Marillion - Misplaced Childhood (1985)

Draait nu voor het eerst en had er eigenlijk niet zoveel verwachtingen van, maar tering Jantje, dit is echt een prachtplaat! Bij Heart of Lothian waan ik mezelf helemaal in hogere sferen, echt heel mooi gedaan. Dit album gaat zijn weg naar de speler nog heel vaak vinden

Dit blijft voor mij zonder enige twijfel de beste van Marillion onder Fish. SFAJT is eigenlijk nooit goed tot mij doorgedrongen en echt geweldig vind ik hem niet. Om maar niet te spreken over de rest.
Deze echter, blijft me iedere keer weer verbazen. Pseudo Silk Kimono is een geweldige intro, die je in een mysterieuze sfeer brengt, die mijns inziens zo typisch bij Marillion hoort.
Ik heb vorig jaar ze voor het eerst mogen aanschouwen in Tilburg, het was weliswaar Steve Hogarth die daar stond te zingen, maar de sfeer die ze uitstraalden deed me echt aan deze plaat denken. Hun commercieel meest succesvolle overigens.
En dat komt door het tweede nummer, Kayleigh, dat hun enige echt grote single was. En het nummer blijft gewoon prachtig. Het mooie eraan vind ik dat het een van de weinige nummers is, die zowel op het album perfect past, als die los ook erg mooi zijn. Het nummer vloeit over vanuit Pseudo Silk Kimono, waardoor je zou zeggen dat ze eigenlijk samen geluisterd moeten worden, maar niets is minder waar. Op zichzelf is het, weliswaar op een andere manier, ook erg prachtig.
Ook aan het einde van Kayleigh gaat het album gewoon door, het nummer vloeit door in Lavender, dat ik beschouw als het meest geëmotioneerde nummer op het album. De uithalen van Fish zijn in deze geweldig en overdonderen me.
Zonder dat ik het merk ben ik dan alweer bij het volgende nummer, namelijk Bitter Suite, waarvan ik me afvraag of dit nou een dubbelzinnigheid is of niet (bittersweet?). Het nummer grijpt weer terug naar de sfeer die op Psuedo Silk Kimono zo prachtig was. Het mysterieuze komt terug en nu besef ik me eigenlijk pas dat die op Lavender compleet was verdwenen. Zo subtiel.
Heart Of Lothian bouwt hierin langzaam maar zeker naar de climax toe. Het begint rustig en bouwt voort op Bitter Suite. Prachtige, rustige pianopartijen die geheel in het teken staan van Fish' zang. Diezelfde piano echter is het begin van een omslag. Het wordt allemaal 'harder' en agressiever. Om vervolgens als een nachtkaars uit te gaan. Tot zover kant A. En die is veelbelovend...
Kant B begint met Waterhole en meteen wordt mij duidelijk dat we nu op een iets minder dromerig station zijn aangekomen. Het venijn vliegt je om de oren en ik moet bekennen dat ik het veel minder vind dan het voorgaande. De stem van Fish vind ik er niet bij passen.
Dit is ook het probleem bij bijvoorbeeld Blind Curve. De sfeer die het uitstraald, bouwt mijns inziens logisch voort op wat er op kant A is gebeurd. En toch weet het me minder te boeien. Het heeft allemaal te lang nodig, het raakt me niet. Niet op de manier die op kant A zo typisch is. Als er dan ook nog samenzang over je heen komt (Oh... I can’t take any more), is het voor mij gebeurd. Dit is écht minder.
Kan Childhoods End dan nog iets goedmaken? Ja en nee. Ja, het geeft je weer een beetje van de sfeer uit de eerste nummers terug en weet echt emotie over te brengen. Nee, het nummer is, zoals jkbb al zei, poppy. En dat staat me tegen. Het is zeker niet slecht en de gitaarsolo is prachtig, maar nee, het haalt niet het hoge niveau van kant A
White Feather weet me dan wél weer compleet te boeien. Het nummer heet kracht, snelheid en komt fris op me over. Een nummer dat je niet als aflsluiter zou verwachten. Nog één keer trekt Marillion hier alle registers open om tot een prachtig episch slot te komen.

