Eerder deze maand werd de Oasis-klassieker (What’s The Story) Morning Glory twintig jaar oud, terwijl Blur’s Parklife al in april 2014 twintig kaarsjes mocht uitblazen. Deze week is ook Different Class van Pulp verjaard, als laatste van de drie grote britpopklassiekers. Het album heeft zich iets minder sterk in het collectieve geheugen weten te nestelen omwille van het ontbreken van een Wonderwall- of Girls And Boys-achtige wereldhit, maar is je aandacht net zo goed waard. Dit is een album dat niet alleen de hele britpopstroming samenbalde, maar ook onvatbaar voor de tand des tijds verder nagalmt, zelfs twee decennia later.
Even alles in de tijdsgeest plaatsen: britpop was een stroming binnen alternative rock die midden jaren ’90 vooral in Groot-Brittannië razend populair was, met onder andere Blur, Oasis en Supergrass als bekende namen. De muziek was positief, speels en ultra-Brits, als reactie op de grunge-stroming van een paar jaar eerder. Het was voor het eerst dat de Britse alternatieve muziekscene zoveel aandacht kreeg van het grote publiek, en de outsider cool die in de jaren ’80 met bands als The Smiths rond alternative rock was ontstaan, werd geadopteerd door de hele natie. Grenzen vervaagden, werelden kwamen samen. Alternatief werd mainstream.
Te midden van al die nieuwe glamour bleef Pulp echter de ultieme outsiderband, met hun goedkope instrumenten en lelijke hemden. Waar de broertjes Gallagher aan de Azurenkust op dure jachten gingen feesten met Johnny Depp en Kate Moss, daar deed Pulp-frontman Jarvis Cocker je via zijn teksten nog het liefste geloven dat hij de hele zomer lang voornamelijk aan de toog had doorgebracht, televisiekijkend met de barman en voortdurend blauwtjes oplopend bij iedere langsdartelende ijskoningin.
Pulp was verfrissend anders in die tijd. Het was muziek voor mensen die zich niet altijd amuseren op feestjes, voor mensen die meer door het leven strompelen dan wandelen. Muziek voor zij met slechts een vork in een wereld van soep. De band werd al eind jaren ’70 opgericht, maar pas in het britpoptijdperk leken Jarvis en zijn bandleden eindelijk op de juiste plaats op het juiste moment te zijn. Ze waren altijd cynisch en onglamoureus gebleven, maar hun genre was in de mode. Opeens had Pulp een publiek.
In 1994 bracht de band al het uitstekende His ‘N’ Hers uit, maar pas op Different Class van een jaar later wordt de succesformule geperfectioneerd. En hoe. Geen mens heeft ooit het archetype van de eeuwige underdog beter vormgegeven dan Jarvis Cocker op Different Class. Hij wisselt af tussen cynisch, arrogant, en voorzichtig romantisch, en brengt het altijd met evenveel flair en zwarte humor. De mix is nagenoeg perfect. Tien nummers lang draait alles om onvervulde verlangens, seksuele frustraties en pijnlijke sociale situaties. Disco 2000 bijvoorbeeld, is verliefd zijn op het buurmeisje dat je al op je derde heeft gefriendzoned (‘when I came ‘round to call, you didn’t notice me at all’). Pencil Skirt is gefrustreerd raken omdat je minnares haar man maar niet wil verlaten. Underwear is de plotse vlaag van woede die je kan voelen als je denkt aan alle mannen die er wél probleemloos in slagen vrouwen uit te kleden. Sorted For E’s And Wizz is een hilarische parodie op je hedonistische medemens, en ga zo maar door. Alleen tijdens Something Changed en iets mindere mate Bar Italia is er eventjes tijd om verliefd handjes vast te houden met een of andere leuke meid. En zelfs dan geraak je maar moeilijk uit je eigen hoofd weg. Eens een twijfelaar, altijd een twijfelaar.
Niet dat je voor deze plaat een liefde voor het meevolgen van songteksten moet hebben, al helpt het eerlijk gezegd wel. Toch mag ook de kracht van de muzikale omlijsting niet onderschat worden. Heerlijk cheesy synthesizerrifjes, uit volle borst meezingbare refreinen, enthousiast doorrazende ritmesecties, je kan dit album ook gewoon luisteren zonder woede om de boze buitenwereld. Nummers als Common People, Disco 2000 en Mis-Shapes barsten uit hun voegen van hitpotentie (en dat zijn ze ook alle drie geworden, in Engeland althans), terwijl I Spy en F.E.E.L.I.N.G. C.A.L.L.E.D. L.O.V.E. vooral door de ontzettend spannende instrumentatie memorabele albumhoogtepunten zijn.
Heel Different Class is doordrenkt van een ‘het leven is lastig, maar we geven niet op’-sfeertje, zowel tekstueel als muzikaal, wat eigenlijk een ongelooflijk verfrissende en unieke kapstok is om een albumthema aan op te hangen. In deze voor jonge mensen moeilijke tijden misschien meer dan ooit. Zie daar de reden waarom dit album in mijn ogen nog geen spatje verouderd is na twintig jaar.
Different Class is het type album waar ik zonder veel moeite een klein essay over zou kunnen schrijven, dus wie tot hier geraakt is, proficiat, jullie hebben bij deze recht op een gratis koekje!
(Dit bericht komt van mijn nieuwe muziekblog
The Irresistibles. Het is zeker niet de bedoeling dat al mijn blogposts op musicmeter terechtkomen, dus wie benieuwd is naar meer mag altijd de
facebook-pagina liken. Bedankt!