van Frank Zappa allemaal samenkwam. Het experimentele, het compositorische, de taal, de grappen, zijn gitaar, fantastische muzikanten en zangers (geëerd met de bandnaam toevoeging). Het staat echter allemaal in dienst van de liedjes, zonder dat er één element de overhand krijgt. Daar zijn nog een paar platen van, hierboven veelvuldig aangehaald, maar dan zijn de liedjes hier net even consistenter en gewoon weg beter. Met natuurlijk dat ene nummer dat overal boven uitsteekt, 'Inca Roads'.

Tot slot een compliment voor het artwork van Cal Schenkel. Zoiets als een titelrol in een Monty Python film. Zoek de grappen.