Ja, jammer van het begin van kant B, dat haalt de score tamelijk omlaag. Kant A is gewoon dubbel en dwars de volle mep waard, maar kant B niet.
4,0*
Nee, 4,5*, we zijn in een goede bui

Misplaced Childhood inderdaad echt een klassieker, de energie en de "anger"' die je ervaart in luisteren naar dit meesterwerk echt geweldig. Fish en band in topvorm. Favoriet voor mij bilnd curve/childhoods end?. Gaat echt nooit vervelen hoe vaak je dit ook hoort.
Al hoewel ik ook erg kan genieten van het Marillion van Steven Hogarth blijft dit het ultimieme Marillon album.
Wie dit niet nog heeft mogen ervaren , luister dit en enjoy.

Misplaced Childhood.
Het kind dat te snel zijn jeugd ontgroeid?
Een volwassene die terug verlangt naar vroeger?

Fish toen zijn naam nog Derek William Dick was.
Een puber met liefdesverdriet.
Afgewezen door het mooiste meisje van de klas.
Terwijl mede klasgenoten zich bezig hielden met sport, zat Derek op zijn zolderkamertje.
Stiekem schreef hij daar poëzie.

Aan een gedicht schreef hij een langere tijd.
Het was gericht aan Kayleigh.
Vergeleek zijn liefde voor haar met een paarse lavendel.
Trots over zijn originaliteit stuurde hij het uiteindelijk naar haar op.
Altijd maar die rode rozen.
Dit was beter.

De reactie was anders dan zijn verwachtingen.
Spottend vertelde ze het tegen de leeftijdsgenoten.
Derek werd het pispaaltje van school.
Zijn wraak zou jaren op zich wachten.
In de vorm van een conceptalbum.
Gebaseerd op zijn liefdesverklaring.

Bevredigde dit de pijn.
Was het waard om zoveel jaar van je leven hier op te richten.
Ten koste van de pubertijd.
Je gelijk halend door naamsbekendheid.
Het onschuldige zolderkamertje verruilen tot een groot podium.
De intimiteit verworden tot algemeen erfgoed.
Gehoord door een miljoenenpubliek.

Natuurlijk is dit het waard.
We omarmen de songs.
Laten ze binnen in ons hart.
Want diep van binnen, zouden we allen een beetje Fish willen zijn.
Een groot schrijver.
Alles liever dan een mislukt sporter.

Nooit gedacht dat Kayleigh op een dergelijk meesterwerk zou staan. Als jonge volger van de eindejaarslijsten, dacht ik altijd dat een dergelijk nummer van een eendagsvlieg zou zijn. Nu blijkt dat ik het mis had, héél erg mis had. Kayleigh staat namelijk op een onvervalst meesterwerk. Hoewel Kayleigh misschien wat misplaatst is, vind ik het toch uitstekend in het geheel passen. Net als Childhoods End?, klinkt het misschien wat meer als popmuziek, maar ten bate van de afwisseling heb ik er totaal geen moeite mee.

Marillion heeft zijn best gedaan om dit te laten klinken als een geheel, daarom is het ook moeilijk om nummers aan te wijzen die beter zijn dan de rest. Het is eigenlijk alleen mogelijk om bepaalde momenten aan te wijzen die ervoor zorgen dat dit een meesterwerk is. De uitbarstingen in Blind Curve, de opener en de overgang naar Kayleigh, het middenstuk van Heart of Lothian, de woede in Waterhole en natuurlijk Lavender, het is allemaal schitterend. Natuurlijk zullen veel mensen dit album afdoen als onnodig bombastisch en theatraal, en hoewel ik mij daar weleens aan kan storen, gebeurt dat ditmaal niet. Dit album verdient zonder twijfel de hoogste waardering en krijgt van mij een plaats in mijn top 10.

Toch wel een 'gekke' album, dit Misplaced Childhood.

Aan de ene kant is het een goede cd waarbij ik het vooral heerlijk vind om de teksten mee te zingen maar aan de andere kant is het er ook een die je toch wel met een half gevulde maag achterlaat.

De plaat is kort, wat begrijpelijk is omdat het nog uit de vinyl-tijdperk stamt (d'uh), maar om dit soort concepten de 'vertellen' moet je denk ik toch met meer komen dan met wat op dit plaat staat.
Het is trouwens ook onbegrijpelijk dat een nummer als Lady Nina niet op de lp is beland maar het zal wel niet helemaal in het concept gepast hebben.
Heb hem in het verleden werkelijk grijsgedraaid, waren toch mijn helden vroeger (eigenlijk nog steeds trouwens maar wel wat minder).
Muzikaal zit het wel in orde maar de tijd vliegt werkelijk voorbij.

Het moge duidelijk zijn, als ik honger heb dan draai ik een ander plaatje van Marillion.

Altijd een hekel gehad aan Kayleigh : steeds maar dat "gebroken" ritme, een zangmelodie die vervelend is in het couplet en voorspelbaar in het refrein, en een paar jaar later plotseling al die kindjes op het schoolplein die allemaal Kelie bleken te heten . Binnen de flow van het gehele album moet ik echter toegeven dat het toch wel een redelijk sterk nummer is, al was het alleen maar vanwege de emotionele punch (en bovendien heeft het ook een zeer fraai instrumentaal gedeelte met een prima gitaarsolo), en de overgang naar Lavender is daarna weer een kippevelmoment. Sowieso vormen de overgangen vaak een hoogtepunt, soms vanwege het overvloeien (bijvoorbeeld Bitter suite in Heart of Lothian en Blind curve in Childhood's end?), soms juist omdat het contrast zo scherp is dat het naar adem doet snakken (zoals tussen Lords of the backstage en Blind curve).

Maar wat misschien nog het meest opvalt is de schier eindeloze hoeveelheden sterke en vooral toegankelijke melodieën die de band hier tot z'n beschikking heeft: wie de plaat kocht op basis van de top-40-notering van Kayleigh zal misschien even verbaasd zijn geweest toen hij het hele album op de draaitafel legde, maar ik denk dat hij er toch gauw genoeg door zal zijn gegrepen. (In Engeland haalde de single de tweede plaats en kwam het album op 1 binnen, om na vier weken al uit de top-10 te vallen, maar acht weken later stond het nóg eens vijf weken in de top-10 – kennelijk werd daar een gevoelige snaar geraakt. In Nederland kwam de elpee tot de achtste plaats en haalde de single niet eens de top-10, maar staat het wel steeds bij de bovenste 200 van de Top-2000.)

Commerciële uitverkoop? Gewoon een eerlijke en intense plaat met bovendien een enorm hoge draaibaarheidsfactor.
 

In vergelijking met jaren geleden waar het album me toch 'licht' tegen begon te vallen (4 sterren toen, dat valt dus best mee), verhoog ik het nu toch weer een halfje. Ik denk dat ik toen net teveel omver geblazen werd door Fugazi, waarna de softere en geliktere sound van Misplaced Childhood me toch tegen begon te staan. Lavender stond me eerst tegen, maar in de tussentijd waardeer ik deze song vanuit de context van kinderlijke onschuld juist weer een stuk beter dan voorheen het geval was. Oppervlakkig gezien lijkt Kayleigh ook een standaard ballad, maar de hoeveelheid detail die Fish in zijn teksten zet in combinatie met Trewavas fantastische genuanceerde baspartijen, maakt het terecht een popklassieker.

Beste songs blijven nog steeds de langere opussen Bitter Suite en Blind Curve (en alles wat hier tussenin staat is ook puur goud), maar eigenlijk heb ik mijn eerdere minpunten achter me gelaten. Ja, het album is gelikter, maar het vloeit fantastisch. De Genesis-sound van de eerste twee albums en EP is dan wel weg (een beetje jammer), maar wel een stap naar de echte eigen sound. Misplaced Childhood staat in de huidige tussenstand onderaan, maar dit heeft meer te maken met mijn voorkeur voor de prog van de eerdere albums, dan dat dit ook een minder album zou zijn.

Voorlopige tussenstand:
1. Fugazi
2. Script For A Jester's Tear
3. Market Square Heroes
4. Misplaced Childhood

De Genesis vergelijkingen worden inmiddels niet meer zo gewaardeerd. Dan ga ik gewoon door met Rush. Marillion pakt het op Misplaced Childhood een stuk kalmer aan, maar maakt nog steeds even indrukwekkende muziek. Als ik de pompende instrumentatie hoor, kan ik zo de stem van Geddy Lee erin denken.

Dergelijke vergelijkingen moeten vooral als compliment beschouwd worden, want ik ken maar weinig bands die met zo'n progsound zo'n indruk op me maken. De songs zijn redelijk hapklaar gemaakt. Kayleigh is een fenomenale single. De reden ook om dit album een aantal jaar geleden te kopen. Echt stom van me om alleen de aandacht te leggen op dat nummer, want de rest is om te smullen. Ik ga hier dan ook maar mijn eerste vijf sterren neerplempen. Misschien maar het niet de indruk zoals Fugazi het doet, maar ik kan werkelijk niets bedenken wat beter zou kunnen. Misplaced Childhood klopt van begin tot eind. Topplaat.

Tussenstand:
1. Misplaced Childhood
2. Fugazi
3. Script For A Jester's Tear
4. Market Square Heroes

Deze plaat kon mij niet echt boeien. Het begint goed met de eerste drie nummers, en daarna hoor ik wel dat het prima is, maar het raakt mij niet echt en op een gegeven moment raakte ik ook de aandacht kwijt. Toch geef ik het drie sterren, want slecht is het niet.

Eigenlijk de eerste plaat waar Marillion het Genesis-geluid loslaat en echt een eigen sound laat horen. Gevolg is dat het af en toe iets te zoet is naar mijn smaak. Zo cheesy als Kayleigh was Marillion op de eerste twee albums nergens. Maar over het geheel is dit een sterk album dat een mooi geheel vormt, vooral ná het openingsdrieluik. Muzikale thema's komen steeds weer terug, en daardoor is het niet alleen tekstueel maar ook muzikaal echt een concept. Bitter Suite en Blind Curve zijn wat mij betreft hoogtepunten, knap opgebouwde nummers die perfect in elkaar zitten.

Heb Script for a Jester's Tear inmiddels ook al ontdekt en ben vorige week begonnen aan Clutching at Straws. Klinkt goed.

Overigens heb ik me ook al gewaagd aan de plaat van afgelopen jaar, An Hour Before It's Dark, vond ik ook erg goed klinken.

Vandaag, in de auto, heb ik dit meesterwerk weer eens integraal beluisterd en meegezongen. Wat een plaat. Geweldig, intens, meeslepend, en een aaneenschakeling van hoogtepunten van begin tot eind. Het is moeilijk te beseffen dat het alweer 40 jaar geleden is, 1985, dat Marillion - met Fish als ziel - Misplaced Childhood lanceerde. In het midden van de jaren 80 opeens een prog rock conceptalbum met ook nog hit singles.

Het openingstrio is achter elkaar raak, met Kaleigh en Lavender die de tand des tijds wonderbaarlijk goed hebben doorstaan. Met de B kant gaat het een verdieping verder. Lords of the Backstage en Blind Curve geven me nog altijd kippenvel.

Fish neemt ons op een prachtige manier mee als troubadour in zijn wereld van verbroken relaties, de zoektocht naar het verloren kind in hem, en zijn worsteling met verslaving. De band rijgt de ene fantastische melodie aan de andere, met spanning, met ontlading, met overpeinzing, met melancholie.
Het is een meesterwerk. Punt.